Hazırlayan : Yi Yang
Çin Sonbahar Ortası Festivali olarak da adlandırılan Ay Festivali, Çin halkı tarafından kutlanan en önemli geleneksel resmi tatillerden biridir. Çin ay takvimine göre her yıl 8. ayın 15. gününde kutlanır. Bu yıl, 30 Eylül tarihine denk gelmektedir.
Festival ilk olarak Tang Hanedanlığı’nın başlangıcında resmi tatil olarak tanıtıldı ve yaygın olarak Song Hanedanlığı döneminde kutlanmaya başlandı. Qing Hanedanlığı döneminde ise Yeni Yıl (Yuan Dan) kadar önem kazandı. Her diğer geleneksel Çin festivali gibi, Ay Festivali’nin kökeni de nesilden nesile aktarılan bir hikaye ile anlatılıyor ve her zamanki gibi hikaye ayı temsil eden “Ay Tanrıçası Bayan Chang” ile ilgili.
Bir Çin efsanesine göre, 10 adet güneşin gökyüzünde olduğu, dünyayı pişirerek kuruttuğu ve insanların ellerinden suyun ve yaşamın alındığı bir dönem vardı. Hou Yi adında bir kahraman Kunlun Dağı’nın tepesine tırmandı, yay ve oklarıyla 10 güneşin 9’unu vurdu, böylece yeryüzündeki insanları kurtardı.
Hou Yi bir gün Ana Kraliçe ile karşılaştı ve ondan ölümsüzlük iksiri aldı. İksir, sadece bir kişi içindi ve içtiğinde o kişi sonsuza dek ölümsüz olacak, cennetlerde yaşayacaktı. Ho Yi iksiri muhafaza etmesi için eşi Chang’e verdi.
Bir komşu ölümsüzlük iksirini öğrendi ve Hou Yi uzakta iken zorla Chang’den onu almaya çalıştı. Çaresizlik içindeki Chang o an iksiri içti ve hemen bir Tanrıça haline gelerek gökyüzüne uçtu. Hâlâ kocasını çok önemsediği için dünyaya yakın bir yer olan aya yerleşti.
Hou Yi döndüğünde eşini bulamayınca harap oldu. Onun adını haykırmak için gökyüzüne baktığında o gece ayın çok daha parlak ve dolunay olduğunu gördü ve Chang’in ayda olduğunu anladı.
Hemen Chang’e en sevdiği keki sunarak Cennet nimetleri için dualar etti. O zamandan beri, insanların cennet için ibadet etmeleri ve o günü kek ile kutlamaları bir gelenek haline geldi. Böylece, Ay Festivali Çinliler arasında tanınmış oldu.
Çin Ay Festivalini kutlamak için yapılacak çok fazla şey vardı. Ancak, çoğu insan artık kekleri (şeker, susam ve diğer baharatlar ile doldurulmuş yuvarlak kek) satın almaya başladığı için gelenekler unutulmaya başladı.
Ay Festivalini ilk gördüğümde memleketim olan Çinde idim, yaklaşık 7 – 8 yaşlarında küçük bir kız çocuğuydum ve tanışmam büyükannem sayesinde oldu. Büyükannem düğmeli Çin gömlekleri giyen ve ayakları bağlı olan geleneksel bir Çin kadınıydı.
Ay Festivali gecesi, büyükannem bir yere gitmek için sessizce bizim odadan dışarı süzüldü. Onun ne yaptığını merak ediyordum, bu yüzden peşinden gitmeye çalıştım. Büyükannem beni hızla geri itekledi ve oyun oynamaya gitmemi söyledi.
Yine de bizim evin arka bahçesinde gözden uzak bir şekilde onu takip ettim. Bir tabakta meyveleri ve ay keklerini dizdiğini gördüm, sonra tütsü yaktı ve diz çökerek dua etmeye başladı. Biraz onu izledim ve sonra hızlı bir şekilde oradan ayrıldım.
Sonra, büyükannemin Cennet ve Dünya için dualar ettiğini öğrendim. Ay Festivali sadece Ay Tanrıçasına ibadet için değil, aynı zamanda Cennet ve Yeryüzü için şükranları sunmak amaçlı bir festival. Bu günde, aileler bir araya toplanır ve birlik içinde bayramı kutlar.
Meyveler ve ay kekleri Dünya ve Ay tanrılarına sunulur ve ayrıca insanlar da kendi aralarında paylaşırlar. Geleneksel olarak, ay kekleri birçok parçaya bölünür ve ailenin her üyesine tek bir parça verilir. Bir aile üyesi orada değilse, bir dilim muhakkak o kişiye ayrılır.
Bu aziz Çin kültürünün bir hatırası olarak herzaman sevgiyle anılacak!
