Türk – Iraklı İş Adamları Derneği Başkanı Nevaf Kılıç 2023 yılı ihracat hedeflerinin 500 milyar dolar olduğunu söyledi
Nevaf Kılıç, 23 seneden beri Irak ile ticaret yapan ve oradaki iş adamları ile iş ve dostluk ilişkileri kuran bir iş adamımız. Aynı zamanda 27 Mayıs 2012 tarihinde kurulan Türk – Iraklı İş Adamları Derneğinin de fikir babası. Uzun yıllar Irak ile iş yapması sonucu ve bölgedeki gelişmeler kendisine bir Türk – Iraklı iş adamları derneğinin gerekliliğini hissettirmiş. Kendisi gidişata bakarak 2023 yılında Irak ile yapılacak ihracat hedefini 500 milyar dolar olarak belirlemiş. Kendisine bu fikrin nasıl ortaya çıktığını sorduk.
Nevaf Kılıç: Biz 23 yıldır Irak ile çalışıyoruz. Bu 23 yıl boyunca Irak’ın her tarafında dostlarımız oldu, arkadaşlarımız oldu. Sürekli iş yaptığımız ve görüştüğümüz insanlar oldu. Daha önceden de ilişkilerimiz vardı. Ama uygun zaman bu zamanmış. Şu anda böyle bir işbirliğine de ihtiyaç olduğunu görüyoruz. Diğer ülkeler ile kurulmuş dostluk ve işbirliği dernekleri var ama Irak ile yok. Biz de neden Türkiye – Irak arasında da bir dernek olmasın dedik. Şu anda bildiğiniz gibi Irak’ın hiçbir üretimi yok. Hep ihtiyaçlarını dışarıdan temin ediyor. Suriye’nin durumu malumunuz, İran’ın fazla gelişmiş bir sanayisi yok, Arabistan deseniz yine üretim yok. Küveyt deseniz Irak’ın Kuveyt ile ilişkileri bildiğiniz gibi 1990’lardan beri iyi değil. Bu yüzden şu anda tek kapıları Türkiye. Bu yüzden Irak ile ilişkilerimizi daha çok geliştirmemiz lazım. Bu pazardan Türkiye olarak en büyük payı almamız lazım diye düşünerek Irak ile ilişkilerimizi geliştirmek amacıyla bu derneğin kurulmasına öncülük ettim.
Derneğin yapısından bahseder misiniz?
Nevaf Kılıç: Derneğimizin her iki ülkeyi kapsamasını sağlamak amacıyla bünyesinde ve yönetim kurlunda Irak’tan ve Türkiye’de yaşayan Iraklı vatandaşlardan üyeler olacak. Hatta bunların arasında Türkiye’de yaşayan ve sadece Irak vatandaşı olan kişiler var. Derneğimizin merkezi Mersin, ileride Irak ile ticareti yüksek olan illere şubeler de açmayı düşünüyoruz. Irak ayağında da, özellikle büyük elçiliğimizin olduğu Bağdat, Basra, Musul ve Erbil’de de temsilcilikler açmayı planlıyoruz. Irak ayağı bizim için çok önemli, çünkü biz, icraat yapan, proje üreten ve etkinlik gerçekleştiren bir dernek olmak için yola çıktık.
Peki derneğin hedefleri nelerdir?
Nevaf Kılıç: Bizim önümüze 2023 hedefi olarak Irak’a 500 milyar dolarlık ihracat yapabilmeyi koyduk. Şu anda Mersin’i geleceğe taşıyacak bir çok proje var. 12 milyon Teu’luk bir limanın yapılması söz konusu. 5 tane ihtisas serbest bölge yapılması durumu var. Uluslar arası Çukurova Havalimanı yapılacak. Bütün bu projeler için pazar önemli. Biz de bu açıdan Irak’ın çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Önümüzdeki süreçte gündemde tutacağımız ya da kısa, orta, uzun vadeli hedeflerimiz arasında olabilecek Mersin’de bir Irak fahri konsolosluğu olması için girişimlerde bulunacağız. Başta Mersin, daha sonra diğer ille ve Türkiye. Ayrıca Irak ile vize sorununun aşılıp, pasaportsuz sadece kimlik ile Türk vatandaşlarının Irak’ girmesini istiyoruz. THY ve diğer özel havayolu şirketlerinin Adana’dan Irak’a direk seferler düzenlemesini içinde çalışmalarda bulunacağız. Bizim çalışmalarımız Türkiye ve Irak’ta danışılan bir dernek olmak için çalışmak üzerine kurulu. Iraklı Türkiye’ye geldiğinde bizim derneğimize danışacak, Türk vatandaşı da Irak’a gittiğinde bizim derneğimize danışacak. Uzun dönem hedeflerimiz arasında da hem Türkiye’de hem Irak’ta Türk-Irak üniversitesini kurmak var. Özellikle bankalarımız Erbil’de şube açmaya başladılar. Paranın en çok döndüğü şehirlerden biri Zaho. Türk bankalarının Zaho’da şube açmaları için girişimlerimiz olacak. Üyeler arası ticaretin geliştirilmesi için de uğraşacağız. Bir dernekte öncelikle üyeler arası bir dayanışmanın olması gerekir. Ticareti geliştirmek için projeler hazırlayacağız ve ticari iş gezileri yapmayı amaçlıyoruz. Mersin bizim için çok önemli. Irak’ın bazı şehirlerini Mersin ile kardeş şehir yapıp, ticaretin geliştirilmesi konusunda adımların atılmasını istiyoruz. Mersin’de yapılan fuarlara Irak’tan iş heyetlerini getirmeyi düşünüyoruz. Yapacağımız proje ve etkinliklere Mersin’deki üç üniversitenin katılımını sağlamak istiyoruz. Derneğimiz bünyesinde bir akademisyenler kurulu bulunuyor. Bu kurula üniversitelerimizin rektör, dekan ve bölüm başkanları ile öğretim üyelerini almayı düşünüyoruz.
