NTV Tarih dergisi Ocak sayısı geçen yıl Akhisar’da başlayan Thyateira arkeolojik kazısını Anadolu Tarihini Aydınlatan 11 önemli kazı arasına gösterdi.
M.Ö. 14 . yüzyılda Amazon karargahının bulunduğu o zamanlar küçük olan kasabaya bir Amazon komutanı olan Thyateria kendi adını vermiş. Mitolojide savaş tanrısı Ares ile Aphrodite’nin kızlarıdır Amazonlar. Savaşçı karakterleriyle bilinen bu kadınlar ok ve yayın yanı sıra labris denilen çift yüzlü baltayıda kullanmışlar . Labris önceleri kadınların işi olan ağaç kesmede kullanılmış. Fakat daha sonra savaş ve kurban baltasına dönüşmüş.
Daha sonra Helen Rumları çeşitli adlarla isimlendirmiş bu verimli toprakları ; Polonya, Ohipko , Semiramis ,Pelopia, bilinen isimlerden bazıları…
Bulunduğu bölgenin zengin ve kalabalık bir şehri olmuş zamanla Thyateria . 9 bin yıllık geçmişi ve üzerinde yaşayan medeniyetlerin etkileri , şehre zengin ve kültürel bir geçmiş armağan etmiş. Tarihte parayı ilk bulan ve kullanan Lidyalılardan Hititler’e Akadlar’dan Roma’lılara kadar tarihteki önemli devletlerin kurulduğu topraklar daha sonra Bizans İmparatorluğu, Saruhanlılar ve Osmanlı İmparatorluğuna ev sahipliği yapmış.
Avrupa’da henüz bu günkü başkentler kurulmadan önce başlamış kentleşme ’Thyateria’da. Hin-Avrupa dili konuşan kavimlerin geçiş noktasında olması kentin büyümesini ve ticaret merkezi haline gelmesini sağlamış.
Lidyalılar parayı icat etmişti
Özellikle İ.Ö. 680- 540 yılları arasında Akhisar sınırları içerisinde yer alan ve dünyanın en yüksek medeniyetini kuran Lidyalılar insanlık tarihinin vazgeçilmez aracı olan parayı icad etmişler. İlk kez mal değiş tokuşuna dayalı ticaret , daha sonra para ölçü birimine dayandırılmış ve evrenselleşmiş.
İlk paralar altın-gümüş karışımından elde edilmiş ve bakla şeklindeymiş. Paranın basılmasıyla Akhisar’da mesleki örgütlenme gelişmiş. Böylece Akhisar ticari bir merkez haline gelmiş.
İncil’deki şehir
Anadolu’da Hristiyanlığın yayılmaya başladığı dönemde Akhisar Hristiyanlığın ilk kabul gördüğü ayrıca ilk 7 kilisenin kurulduğu yerlerden biri olmuş. İncilin iki bölümünde Akhisar’dan söz edilmiş.
St. Jean İncil’deki vahiyler (apocalypse) bölümünde Anadoludaki 7 kutsal kiliseden bahsetmiş bunlar;
Ephesus (Efes),
Smyrna (İzmir),
Pergamon (Bergama),
Thyateria (Akhisar),
Sard (Sart), Philadelphia (Alaşehir),
Laodikeia (Denizli).
Bizans İmparatoru Konstantin tarafından Thyateira’ya sürülen Tyeder Akhisar’a beyaz bir kale yaptırmış. Bu kalenin inşaa edilmesiyle şehrin adı Beyaz kale anlamına gelen Aspro Kastro olmuş. 1307 yılında şehir Saruhanoğullarının hakimiyetine geçince Beyaz Kale anlamına gelen Aspro Kastro Akhisar adını almış.
Binlerce yıllık tarihinde tarih kitaplarından tanıdığımız bir çok önemli şahıs Akhisar’da ya yaşamış ya da ziyaret etmişler. Bunlardan bazıları;
Amazonlar ,
Hitit Kralı Hattuşili ,
Truva Kralı Priamos,
Frig Kralı Midas ,
Lydia Kralları ; Giges, Ardys, Sadyattes, Alyettes, Kroisos (Karun) ,
Pers Kralı Dareios,
Macedonia Kralı Büyük İskender ,
Lysimakhos ,
Kommagene Kralı Antigones ,
Seleukos,
Bergama Kralı Eumenes, Attalos, Aristonikos ,
Bithynia Kralı II. Prusias ,
Romalı filozof Gaius Blossius,
Roma Vali ve Kralları: Comalius Sula, Flavius fimbria, Gaius Lulius Ceasar (jul Sezar), Marcus Antonius, Hadrianus, Caracalla,
Doğu Roma (Bizans kralları) hemen hemen hepsi Akhisar’da bulunmuştur.
Galeri:
Gelecek Yazı: Osmanlı’dan Bu Güne Akhisar
