MOSKOVA– Fransa’nın kuzeybatı kenti Deauvile’de Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, Almanya Şansölyesi Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy akşam yemeğinde bir araya geliyor. 19-20 Kasım’da Lizbon’da yapılacak NATO zirvesi öncesi Avrupa’nın güvenliğini ele alacaklar. Eski Avrupa ile Rusya’nın gerçekleştireceği mini zirvenin gündeminde güvenlik, enerji ve vizeler var.
Zirvenin sonucu henüz beklenmeden, Avrupa Konseyi Dış İlişkiler Komitesi Avrupa’nın güvenliği ile ilgili ilginç bir rapor yayınladı. Raporda, Afganistan, İran ve Çin’le elleri dolu olan ABD’nin daha fazla Avrupa güvenliği ile meşgul olamayacağı, Avrupa’nın hemen çevresinde yer alan dondurulmuş bölge sorunları ile Avrupa’nın kendisinin ilgilenmesi gerektiği belirtildi. Raporun en ilginç noktası ise doğu yönünde istikrarın sağlanması ve sorunların çözümü için AB’nin Rusya ve Türkiye’ye ihtiyacı olduğu vurgusu.
ÜÇLÜ SACAYAĞINDA TÜRKİYE DE YER ALMALI
Mevcut sistemin Kosova ve Gürcistan’da savaşı önleyemediği, Avrupa doğalgaz sevkıyatında yaşanan sorunlara engel olamadığı ve Sovyetler Birliği döneminden kalan problemlerin çözümüne katkı sağlanamadığı kaydedilen raporda, “Merkel-Medvedev-Sarkozy zirvesi doğru bir gündemle toplanıyor. Ancak katılımcılar yanlış. Avrupa güvenliğinin üçlü saç ayağı üzerine oturması gerekiyor. Buna Rusya’nın yanı sıra Türkiye de dahil olmalı.” denildi.
Mark Leonard ve Ivan Krastev’in imzasının bulunduğu raporda, önerilen forumun NATO-Rusya Konseyi ya da Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı’nın yerine geçmeyeceği, Türkiye’nin çok yavaş ilerleyen AB üyeliği ile ilgili sürecinin de yerini almayacağı kaydı düşüldü.
Üçlü sacayağı ile oluşturulacak yapının Moldova’nın dondurulmuş sorunlu bölgesi Transdinyester, Azerbaycan ve Ermenistan arasında sıcak çatışma alanına dönüşme ihtimali bulunan Yukarı Karabağ’da problemlerin üstesinden gelmede karşılıklı güven sağlayabileceği belirtildi.
NATO’nun Rusya’yı fazlası ile rahatsız ettiğini gördüğü Gürcistan ve Ukrayna’nın üyeliklerini rafa kaldırdığı, Rusya ve Polonya arasında sıcak ilişkilerin başladığı kaydedilen raporda, ABD ve Rusya arasında yeni bir sayfa açılmasına da dikkat çekildi.
Rusya ve Türkiye ile güvenlik ilişkilerinin kurulmasında bir çok uzmanda soru işaretleri olduğu hatırlatılan raporda, üçlü yapının oluşturacağı güvenlik aksiyon planı ile tansiyonu düşürebilecekleri ve özellikle de dondurulmuş sorunlu bölgelerde etkili olabilecekleri vurgulandı. Burada başarı sağlanması durumunda Avrupa Birliği ülkeleri Rusya’dan gelen düşünceleri artık daha olumlu karşılayabilir. Raporda bir çok NATO ülkesinin ve ABD’nin Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev’in “Pan-Avrupa Güvenlik Anlaşması” önerisine “Moskova’nın NATO’nun Avrupa’daki faaliyetlerinde veto yetkisi kazanacağı” şüphesi ile yaklaştığı hatırlatıldı.
