ODTÜ’den Depremin Etkisini Yarı Yarıya Azaltan Geosentetik Buluş
ODTÜ’de binaların zeminini depremin etkisinden izole edip yıkılmasını önleyen ‘‘Yeni Nesil Sismik İzolasyon Sistemi’’ geliştirildi.
ntvmsnbc.com sitesinin haberine göre bina zeminine yerleştirilen geosentetik malzeme, deprem belli bir şiddete ulaşınca binanın kaymasını sağlayarak sarsıntının binaya geçmesini engelliyor.
Proje TÜBİTAK desteğiyle ODTÜ Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Yener Özkan ve araştırma görevlisi Volkan Kalpakcı tarafından yürütülüyor.
Üniversitenin Zemin Mekaniği Laboratuvarı’nda geliştirdikleri deprem simülatörüyle yeni nesil sismik izolasyon sistemi üzerinde çalışan Prof. Özkan bu sistemin diğer sismik izolasyonlarından farklı olduğunu söyledi. Binaların temelinde geosentetik denilen özel malzemeleri kullanarak yapı modellerinin deprem sırasındaki hareketlerini ölçtüklerini anlattı.
Bu malzemenin özel üretildiğini, şekil olarak muşambaya benzediğini, temelin altına konulduğunu anlatan Prof. Özkan, ”Bu özellikli malzeme sayesinde depremin belli ivmesinden sonra bina kayıyor ve binaya geçen deprem kuvveti ciddi oranda azalıyor. Böylece binanın deprem sonrasında hasar görüp yıkılması engellenmiş oluyor” dedi. Dünyada geosentetik malzemelerin bu amaçla kullanımına ilişkin çok fazla çalışma olmadığını, bu malzemelerin düşük maliyetli, hızlı ve kolay uygulanabilir olduğunun da altını çizdi.
Deprem Etkisi Yarı Yarıya Düştü
ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü araştırma görevlisi Kalpakcı da mekanik izolatörlerin pahallı, geliştirdikleri geosentetik izolatörlerin ise ucuz bir yöntem olduğunu vurguladı.
Geliştirilen yeni yöntem hakkında bilgi veren araştırma görevlisi Kalpakçı, deprem etkisini azaltmada başarı gösterdiklerini belirterek, ön deneylerde başarılı sonuçlar elde ettiklerini, binaya gelen depremin etkisini en az yarı yarıya düşürdüklerini ve projeyi ‘‘Uluslararası yayım hazırlığında’’ olduklarını ifade etti.
Kalpakçı, başarılı sonuçlar alınan bu sistem sayesinde temelinde geosentetik malzemeler kullanılarak izole edilen yapıların izole edilmeyenlere göre çok daha az zorlandığını, bu sistemin uygulamaya geçirilmesinden sonra deprem bölgesinde yapılacak binalarda deprem tahribatının azalacağını, bir çok binanın deprem sonrasında kullanılabilir durumda kalacağını, deprem sırasında can ve mal güvenliğinin artacağını da ifade etti.
