Çin, Nadir Toprak Madenlerini ABD’ye Karşı Bir Koz Olarak Kullanabilir mi?

• 

Dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ticaret savaşı yoğunlaşırken, Çin, nadir toprak madenleri ihracatını kısıtlama yönünde sert bir adım atabilir. Ancak, Amerikalı uzmanlara göre, Pekin’in stratejik maden ihracatını Washington’a karşı bir koz olarak kullanması yıkıcı sonuçlara yol açabilir.

Pekin, şu ana kadar nadir toprak madenleri ihracatını kısıtlamaya yönelik herhangi bir açıklama yapmazken, Çin medyası Pekin’in bu konuyu ciddi biçimde değerlendirdiğini belirtti.

Nadir toprak madenleri; elektrikli araçlar, akıllı telefonlar, rüzgar türbinleri, uydular, füzeler ve yarı iletken çipler gibi önemli teknolojilerin üretiminde kullanılan 17 elementten oluşan bir gruptur. Bu elementler ayrıca hassas güdümlü silahlarda, haberleşme teçhizatında, jet motorlarında, bataryalarda ve diğer savunma elektroniğinde kullanıldığı için savunma sektörü için oldukça önemlidir.

ABD, 1980’lere kadar nadir toprak madenlerininen büyük üreticisi idi. Ancak, birçok tesis yüksek maliyetler, çevresel kaygılar ve Çin’den gelen rekabet nedeniyle kapatıldı. Şu anda, ABD,nadir toprak madenleri ihtiyacının tamamına yakın kısmını Çin’den karşılamaktadır.

ABD merkezli bir düşünce kuruluşu Heartland Enstitüsü’nün analisti Richard Trzupek’e göre, son günlerde Çin medyasında yer alan spekülasyonlar oldukça endişe verici.

‘Amerikalı siyasetçiler uzun zamandır bu konuya duyarsız kaldı’ dedi.

Trzupek, Çin’in nadir toprak madenleri satışına kota getirebileceğini ancak bu durumun her iki tarafa da zarar vereceğini ifade etti. Toplu bir şekilde uygulanan ambargo, tüm sanayileşmiş ülkeler için bir darbe olur dedi.

‘Bu adımı atmaya yetecek kadar çılgın olabileceklerine inanmak oldukça zor’ dedi.

Geçen hafta, Global Times ve People’s Daily gibi Çin’in devlet yayın organları, nadir toprak maden satışını kısıtlayarak Çin’in ABD’ye karşı misilleme yapacağını ima etti.

People’s Daily gazetesi‘Nadir toprak madenleri, ABD’nin sebepsiz yere uyguladığı baskıya karşı savaşmak için bir silah haline dönüşebilir mi? Bu sorunun cevabı sır değil’ yorumunda bulundu.

Medya spekülasyonları, Çin lideri XiJinping’in 20 Mayıs tarihindebir nadir toprak maden ocağını ziyaret etmesiyle başladı. Xi’nin ziyareti ABD’yi hedef alan bir tehdit olarak algılandı.

Pekin, daha önce de nadir toprak madenlerini bir tehdit olarak kullanmıştı.

2010 yılında Japonya ile yaşanan gerginlik sırasında Pekin, ihracata bir kısıtlama getirdi.Pekin’in hamlesi hammadde fiyatlarının ciddi bir şekilde artmasına sebep oldu. Ancak bu durum en çok Çin’in kendisine zarar verdi.

Yüksek fiyatlar, Çin’de yasadışı üretim artışınasebep oldu. Ayrıca Avustralya gibi ülkeler üretim kapasitelerini artırdıkları için Çin madenlerine olan talep zamanla azaldı.

2012 yılında, Japonya, ABD ve Avrupa Birliği, Dünya Ticaret Örgütü’ne başvurarak Çin aleyhine dava açtı ve iki yıl sonra davayı kazandı.

Washington merkezli bir düşünce kuruluşu olan Peterson International Economics Enstitüsü kıdemli araştırmacısı JeffreySchott, nadir toprak metallerinin ikili ilişkide potansiyel bir tehdit oluşturduğunu ifade etti.

‘Karşılıklı güven giderek azalıyor. Bu yüzden yakından izlenmesi gereken bir konu’ dedi. Ancak Çin rejiminin ikinci kez ihracat kotası uygulamasının zor olduğunu ifade etti.

Emel Akan, Epoch Times