SAKARYA–Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Sakarya Tarım İl Müdürlüğü’nde çalışan bir mühendis havadan su elde eden bir düzenek geliştirdi. Memduh Uçar,(46) elektrik ya da başka bir sisteme bağlı olmayan 0,25 metreküplük düzenekten 11 ila 16 litre su elde etmeyi başardı. Sistem havadan suyu emme mantığına dayanıyor.Uçar, Türk tarımının en büyük sorununun sulama olduğunu belirterek bu konuda kendi imkânları ile uzun süredir bir çalışma yaptığını ifade etti. Güneş enerji pilleri ile uğraşırken bir yandan da proje olarak düşündüğü havadan su elde eden bir sistem üzerinde çalıştığını ve bu düzeneği geliştirdiğini dile getiren Uçar, havadan su elde etme konusunda İsrail’in bir çalışması olduğunu ancak kendi buluşunun çok daha bağımsız ve avantajlı olduğunu kaydetti.
İsrail’in uyguladığı sistemin elektrik gerektirmekle birlikte bitkilerin üstünün plastik bir örtü ile örterek terleme sonucu ortaya çıkan buharın yoğunlaştırılıp su elde etme esasına dayandığını vurgulayan Uçar “Bu sistemin birkaç gün uygulanmasıyla örtü altında kalan bitkilerin zarar görmesi ve kurumasına sebep olacağından uygulanabilirliği tartışılıyor. Ayrıca çok büyük bir maliyet gerektiriyor. Ancak benim geliştirdiğim sistem çok daha ekonomik. Sistem havadaki su zerreciklerini emmekte ve düzenekte oluşturduğum hücrelere depolamaktadır. Daha sonra depolanan su hücrelerden, güneş enerjisi kullanarak alınmakta bir kaba toplanarak kullanılabilir hale gelmektedir. ” diye konuştu.
Sistemin bir 0,25 metreküp prototipini 250 TL’ye kendi imkânları ile yaptığını ve 24 saatte 11 litre su elde ettiğini kaydeden Uçar, geliştirdiği düzeneğin avantajlarını şöyle sıraladı: “Havadan su üreten sistemlerin birçoğunda elektrik kullanılıyor. Elektrik kullanıldığı için sadece elektrik olan bölgelerde işlevsel olmaktadır. O nedenle yaygınlaşmaları mümkün olmamaktadır. Kayda değer bir miktarda da elektrik sarfiyatı vardır. Bu sistem tamamen elektrikten bağımsız ve tamamen güneş enerjisi kullanan bir sistem. Dağın başında bile bununla su elde edilip kullanılabilir”
“TARIMSAL SULAMADA KULLANILABİLİR ”
Ürettiği suyun su kullanılabilir nitelikte olduğunu, içme suyu elde etmek için bir aparatın yeterli olacağının altını çizen Uçar şu bilgileri verdi: “Sistemi yaparken aklıma gelen en önemli alan tarım alanıydı. Susuzluktan sebep kullanılmayan çok büyük tarım arazilerimiz var. Çok az tarımsal alanımızı sulayabiliyoruz. Bu alanın çok açık olduğunu görüyorum. Ayrıca Çevre ve Orman Bakanlığı’nın orman oluşturma çalışmalarında dağa ve çeşitli bölgelere ektiği fidanların ilk yıllar bakımı, sulanması konusunda işçilik ve maliyet olarak zorlanmaktadır. Bu sistem her bir fidana yetecek kadar küçültülerek geliştirilir adapte edilirse bu konudaki birçok yükü ortadan kaldırılacaktır. Şu anda fidanlar taşıma ile sulanıyor. Bu hem işçilik hem de yakıt sarfiyatına sebep oluyor. Bu sistem ayrıca topraksız tarım da kullanılabilir. Bunun yanında da ve seranın kurulacağı alanda su olmasına da gerek yok.”
“FESLEĞENİMİ ELDE ETTİĞİM SUYLA BÜYÜTTÜM ”
Yaptığı projeye güvendiğini, konuyla ilgili bilim adamları isterlerse düzeneği inceleyebileceklerini anlatan Uçar, “Hür türlü bilgi vermeye hazırım. Bu sistemin daha küçüğünü İzmir’de yaptım. Oradan elde ettiğim suyla evde iki tane saksıda fesleğen yetiştirdim. Sistemden üretilen su tarımda çok rahatlıkla kullanılabilir. Deneyerek bunu gördük. Benim prototipini ürettiğim sistem seri üretimde yaklaşık 100 liraya mal olabilir. Daha büyük sistemler yapılırsa maliyet daha aşağıya inebilir. Biraz daha sistemi maliyetini aşağıya çekip verimliliğini artırarak patent başvurusunda bulunacağım” şeklinde konuştu.
