Eski Çin Geleneklerinde Güz Bayramı

Çin’de halen kullanılan Geleneksel Ay takvimine göre sekizinci ayın on beşinci günü Güz Bayramı olarak kutlanır.

Güz Bayramı (Zhongqui Jie) Çin’deki en önemli festivallerden biridir. Çin ay takvimine göre, sekizinci ayın on beşinci gününde, ayın tam dolunay olduğu zaman kutlanmaktadır.

Aynı zamanda meyve, sebze ve tahıl mahsullerinin toplandığı zaman olduğundan, hasat festivali olarak da bilinmektedir.

Ay Pastası

Geleneksel olarak bu günde, aile üyeleri ve arkadaşlar bir araya gelerek ay pastası, meyve ve çay keyfi ile birlikte parlak güz dolunayını kutlarlar.

Ay pastası, ailenin bir araya gelmesini, bütünlüğü, uyumu ve iyi şansı sembolize eder.

İnce kenarlı bir kek türü olan Ay pastası, ilk kez Shang Hanedanı döneminde (M.Ö. 1766-1122) Çin’in Güney Bölgesi’nde ortaya çıktı.

Han Hanedanlığı (M.Ö. 206) döneminden bu yana susam, kavun çekirdeği ve ceviz önemli malzemeler haline geldi. Zaman geçtikçe yerel yiyecek ve geleneklere göre bölgesel özellik kazandı. Pekin tarzı ay pastası üstü kahverengi kabuklu iken, Suzhou tarzı ay pastası çok katmanlı ince kabuklu bir kek. Guangzhou tarzı ise kalın yumuşak kabuklu ve çok çeşitli dolgulu bir kek. Tayvan’da ise tatlı patates, dolgu malzemesi olarak kullanılmaktadır.

Günümüzde yüzlerce ay pastası çeşidi, Ay Festivali gelmeden bir ay öncesinden satışa sunuluyor. Pişirme gerektirmeyen fakat buzlukta tutulan buzla kaplı ay pastası, sebze veya meyve dolgulu, deniz kulağı veya balık yüzgeci gibi deniz ürünü dolgulu ay pastası ve benzeri pek çok yeni türü görülüyor.

Tercih nasıl olursa olsun ay pastası çay ile birlikte yenmektedir. Çin çayı ve ay pastası mükemmel bir ikilidir.

Güz Bayramındaki Gelenek ve Görenekler

Güz bayramında ilk gelenek deniz dalgalarını izlemektir.

Zhejiang eyaletinde bulunan Qiantangjiang Nehrinin denize döküldüğü yerde Ay’ın çekim gücü ile dalgalar 8 metreye kadar kabarabilir. Bu yükseklikteki dalgalar görenlere görkemli bir his verir.

İkinci gelenek ise, fener yakmaktır.

Hunan ve Guangdong eyaletlerinde çinlilerle pagoda yapılıp, üzerinde fenerler yakılması geleneği vardı. Jiangsu ve Zhejiang bölgelerinde ise fener teknesi yapma geleneği vardı. Fener yakmayı en çok sevenler ise Guangdonlular olmuştur. Meyve, kuş, hayvan, balık ve böcek desenli veya “Güz Bayramı Kutlu Olsun” yazılı fenerler, bayramdan iki hafta önce hazırlanırdı.

Üçüncü gelenek mehtabı seyretmektir.

Güz Bayramında mehtabı izlemek, eskiden beri devam eden bir gelenektir.

Eski zamanda zenginler bayramda bir kule inşa ettirir, kulede mehtabı seyrederdi; içki sevenler restoranlarda kalıp seyreder; gezmeye meraklı olanlar dağa tırmanıp veya tekneye binip, yanına güzel yemeklerle içkiler alır, şiirler yazıp Ay’ı över; sıradan vatandaşlar gece boyunca efsane ve hikâyeler anlatırdı.

Eski çağlardan beri Çinliler Güz Bayramında sadece mehtabı değil, mehtabı ve yerdeki manzaraları birlikte seyrederdi.

Houyi ve Cheng-e Hikayesi

Ay ile ilgili Çin’de birçok güzel efsane bulunmaktadır. Özellikle Güz Bayramında yılın en parlak ve yuvarlak dolunayı seyredilirken Çinliler tarafından, Houyi ve karısı Cheng-e anılır.

Houyi ve Ceng-e hikayesini aşağıdaki videodan sesli anlatım ile dinleyebilirsiniz.