Dünyanın En İyi Üniversiteleri Arasında Sayılan; Boğaziçi Üniversitesi

19. yüzyılda, Batılıların Osmanlı topraklarının ilgisini çektiği dönemde, kurulan okullardan biri; adını Boğaziçi’ne bırakacak olan Robert Koleji.

16 Eylül 1863’te Amerikalı eğitimci ve mimar Cyrus Hamlin ve Amerikalı tüccar Christopher Rheindlander Robert’ın bir araya gelmesiyle kurulan bu okul, kimsenin dinine karışmaksızın seküler eğitim verecekti. Eğitimin ingilizce yapılmasına karar verildi.

ABD dışında açılan ilk Amerikan koleji olarak kabul edilen bu okul, eğitime dört erkek öğrenciyle eski ahşap bir binada başladı. Robert mali problemlerle ilgileniyor, Hamlin ise ABD’den kaynak sağlıyordu.

1868’de Osmanlı Padişahı Abdülaziz’den, Rumeli Hisarı’nda okul binası inşa etmek amacıyla izin alındı. Bugün Bebek’teki ana kampüsü Güney Kampüsü inşası 1868’de başladı. Bu ilk göz ağrısı binanın adı Hamlin Hall olacaktı. Aynı yıl kızlara da eğitim verebilmek adına Gedikpaşa’da Amerikan Kız Koleji inşası yapıldı.


1891’de başkan evi olarak Kennedy Lodge, 1902’de hazırlık binası Theodorus Hall, 1904’te spor salonu Dodge Hall, 1906’da Washburn Hall, 1913’te Anderson Hall ve 1914’te dispanser olarak Sloane Hall açıldı. Ve güney Kampüs, I. Dünya Savaşı’na kadar tamamlanmış oldu.

1957 yılında Robert Koleji yüksek okul oldu. Lakin bu dönem kolay olmayacaktı. Siyasi çalkantılar, maddi çıkmazlıklar, öğrencilerin Amerikan aleyhine yaptığı eylemler, yabancı okullara getirilen kısıtlamalar işleri zorlaştırdı.

Yönetim, 1960’lı yıllarda Robert Koleji ve Amerikan Kız Koleji’ni birleştirip karma eğitim vermeyi düşünmeye başladı. Hatta Güney Kampüs tamamen Türkiye hükümetine bırakılması fikri oluştu.

1971 yılında Özel Yüksek okulların kapatılma kararıyla Robert Koleji Yüksekokulu Türk Devleti’ne bırakıldı ve Boğaziçi Üniversitesi adını aldı.

Devir teslim töreninde Mütevelli Heyeti Başkanı James Lawrence, “Geleneklere uyarak bir anahtar teslim etmem gerek. Lakin anahtar vermekten özellikle kaçındım. Çünkü anahtar, bir kapanmayı ve açılmayı ifade eder. Oysa Robert Kolej Yüksek Okulu kapanmadı. Boğaziçi Üniversitesi oldu.” diyecekti.

Boğaziçi Ünversitesi, 20 Eylül 1971 tarihinde Türkiye’nin 9. üniversitesi olarak öğretim yılına başladı. Okulda düzenlenen açılış töreninde Apdullah Kuran, “Devraldığımız Robert Koleji Yüksekokulu’nu nicelik ve nitelik bakımından geliştirmek ve büyük Atatürk’ün Türkiye’yi çağdaş uygarlık düzeyine ulaştırmak hedefinden şaşmadan Boğaziçi Üniversitesi’ni ülkenin sosyal, ekonomik ve teknolojik kalkınma ve gelişmesinde etken bir araç haline getirmek hepimizden beklenen kaçınılmaz bir görevdir.” diyordu. Gerçekten de öyle oldu.