Antik Çin’de geleneksel ahlak ve görgü kuralları, aile bağları, karı koca arasındaki saygı ve zor günlerde karşılıklı destek çok önem verilen değerlerdi.
Liao hanedanlığı yöneticilerinden Ye Lunu’nun eşi Xiao Yixin (M.S. 916-1125) Çin tarihinde bir kadın için örnek model teşkil ediyordu ve bir Çin kadının geleneksel değerlerini taşıyordu. Annesi Prenses Hutu gibi, kraliyet ailesinin soyundan geliyordu.
Xiao Yixin güzel, eğitimli ve akıllı biriydi. 20 yaşında evlendi ve hayatını tamamen kocası ve ailesine adadı.
Bir keresinde Xiao Yixin görümcesi ile sohbet ederken, görümcesi ona eşlerin sevgisini kazanmak için kötü ruhların nasıl temizlenmesi gerektiğini anlattı.
Xiao Yixin olaya farklı bir açıdan yaklaşarak şöyle dedi: ”Bu tür uygulamalar ahlak ve görgü kuralları ile uyuşmaz.”
Diğerleri neden diye sorduklarında Xiao Yixin şöyle cevap verdi: “Biz eğer kendi karakterimizi güçlendirirsek ve davranışlarımızı düzelterek uygun standarda ulaşırsak, yaşlılarımıza iyi davranır ve saygı gösterirsek, eşlerimiz ile olan ilişkimizde sevecen ve güleryüzlü olursak ve genç nesle karşı cömert ve açık fikirli olursak, biz ahlak ve görgü ilkelerine göre yaşıyoruz demektir.”
“Eğer bunu yapabilirsek, eşlerimizin sevgisini doğal bir şekilde kazanırız. Eğer kötü bir uygulamayla onların sevgisini kazanmak istersek, kendimizi suçlu hissetmez miyiz?”
Bunu duyduktan sonra, diğer bayanlar çok utandılar.
Daha sonra, Xiao Yixin’in kocası yanlış bir suçlama yüzünden sürgün edildi. Bir prenses kızı olduğu için İmparator ondan kocasını boşamasını istedi.
Buna karşılık, Xiao Yixin şu şekilde yalvardı “Majesteleri, benim aile ilişkim konusunda düşüncelisiniz ve beni de sürgünden ve kocam ile birlikte acı çekmekten kurtarmak istiyorsunuz. Bu gerçekten büyük bir nezakettir.”
“Ancak, bir karı-koca ahlaki değerlere uymak zorundadır; onlar ölene kadar hem iyi günde hem kötü günde bir arada kalmalıdır.”
“Ben genç yaşta Ye Lunu ile evlendim ve onu en sıkıntılı ve zor gününde terk edersem, bu temel ahlaki ilkelere aykırı olacaktır. Bu bir hayvanın davranışından nasıl farklı olur?”
“Umuyorum Majesteleri, sürgünde Ye Lunu’ya eşlik etmeme izin verecek merhameti gösterirsiniz. Orada ölürsem hiç pişmanlık duymam.”
Bu ricasından çok etkilenen imparator, onayını verdi.
Sürgün yerinde, Xiao Yixin ve kocası her türlü sıkıntıya birlikte dayandı; ancak Xiao Yixin bir gün bile şikayet etmedi. Bunun yerine, kocasına daha nazik ve saygılı davrandı.”
