Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin 10 Bakanı ile birlikte Ankara’ya geldi. Putin, ilk olarak Rusya’dan askeri kargo uçağıyla Ankara’ya getirilen “O285BE77” plakalı zırhlı aracına binerek Anıtkabir’e hareket etti. Anıtkabir ziyaretinin ardından Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda resmi törenle karşılanan Putin, daha sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile baş başa görüştü. İki lider yaptıkları görüşmenin ardından ortak bir basın toplantısı düzenledi.
Toplantıda konuşan Rusya Devlet Başkanı Putin, 1 Ocak itibariyle, Türkiye’ye satılan doğalgaz fiyatının yüzde 6 indirileceğini söyledi.
2023 Yılına Kadar Hedef 100 Milyar Dolar
Türkiye ile Rusya ile arasında 2013’te yıllık 32 milyar dolarlık bir ticaret hacminin gerçekleştiğini vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bunu yeterli görmediklerini ve bu ticaret hacminin 2023 hedefi olarak 100 milyar dolara ulaştırılmasına yönelik siyasi iradenin mevcut olduğuna dikkat çekti.
Erdoğan, Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu doğalgazın yüzde 50’sini Rusya’dan temin ettiğini ve bundan kaynaklı ticaret hacminde farklılık bulunduğunu belirtti. “Bunun giderilmesi konusunda neler yapabileceğimizi aramızda müzakere ettik. Ortak menfaatler temelinde enerjiden turizme, müteahhitlikten yatırıma işbirliği alanlarını zenginleştirmeyi arzu ediyoruz” dedi.
Putin, Türk müteahhitlerinin Rusya’da etkili olduklarını belirterek. Soçi olimpiyatlarında Türk müteahhitlerinin 3 milyar dolarlık proje üstlendiğine dikkat çekti. 4 milyon Rus turistin Türkiye’ye geldiğine vurgu yapan Putin, 2016 yılında da taraflar arasında “turizm yılı” olmasının planlandığını kaydetti.
Bölge sorunları
Bölgesel sorunların olduğunu ve bölgesel sorunları da Rusya Devlet Başkanı Putin ile ele alma fırsatlarının olduğunu dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, özellikle terör örgütlerine yönelik, DEAŞ gibi PKK gibi konuları görüşme imkanlarının olduğunu ifade etti.
Erdoğan Kıırm Tatarları ile ilgili şunları söyledi: “Soydaşlarımızla ilgili bu konuyu çok geniş ele aldık ve bu konuyla ilgili olarak kendilerinin yaklaşımının olumlu olduğunu ve Kırım halkına yönelik bugüne kadar elde edilmeyen her türlü hakları biz veriyoruz, vermeye de hazırız dediler… Hatta Kırım Tatarları’nın dilini resmi dil olarak şu anda kabul ettiklerini, yerleşim noktasındaki birçok sıkıntılarını giderdiklerini ve gidereceklerini, buna benzer herhangi bir sıkıntı olması halinde de biz bunları direk görüşeceğiz dediler… Bu konuda da bir mutabakatımızın olduğunu da gördük.”
Türkiye’nin Enerji Talepleri
Akkuyu Nükleer Enerji Santrali Projesi’ne inşasıyla ilgili olarak Putin, ne finansman ne de süre konusunda sorun olmadığının söyledi.
Türkiye topraklarında Güney Avrupa tüketicileri için yeni bir enerji hattının kurulması konusunda Türkiye ile mutabakata varıldığını açıklayan Putin, “Türkiye’nin enerji taleplerini karşılamaya hazırız. Yeni enerji hattı kurulmasında da yardımcı olacağız. Türk-Yunan sınırında bir gaz dağıtım merkezi oluşturulabilir” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin enerji ihtiyaçlarının karşılanması için Mavi akım boru hattının kapasitesinin artırılması konusunda mutabakata vardıklarını ve Türkiye’ye ulaştırılan doğalgaz miktarında da 3 milyar metreküplük bir artışa gidilmesi yönünde tarafların anlaştığını belirten Putin, “Türk ortaklarımızla enerji işbirliği ile ilgili, 1 Ocak itibarıyla doğalgaz fiyatlarında yüzde 6 indirim sağlayacağız. Buna yönelik görüşmelerimiz devam edecek” dedi.
