Geçen ay 2 Hollandalı’nın Türkiye’den kaçırdıkları 5000 adet endemik bitki köklerini ve tohumlarını Kapıkule ‘den çıkartırken yapılan ihbar sonucu yakalanmalarının haberini yapmıştık.
Yine Rize’de yapılan bir ihbar sonucunda bazı yabancı kişilerin bitki örnekleri topladıkları ve bu örneklerin yurt dışına çıkartabilecekleri ihbarını alan gümrük muhafaza ekipleri, Kara Kapıları Taşıt Takip Programı aracılığıyla tüm kapılarda önlem almaları sonucunda; Türkiye’den çıkış yapmak üzere Kapıkule Gümrük Sahası’na gelen Çek Cumhuriyeti uyruklu E. H.’nin kullandığı HOK14.. plakalı araçta programın uyarı vermesi üzerine incelemeye alındı.
Araçta yapılan incelemede küçük tüpler içerisinde “etil asetat emdirilmiş talaşlı saklama kaplarında öldürüldüğü ve stoklandığı” tespit edilen çok sayıda böcek ele geçirildi.Gümrük ekipleri bunun üzerine Uzman görüşüne başvurmak üzere Trakya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümünden yardım istedi.
Üniversiteden gelen Doç. Dr. Zühal Okyar, Doç. Dr. Murat Yurtcan ve Uzm. Dr. Volkan Aksoy’dan oluşan bilirkişi heyeti, toplam 48 türe ait 6 bin 14 böcek olduğunu tespit etti. Uzmanların raporuna göre böceklerin maddi değerinin 500 bin lira olduğu da tespit edildi.
Araçta bulunan E.H’nin yanı sıra Çek Cumhuriyeti uyruklu K.M, A.M, P.H, T.R. ve J.M. hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunuldu. Zanlıların söz konusu böcekleri Türkiye’de 1,5 ayda topladıklarını, bilimsel amaç için yurt dışına götüreceklerini öne sürdükleri öğrenildi. El konulan böcekler, Trakya Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Entomoloji müzesinde korumaya alındı.
Bu böceklerin ‘’atrap’’adı verilen filelerle ve ışıklı tuzaklarla ya da toprak eleme yöntemiyle yakalanıyor. Bazen bir böcek için 5-6 kilogram toprak elenmesi gerekiyor.Ülkemizin biyolojik çeşitlilik bakımından çok zengin bir coğrafyada olması nedeniyle Avrupa, Asya ve Afrika’da yetişen türlerin de gen kaynağı olduğu, bu tür kaçakçılar için yasal boşluklarımızın da farkında oldukları için cazip bir ülke olduğu söyleniyor.
Böcek kaçakçılığının farklı amaçlarla yapıldığını söyleyen uzmanlar, gelişmiş ülkelerde bulunan doğa tarihi müzelerine toplanan bu böceklerin satıldığını, hatta böcek borsalarının dahi bulunduğunu, böcek koleksiyonu yapan ve buna çok iyi paralar harcayan insanlar olduğu için böcek kaçakçılığının yaygın olduğunu da belirttiler.
Türkiye farklı iklim koşullarlı nedeniyle endemik bitki ve böcek popülasyonu bakımından oldukça zenginlik göstermektedir. Yıllardan beridir de sadece belli bölgelerde yetişen özellikle nadir bitkiler yurt dışına gizli yollardan kaçırılarak ıslah ve melezleme çalışmalarıyla süs bitkileri, aromatik ve tıbbi bitki üretiminde çeşitli varyeteler elde edilmiş ve bunlar da ülkemiz de dahil olmak üzere tohum ve fide olarak tekrar geri satılmıştır. Bu konuda ülkemizin büyük döviz kayıpları olmuştur. Yurt dışına kaçırılan bu türlerle ilgili olarak kimi suçlayacağız? İlgisiz bürokrasiyi mi duyarsız halkı mı?
Tabii ki kendi değerlerimize ve zenginliklerimize sahip çıkmak öncelikle yöneticilerin sorumluluğudur. Bir ilimizde yapılan böyle bir kaçakçılığa öncelikle o ilin en büyük mülki amiri olan valilerimizin tedbir alması gerekir. Yine bu tür kaçakçılığın yapıldığı bölge genellikle ormanlık alan olduğu için o ilin Orman Müdürlükleri de bölgelerinden sorumlu olmalı. Nasıl yangın ihbar birimleri varsa bölgede şüphelenilen kişi ve olaylara karşı tedbirli olmalı ve durumu hemen Jandarma birimlerine haber vermeleri gerekir. Bu konuda halkı özellikle de orman köylülerini bilinçlendirmek de çok önemli. Köy muhtarları uzmanlarca bilgilendirilmeli, köy kahvelerine uyarıcı afişler asılmalı.
Tabiat varlıklarımızın değerini halkımız anlatabilirsek eğer halkımız ona en iyi şekilde sahip çıkar.
