Aynen ateşin alev alması için barutun gerekli olması gibi, meydana gelen protestolarında sebeplere ihtiyacı vardır. Son aylarda protestoların kıvılcımlanmasına yol açan İşsizlik, yoksulluk, psikolojik baskı ve yolsuzluk Orta Asya ve Kuzey Afrika bölgelerindeki ortak problemler olarak görülüyor. Her ülkenin kendine özgü koşulları farklı fakat kıvılcımın başlamasındaki ortak faktör özgürlüklerinin kısıtlanması.
Tunus’ta 17 aralık 2007’de başlayan protestolar, Başkan Zeynel Abidin Bin Ali’nin 14 Ocak’ta devrilmesi ile sonuçlandı. Protestoların nedeni yüksek düzeydeki işsizlikti. Gelir elde etmek için sebze satarken polislerin sebzelerine el koyması üzerine kendini ateşe veren Üniversite mezunu işsiz olan 26 yaşındaki bir kişinin trajik ölümü Tunuslularının somut örneği oldu ve bu protestoların kıvılcımlanmasına neden oldu.
Daha sonra protestolar Mısır’a sıçradı, 30 yıllık diktatör Hüsnü Mübarek’i defetmek için toplam 18 gün sürdü. Tunus ve Mısır’daki olaylardan örnek alınarak, aynı zamanda bu protestolar Yemen, Lübnan, Ürdün, Cezayir, İran ve bir şekilde Suriye’de de alevlenmeye başladı. Bu hafta protestolar Bahreyn ve Libya’da da başladı.
Bir sonraki kıvılcımın nerde ne zaman ve ne sebeple olacağını tahmin etmenin bir yolu yok, hangi koşulların zamanının geldiğini gösteren belirli göstergeler var. Buna ek olarak baskı, yoksulluk, medya özgürlüğündeki kısıtlama ve diğer durumlarda, aşağıdaki tablo düşük yaşam standartlarını gözler önüne seriyor.
Örnek olarak, Libya’da, aşağıdaki tablo yoksulluğun yüksek derecesini, medyadaki özgürlüğün kısıtlanmasını ve siyasi terör ölçeğini gösteriyor. Perşembe günü, Libya ününü doğruladı ve politik reform çağırısında bulunan kızgın göstericiler ile karşı karşıya kaldı. El Arabiya’nın doğrulanmamış haberlerine göre çatışmalarda 19 kişi öldü.
Analistler, diğer ülkelerdeki koşulların Tunus ve Mısır’daki gibi olmadığını belirterek acele davrandılar.
Heritage Vakfı Ortadoğu İşlerinden Sorumlu olan kıdemli araştırma görevlisi James Phillips, Mısır’ın kritik sebeplerinden birisinin Amerika Birleşik Devletleri ile yakın ilişkisi olduğunu Sound of Hope radyosunda söyledi. Phillips “A.B.D., hükümet üzerinde ve özellikle de ordu üzerinde frenleyici bir etki oldu” dedi.
“Fakat Orta Asya’nın diğer bölümlerinde özellikle Suriye, Sudan veya Libya gibi, bu tür diktatörlerin, kendi halklarına karşı gösterdikleri tavırları dizginleyebilecek böyle bir yabancı destekçiye sahip değiller. Bu yüzden aleyhtarlar barışçıl bir şekilde gösteri yapsalar bile, vurulacaklarını ya da dövüleceklerini bildiklerini düşünüyorum. Bu yüzden daha fazla cesaretli davranıyorlar.”
Phillips “Bu yüzden bu tür ülkelerin özgürlüklerini ele geçirmelerinin daha uzun süreceğini fakat kaçınılmaz olacağını düşünüyorum.” diye ekledi.
İngilizce Kaynak: http://www.theepochtimes.com/n2/world/middle-east-protests-fuel-for-the-fire-51507.html