Suriye ile ilgili değerlendirmeler
Putin, Suriye ile ilgili tutumunu daha önce açıkladığını belirterek, Esad’ın iktidarda kalması konusunu Suriye halkına yönlendirmek istediğini söyledi. Suriye’de seçimlerin yapıldığını ve bu seçimlerin farklı şekilde değerlendirildiğinin altını çizen Putin, Suriye’deki durumun normal olduğunu düşünmediklerini söyledi.
Putin, “Seçimlerin sonucunda Esad’ın büyük bir desteğe sahip olduğunu, oradaki durumun normal olduğunu ve Suriye’nin Dışişleri Bakanıyla ve tüm siyasi sürecin aktörleri için tatmin edici bir işbirliği şeklini oluşturmaya çalışıyoruz. Oradaki kanlı çatışmanın, oradaki kardeşlik savaşının bitmesi uğruna biz çabalarımızı sarf edeceğiz. Bu konularda bazı teknik sorunlarımız var. Suriye yönetimi ile belli nedenlerden dolayı kontaklarımız sınırlı ve doğrudan oradaki süreçleri etkileyemiyoruz. Ama biz bunlar için uğraşacağız” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beşşar Esed’in halkın büyük oyu ile iktidarda olduğunu belirten Rusya Devlet Başkanı Putin’in açıklamalarına göndermede bulundu. Erdoğan, “Değerli dostum burada Suriye seçimleriyle ilgili bir değerlendirme yapacağım. Dünyada darbeciler hep yüksek oyla gelirler. Yüzde 90-95 böyle oylarla gelirler. Bizde de geçmişte yapılan darbelerin ardından yapılan seçimlerde şunu gördük; hep açık oy gizli tasnifle seçim neticelenir ondan sonra istedikleri gibi bir netice açıklanırdı. Bunu biliyorsunuz Mısır’da da neticesini aynı şekilde gördük” dedi.
Türkiye-Rusya-İran’ın müşterek çalışma yaparak bir çözüme varılması konusundaki teklifini yineleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan şunları söyledi: “Bu müşterek çalışma neticesinde burada bir çözüme varalım. Bu konuyla ilgili olarak Türkiye-Rusya-Arap Ligi bütün bunları da bu işin içerisine dahil etmek suretiyle bir çalışma yapılabilir. Fakat şunu unutmayalım ki 141 ülke buradaki ulusal koalisyonu destekliyor. Böyle bir üç var bu işin arkasında. Böyle bir koalisyon gücünün olduğu süreçte kimsenin istemediği tek şey var; ‘Esed bu işin başından çekilmesi.’ Fakat karşı soru şu; ‘Esed giderse kim gelir.’ Şimdi bu bir defa çok önemli. Ben diyorum ki, ‘Esed giderse halkın iradesi, milli irade gelir’ bu zemini hazırlamak lazım. Eğer bu zemin hazırlanıyorsa hiç endişe etmeye gerek yok. Ama DEAŞ gibi bir terör örgütü iş başına gelirse diye bir korkuyu yaşıyorsak işte buna karşı biz bir platform oluşturmamız lazım. Bu tür terör örgütlerine karşı mücadelemizi ortak yapmamız lazım. Suriye’yi bu noktada dayanışma içerisinde tüm tarafların katıldığı bir yönetime teslim ederek bu terör belasından veya belalarından kurtarmamız lazım.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Putin’in ortak basın toplantısı öncesinde iki ülke arasında şu anlaşmalar imzalandı:
Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş (BOTAŞ) ile Gazprom arasındaki mutabakat zaptı,
Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü ve Rusya Fedarasoynun Enerji Bakanlığı Federal Devlet Bütçe Organizasyonu “Rusya Enerji Ajansı” arasında enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına ilişkin mutabakat zaptı,
KOSGEB ile Rusya Federasyonu Kalkınma Bakanlığı arasında KOBİ’ler alanında işbirliği mutabakat zaptı,
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi ile Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanı Aleksey Ulyukayev arasında yayımlanacak ortak bildiri,
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Rusya Federasyonu Atom Enerjisi Devlet Kurumu Rosatom arasında nükleer enerji ile ilgili alanlarda personel yetiştirilmesine yönelik mutabakat zaptı,
Türk – Rus hükümetlerarası karma ekonomik komisyonu 13. Dönem toplantısı protokolü,
Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu hükümeti arasında çalışma, sosyal güvenlik ve istihdama dair mutabakat zaptı,
Türkiye Cumhuriyeti hükümeti ile Rusya Federasyonu arasında cezai konularda adli yardımlaşma ve suçluların iadesine yönelik anlaşma.