Çin Başbakanı Wen Jiabao, Ülkesindeki Devlet Bankalarını Eleştirdi
Çin Başbakanı Wen Jiabao, geçen Salı gününde (3 Nisan’da), Çin’deki birçok büyük devlet bankasının sahip olduğu otoritenin fazla güçlü olmasından dolayı çok fazla kâr elde ettiklerini, bu tür tekelin kırılması gerektiğini söyledi. Wen Jiabao’nun güney şehirlerine gezisi sırasında yaptığı bu konuşma Çin Merkez Halk Yayın Radyo İstasyonunda yayınlandı. Bu konuşma, Wen Jiabao’nun finans reformu uygulayacağının bir sinyali olarak kabul edildi.
New York Times’ın 3 Nisan tarihinde yayınladığı bir haberde, Wen Jiabo bu defaki konuşmasında oldukça cesurdu, bu da doğrudan ÇKP içindeki diğer grupların liderlerine bir çeşit meydan okuma ve onlardan Çin’deki finans sisteminin reformasyonunu hızlandırmaları isteği olarak algılandı.
Radyo yayınında Wen Jiabao, “Aslında burada samimi olarak şunu söylemek isterim ki, bizim bankalarımız fazla kolay kar kazanıyor. Neden? Sadece birkaç büyük devlet bankası tekel durumda, kredi isteyenler sadece bu bankalara geldiklerinde ancak kredi alabilirler ve başka bankalardan kredi bulmakta zorlanıyorlar.” dedi.
Wen Jiabao, “Bizim şu aşamada özel sermayelerin finansal sektöre girmeleri sorununu çözmemiz gerekir ve bunu başarmak için temel olarak bu tekeli kırmalıyız. Biz Merkezde şu anda bu düşünceyi kabul ettik, Wenzhou şehrinde bunun denenmeye başladığını da gördünüz.” diye ekledi.
Habere göre, yaklaşık bu senenin son döneminde ÇKP’nin 10 yılda bir gerçekleşen lider görev değişimi sırasında Başbakanlık görevinden ayrılacak Wen Jiabao, son aylarda gittikçe daha da yüksek sesle siyasi ve ekonomik reformdan söz ediyor. Aynı zamanda da ÇKP’nin yönetim seviyelerindeki kazanılmış hakların inatla ellerindeki gücü savunmaya ve kendisinin reform çabalarını engellemeye çalıştığını ima etti.
Şu ana kadar Wen Jiabao’nun yeterli siyasi etkisi olup olmadığını konusu henüz net değil, hedefi ise Çin’deki banka sistemini zorla da olsa değiştirmek. Birçok uzmana göre, Wen Jiabao devletin ekonomik politikasından sorumlu olmasına rağmen, ÇKP’nin iktidar şekli Wen Jiabao’nun kendi politikasını uygulama gücünü sınırlıyor.
Bu işte Wen Jiabao’nun ima etmeye başladıklarının sebebi de olabilir, çünkü onun bazı önemli siyasi ve ekonomik düşünceleri bundan önce Parti içinde hep geri plana atıldı.
Wen’in bu defaki konuşması tam olarak ÇKP’nin üst düzeyinde şiddetli çatışmaların çıktığı hassas dönemine denk geldi. Bo Xilai, geçen ayın ortasında ÇKP’nin Chongqing Şehri Parti Sekreterliği görevinden alındı ve Çin’deki siyasi durum şu anda oldukça dalgalı bir süreçten geçmekte.
Uzmanlara göre, ÇKP içindeki farklı güç grupları arasındaki mücadeleler devam ediyor, her grup bu senenin son döneminde Merkez Politbüro Daimi Komitesindeki üye sayısını çoğalmak için savaşıyor.
Emekli olmak üzere olan Wen Jiabao, belki görev sürecinin son birkaç ayında reformların ilerletilmesi için en son çabalarını sarf ediyor ve bu amaçla önemli konular için rakiplerine meydan okumaya başlayabilir.
Wen Jiabao yakın senelerde de devamlı ve açık olarak Çin’deki gayrimenkul gelişimini eleştiriyor ve emlak fiyatlarını kontrol edilebilmek için uygulanması gereken politika için çaba sarfediyor.
Haberde, devlete ait büyük bankalara meydana okumak kolay bir iş değil. Çin’de devlete ait dört en büyük banka Çin’deki ekonominin ana unsuru ve devletin finansal varlıklarının büyük çoğunluğunu ellerinde tutmakta. Üstelik yakın senelerde muazzam miktarda kar elde ettiler ve bu aşırı kazancın ana sebebi ise devlet tarafından kredi faizi ve borçlanma oranlarındaki rekabet ve ciddi kontrol konularında eksikliklerin bulunmasıdır.
