Yaz aylarında güneş altında kalan arabanızın ön ya da arka camının önüne ıslak mendil, cam bardak, biberon, numaralı gözlük, kolonyalı mendil , parfüm , çakmak, kibrit, gibi malzemeleri koyduğunuzda oluşan ısı , arabanızda yangın çıkmasına sebep olabilir. Doğada otların , ekili alanların , ormanların bulunduğu yerlerde yola atılan cam şişe parçaları mercek görevi görerek ısıyı yansıtır ve yangına yol açabilir.
Ankara İtfaiyesi Bölge Amiri Nevzat Kaleli SGK personeline ‘Yangın Güvenliği ve Doğal Afetlerde Müdahale Tarzı’ konusunda verdiği eğitimde yangınların çıkış nedenleri , korunma yöntemleri, yangına müdahale , doğal afetler ve deprem gibi durumlarda en çok bilgisizlik , ihmal ve önlem almamak yüzünden insanların kötü sonuçlarla karşılaştıklarını söyledi.
Yangın ihbarı geldiği andan itibaren 30 sn’de aracın çıktığını belirten Nevzat Kaleli ‘ Ne zaman ihbarın geldiği, ne zaman çıktıkları ve ne zaman olay yerine ulaştıklarının hepsinin kayıt altında olduğunu ve bunları an be an santral görevlisinin bant kayıt sistemine kaydettiğini , bunları kayıtlarla ispatlayabileceklerini söyledi. Olay yerine geç ulaşmalarının sebebinin trafikten kaynaklandığını belirtti.
Olayların sonuçları yerine nedenlerine bakmak gerektiğini kaydeden Kaleli yangın çıkması için yangın üçgeni denilen üç etkenin olması gerektiğini belirtti ve şunları söyledi: ‘Isı , oksijen ve yanıcı madde yangın çıkmasına neden olur. Bu üç etkenden birisi olmazsa yangın çıkmaz.
Isı bir enerji şeklidir ve iki türlüdür; doğal ( güneş, yıldırım, volkan…) ve yapay ( Ocak, soba , ısıtıcılar..)
Oksijen havada %21 oranında bulunur. %21 ile %16 arasında yangın olur. %14 ten sonra yanma olmaz.
Yanıcı maddeler gazlar, katılar sıvılardır’.
Yanmanın çeşitleri olduğunu söyleyen Kaleli hızlı yanma, parlama, alevsiz yanma , kendi kendine yanma gibi yanma çeşitleri olduğunu belirtti ve şöyle devam etti: ‘ Örneğin demirin paslanması, bakırın oksitlenmesi yavaş yanmadır. Benzin kapalı alanlarda parlayarak, açık alanlarda patlayarak yanar. Araçlarda kullanılan benzin ve LPG nin yanması arasında bir fark yoktur. İkisi de hızlı buharlaşma sebebi ile yanar. Benzin eksi 41 derecede buharlaşır.’
Hangi maddeler neyle söndürülür?
‘Yanabilen katı maddeler suyla söndürülür. Su yoksa köpük kullanılır. (köpüğün %97 si sudur)
Yanabilen sıvılar; yağ, gazyağı, benzin mazot, yağlıboya ve benzerlerini köpük ya da kuru kimyevi toz ile söndürülür. Eğer su ile söndürmeye kalkışılırsa daha fazla yanar. Büyük alevler ortaya çıkar. Alev topu oluşur.
Yanabilen gazlar LPG, doğalgaz, havagazı, nitrojen , karbondioksit gazı sadece kuru kimyevi tozla söner. Kuru kimyevi toz yoksa kum ve toprak da kullanılabilir.’
Geçici kabloları fişten çıkarın
Geçici olarak aldığımız elektrik kablolarının daha sonra kalıcı halde dönüştüğünü söyleyen Kaleli bu kabloların eninde sonunda yanacağını belirtti.‘Elektrik kablolarının kullanılmadığı zaman mutlaka fişten çıkarılması gerekir. Televizyonlar uzaktan kumandadan kapatılmamalı , mutlaka fişten çıkarılmalıdır. Şimdi yanmadıysa bir gün mutlaka yanar. Buzdolabı , çamaşır makinesi gibi aletlerin özel sistemleri vardır, bunları fişini çekmeye gerek yoktur. ‘dedi.
Kaleli şöyle devam etti: ‘yanmakta olan bir insana müdahale ederken o kişinin üstünü örtmek ya da yanan tarafının üstüne yatırmak gerekir. Havayla teması kesilsin.
Kapalı bir ortamda ilk 5 dakikada 555 derecelik bir ısı oluşur. 10 dakikada 660, 15 dakikada 720, 30 dakikada 820 , 60 dakikada 927, 90 dakikada 985 derece ,3 saatte 1090 dereceyi bulur.
Her şeyin bir yanma derecesi vardır. İnsan vücudu 65 derece sıcaklığa sınırlı bir süre, 120 derece sıcaklığa 15 dakika, 143 derece sıcaklığa 5 dakika, 177 derece sıcaklığa 1 dakika dayanabilir. Alev yutma durumunda solunum yollarımızın durumu ne olur? Elimiz ısıya maruz kaldığında ne oluyorsa aynısı olur. Yani kabarır. Onun için yangın ortamından geçiyorsanız elinizle veya bir kumaşla, ceketle ağız ve burnu mutlaka kapatmak gerekir. Islatarak yapılırsa daha iyi olur.
Sigara ısısı 800 derecedir. Kibrit 450, pamuklu kumaş 275, yünler 600 , naylon kumaş 425, gazete kağıdı 230 derecede yanar. ‘
Binalardaki taşıyıcıların demir , çelik ve ahşap olduğunu belirten Kaleli bunların içinde demir ve çeliğin ne zaman yanacağının belli olmadığını ,demir ve çeliğe göre en geç yananın ve çatırdamalarından yandığını haber veren ahşabın en iyi taşıyıcı olduğunu belirtti.
Her belediyenin bir itfaiyesi olduğunu belirten Kaleli binalardaki iskan alma sırasındaki yangınla ilgili denetimin eskiden itfaiyelerde olduğunu şimdi ise bu yetkinin belediyelere verildiğini , ancak iskan sırasında konulan yangın malzemelerinin sonradan müteahhitler tarafından sökülüp götürüldüğünü de sözlerine ekledi.
İnönü Üniversitesi’nin Web sayfasında yayınlanan 3dk’da yangın videosu:
http://iys.inonu.edu.tr/webpanel/dosyalar/35/file/3%20DK_YANGIN.mpg
