BM, mültecilerin sayısının 120 milyona ulaştığını açıkladı.
Dünya Mülteciler Günü, Birleşmiş Milletler tarafından dünya çapındaki mültecileri onurlandırmak için belirlenen uluslararası bir gündür. Her yıl 20 Haziran’a denk geliyor ve çatışma veya zulümden kaçmak için kendi ülkelerinden kaçmak zorunda kalan insanların gücünü ve cesaretini kutluyor.
Dünya Mülteciler Günü, mültecilerin haklarına, ihtiyaçlarına ve hayallerine ışık tutarak, mültecilerin sadece hayatta kalmaları değil aynı zamanda gelişebilmeleri için siyasi irade ve kaynakların harekete geçirilmesine yardımcı oluyor. Mültecilerin hayatlarını korumak ve iyileştirmek her gün önemli olsa da, Dünya Mülteciler Günü gibi uluslararası günler, küresel dikkatin çatışma veya zulümden kaçanların içinde bulunduğu kötü duruma odaklanmasına yardımcı oluyor. Dünya Mülteciler Günü’nde düzenlenen pek çok etkinlik mültecilere destek için fırsatlar yaratıyor.
Dünya Mülteciler Günü her yıl 20 Haziran’a denk geliyor ve dünyanın dört bir yanındaki mültecilere ithaf ediliyor. Dünya Mülteciler Günü, 1951 Mültecilerin Statüsüne İlişkin Sözleşme’nin 50. yıldönümünü anmak amacıyla ilk kez 20 Haziran 2001’de dünya çapında düzenlendi. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun Aralık 2000’de resmi olarak uluslararası bir gün olarak belirlemesinden önce, başlangıçta Afrika Mülteciler Günü olarak biliniyordu.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) verileri savaş ve şiddetin küresel ölçekte tırmanması ve doğal afetlerin artmasıyla birlikte, ülkelerinden kaçan ya da kaçmak zorunda kalan insanların 2023 yılı sonunda 117,3 milyonu bulduğunu açıkladı. Bu veriler, dünya genelinde her 69 kişiden birinin şu an yerinden edilmiş olduğunu gösteriyor. Peki mülteciler en çok hangi ülkeden kaçıyor ve neden? Mülteciler en çok hangi ülkeye sığınmaya çalışıyor?
Dünya Mülteciler Günü, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından dünya genelinde ülkelerinden ayrılmak zorunda bırakılan mültecilerin yaşadığı sorunlara dikkat çekmek ve toplumsal farkındalık oluşturmak gayesiyle düzenlenen bir gündür. BM, 1951 Mülteci Sözleşmesi’nin 50. yılını anmak için ilk kez 2001’de bu günü duyurmuş, 2001’den bu yana her yıl 20 Haziran’da Dünya Mülteciler Günü kapsamında etkinlikler düzenlemiştir.
Bu yılki Dünya Mülteciler Günü’ne bir hafta kala Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), savaş ve şiddetin küresel ölçekte tırmanması ve doğal afetlerin artmasıyla birlikte, ülkelerinden kaçan ya da kaçmak zorunda kalan insanların 2023 yılı sonunda 117,3 milyonu bulduğunu açıkladı. UNHCR, bu yılın ilk dört ayındaki verilerin de eklenmesiyle bu sayının 120 milyonu aşabileceğini söylüyor.
Verilere göre her 69 kişiden birinin şu an yerinden edilmiş olduğunu gösteriyor. Bu, dünya nüfusunun yüzde 1,5’i ediyor. Karşılaştırılacak olursa 10 yıl önce UNHCR, dünya çapındaki her 125 kişiden birinin yerinden edildiğini kaydetmişti. Sözkonusu veriler ele alındığında 10 yıl içinde yerinden edilenlerin sayısı iki katına çıktı.
Son beş yılda 2 milyon çocuk mülteci olarak doğuyor
UNHCR, 2018 ile 2023 arasında dünya genelinde toplam 2 milyon çocuğun mülteci olarak doğduğunu kaydediyor. Bu sayı yıl bazına indirildiğinde her yıl 339 bin çocuk, mülteci olarak doğuyor.
