Çocukluğumuzda mayıs sonu dendi mi bostanlarda kızarmaya başlayan kendine has kokusu ve tadıyla sadece bir parça kuru ekmeğe katık olan lezzetli domateslerin tadını hatırlamayan var mı? Günümüzde 12 ay marketlerde daimi bulunan, organik, arılı, cherry, pembe, siyah çeşitleri olan domatesin şu anda tam zamanı.
Domatesin kendine has tadını almak için de yetiştiği ortamın toprağı, havası, suyu bile çok önemli. Hemen hemen her yerde yetişebilmesine rağmen çevresel faktörler olan toprağın hastalıklarla bulaşmamış olması, havanın da yine kimyasal gazlarla kirlenmemiş olması, kireçsiz ve temiz su da yetiştiricilik için önemli. Çünkü bu ortamlarda daha az zararlı ve hastalık olması daha az kimyasal ilaç ve gübre kullanılmasını sağlayacağı için daha doğal ve sağlıklı ürün yetiştirmeyi de sağlar.
Mutfak kültürümüzde çok yaygın kullanılan, pişirilerek ve çiğ olarak da tüketilen domatesi bol bol tüketmekte fayda var. Doğal yetişenlerde daha fazla flavonid içerdiği için vücuda zararlı serbest radikallerin zararlarını önler. Domateslerin, serbest radikalleri önleyici likopen ve beta karoten içermektedir. Bazı hücrelerde, serbest radikaller DNA ya %42 ye varan hasarlar verirler.
A ve C vitaminleri, folik asit, potasyum, gıda lifi ve koruyucu antioksidanlar bakımından zengindir. Kabuğuyla birlikte tüketilmesinde daha faydalı olan domates özellikle güneş yanıklarına karşı cildi koruyucu etkisi var. Özellikle çok güneşe maruz kalınan Akdeniz Bölgesi’nde güneşin etkilerine karşı daha fazla domates tüketildiğinde cilt yanıklığı gibi etkilerin azaldığı gözlemlendi. Domatesi az miktarda zeytinyağı ile birlikte tükettiğimizde, yaşlanmaya karşı vücudumuz daha güçlü bir hale gelir.
Domates kan basıncını da düşürür. Hipertansiyondan şikayetçi bir grup hasta üzerinde yapılan bir araştırmada, hastaların günlük besinlerine domates eklendiğinde 8 hafta süren araştırmada her gün domates tüketen hastaların sistolik kan basıncınca 10 derece düştüğü ve diyastolik kan basıncı değerlerinin de 4 derece düştüğü gözlemlendi. Bakteri ve virüslerle savaşmaya yardımcı olan karoten bileşikleri çok önemlidir. Aynı zamanda antiviral özelliği de vardır. Soğuk algınlığı ve gribe karşı vücudunuz çok daha dirençli olacaktır. Günlük domates ihtiyacınızı bir bardak domates suyu ile giderebiliriz. Günde bir domates yemeye başladıktan sonraki 4 hafta içerisinde HDL kolesterol seviyeniz %15 artar, bununla beraber LDL kolesterol seviyeniz düşer.