Irak’ın Türkiye için öneminden bahseder misiniz?
Nevaf Kılıç: Bugün Irak’ın nüfusu 35 milyona yaklaşıyor. Geçen yılın rakamlarına göre Irak’a ihracatımız 8.2 milyar dolar. Almanya’dan sonra en fazla ihracat yaptığımız ikinci ülke, Almanya’ya ihracatımız 13.8 milyar dolar. Bunlar aslında resmi rakamlar. İhracatımız aslında daha fazla. Bu senenin İlk 5 ayında da %30 artış var. Müteahhitlik sektöründe de dünyada en fazla proje aldığımız 5. ülke Irak. 2011 rakamlarına göre 2.5 milyar dolarlık proje almışız.. Lojistik hizmetlerinde de aynı şekilde, bugün ülke olarak sefer sayımız 800.000 civarında, bunun yarısını Irak’a gerçekleştirmişiz. Yılda Irak’a 500.000 sefer yapılıyor. Tüm Türkiye’nin kapıları bir yana Habur bir yana. Bu yüzden Irak bizim için çok önemli bir ülke.
Ayırca Irak’ın içerisinde tam güvenliğin sağlanmasını bekliyoruz. Araçlarımızın %95 ila %99’u Kuzey Irak’tan dönüyor. Irak içi güvenlik sağlanırsa, araçlarımız direk Irak içerisine dağılacak ve bu da bizim için önemli olacak ve Türk plakalı araçlarımız Basra körfezine kadar gidebilecek. Artı olarak bugün Suriye’deki olaylar malumunuz, Arap yarımadası hattı da, güvenlik sağlanırsa Irak üzerinden gidiş-geliş yapacak. Daha önce bildiğiniz gibi körfez savaşından önce, Hacı adaylarımız dahi Irak üzerinden gidip geliyorlardı. Güvenlik sağlanırsa, Ürdün’e, Arabistan’a, Birleşik Arap Emirlikleri’ne giden araçlarımız hep bu güzergahtan gidecekler. Bu yüzden bu güzergah bizim için çok önemli.
Bunların yanında Habur’daki sorun çözülmeli. Özellikle Habur’a ek köprülerin yapılması gerekir, şu anki haline ek köprüler yapılırsa kapıda yığılma önlenebilir. Ayrıca yeni kapılarında acilen açılması lazım Şu anda Silopi’de Tır Parkı dediğimiz gümrük parkı var. Onun da acilen bitirilmesi gerekiyor. Sınır kapımızın iyi çalışması lazım, şu anda kapımız tam kapasite ile çalışmıyor. Günde yaklaşık 1800 – 2000 araç giriş yapıyor. Aynı şekilde çıkışta var. Gidişte yalnız 1800-2000 araç sıra bekliyor dönüşte 5 ila 6.000 araç sıra bekliyor. Burada dünyanın hiçbir yerinde, hiçbir sınır kapısında görülmemiş bir uygulama ile karşı karşıyayız.
Son olarak ne söylemek istersiniz?
Nevaf Kılıç: İki ülke halkaları arasındaki dostluğu da geliştirmek istiyoruz. Dostluğun gelişmesi, ticaretin gelişmesi demek. Bu konuda da elimizden geleni yapacağız. Özellikle Habur ve taşıma sorunlarına çözüm üreteceğiz. Bu yapacağımız çalışmalarla Irak’a yapılan ihracatımızı arttırmayı hedefliyoruz. Oradaki diğer iş admaları dernekleri ile gerekirse protokol yapıp birlikte çalışma zemini arayacağız. Özellikle oradaki mülki idare amirlerini başta Mersin’e davet edeceğiz. Mersin bildiğiniz gibi önümüzdeki süreçte çok daha yıldızı parlayacak bir şehir, bu sebeple Irak’taki sermayeyi yapacağımız projelerle buraya çekmeye çalışacağız. Bütün bunları hesaplayarak 2023 ihracat hedefimiz 500 milyar dolar diyoruz.