Zorla yerinden edilenlerin yaklaşık yüzde 40’ını çocuklar oluşturuyor.
Mülteciler en çok hangi ülkeden kaçıyor?
UNHCR’nin son verilerine göre yerinden edilenlerin yüzde 73’ü yalnızca beş ülkeden geliyor: Afganistan, Suriye, Venezuel,a Ukrayna ve Sudan.
Listenin başını 6,4 milyon mülteci ile Afganistan ve Suriye çekiyor. Afganistan ve Suriye’yi 6,1 milyon ile Venezuela, 6 milyon ile Ukrayna ve 2,3 milyon ile Güney Sudan takip ediyor.
Suriye, 12 yıldır süren iç savaş nedeniyle 2023 yılı sonuna kadar ülke içinde ve dışında zorla yerinden edilen 13,8 milyon kişi ile dünyanın en büyük yerinden edilme krizinin merkezi olmaya devam ediyor.
Küresel açıdan bu yılki rakamlarda görülen artışın en büyük nedenlerinden biri Sudan’daki iç savaş. Sudan’da süregelen iç savaş nedeniyle yaklaşık 11 milyonSudanlı yerinden edildi. Taliban’ın 2021’de Afganistan’da yönetimi ele geçirmesiyle birlikte yerinden edilenlerin sayısı ciddi oranda arttı. Venezuela’nın ekonomisinin 2013’ten beri iktidarda olan sosyalist Devlet Başkanı Nicolás Maduro döneminde çökmesiyle altı milyondan fazla insan ülkeyi terk etti. Son olarak Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesiyle Ukrayna’da da yerinden edilmeler arttı. UNHCR’ın verilerine göre Ukrayna merkezli mültecilerin sayısı 2023’ün sonunda 6 milyona ulaştı.
Mülteciler en çok hangi ülkedelere gidiyor?
UNHCR’ın yetkisi altında kayıtlı mültecilerin yüzde 39’u komşu ülkelerde barınmaya çalışıyor. Bu ülkelerin başını 3,8 milyon mülteci ile İran çekerken Türkiye 3,3 milyon mülteci ile ikinci sırada yer alıyor. İran ve Türkiye’yi 2,9 milyon mülteci ile Kolombiya, 2,6 milyon mülteci ile Almanya ve 2 milyon mülteci ile Pakistan takip ediyor.
Dünya genelindeki mültecilerin yüzde 75’i ise düşük ve orta gelirli ülkeler barınmaya çalışıyor.
BM dahil birçok kuruluş, mültecilere yardım için kaynak sağlayan kamplar oluşturuyor. Bunlara güvenlik, gıda, tıbbi tedavi veya uzun süreli yerinden edilme durumlarında eğitim olanakları da dahil ediliyor.
Mültecilerin sayısı arttıkça hükümetlerin bunlarla başa çıkması zorlaşabiliyor. Bu gibi durumlarda mültecilerin nerede yaşayacağı da siyasi bir kriz haline gelebiliyor. Bu gibi durumlarda diplomatik yolla çözümler üretilebiliyor. Örneğin Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye arasında imzalanan göç anlaşması gibi. AB, Türkiye’ye verdiği mülteci fonunun nasıl harcandığını öğrenemiyor.(iddia)
UNHCR’nin verileri ayrıca bugüne kadar ülkesine dönen mültecileri, şehrine dönen ülke içinde yerinden edilenleri ve barınma hakkını yasal yollarla kazanan yerinden edilenleri de gösteriyor. Verilere göre 2023’ün sonunda 1 milyon 52 bin 74 mülteci ülkesine geri döndü. Ülke içinde yerinden edilenler arasından ise 5 milyon 92 bin 64 kişi evlerine geri dönebildi. Bu veriler küresel ölçekte artan yerinden edilenlerin sayısının yanında umut verici görünmüyor.
UNHCR’a göre mülteciler için üç temel kalıcı çözüm bulunuyor: Gönüllü geri dönüş, yerel entegrasyon ve yerleştirme.
Yorumlar kapalı, ancak trackbacks Ve pingback'ler açık.