30 Ağustos’ta Rus yetkililer Wagner paralı asker grubu lideri Yevgeni Prigojin’in öldüğü bildirilen kazada uçağın kasıtlı olarak düşürülmüş olabileceğini söyledi. Bu açıklama, Prigojin’in ölümünün bir suikast olabileceğine dair Kremlin’den gelen ilk ipucuydu.
Rusya’nın sivil havacılık yetkililerine göre, 23 Ağustos günü Moskova’dan St. Petersburg’a gitmek üzere kalktıktan kısa bir süre sonra yere çakılan jette Prigojin, Wagner grubunun diğer altı üyesi ve üç mürettebat bulunuyordu.
Yangın çıkan kazadan bu yana ne olup bittiğine dair hararetli spekülasyonlar ortalıkta dolaşıyor. Bunlar arasında uçağa yerleştirilmiş patlayıcıyla veya karadan havaya füze ile düşürüldüğü yönünde söylentiler de var. Söylentilerin hepsi bunun Prigojin’in iki ay önceki başarısız darbe girişiminin intikamı olarak Kremlin kontrolünde gerçekleştirilmiş bir suikast olduğu yönünde.
30 Ağustos’ta Moskova’daki gazetecilerin Prigojin’in ölümüyle ilgili yürütülen soruşturma hakkındaki sorularına cevap veren Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov, Rus müfettişlerin bunun bir suikast olduğu hipotezini değerlendirdiğini söyledi.
Peskov, “Açıktır ki farklı senaryolar değerlendiriliyor. Bunlara, bildiğiniz gibi, kasıtlı bir vahşet ihtimali de dâhil” dedi.
Peskov’a Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü’nün kaza soruşturmasına dâhil olup olmayacağı sorulduğunda Peskov şu cevabı verdi: “Rusya tarafından yürütülen soruşturmamızın sonuçlarını bekleyelim.”
Kazanın nedeni araştırılmaya devam ederken, Peskov daha önce Kremlin’in olaya karıştığına dair her türlü tahmini reddetmişti.
Peskov 25 Ağustos günü konferans görüşmesinde gazetecilere verdiği demeçte, “Elbette şu anda bu uçak kazası ve aralarında Yevgeni Prigojin’in de bulunduğu uçaktaki yolcuların trajik ölümleriyle ilgili pek çok spekülasyon var” dedi.
“Elbette Batı’da bu tür spekülasyonlar belli bir önyargıyla ortaya atılıyor ve bunların tamamı yalandır.”
Bu arada Pentagon, Prigojin’in muhtemelen kazada öldüğünü ancak suikasta mı kurban gittiğinin ya da kazanın nedeninin belli olmadığını açıkladı.
Olay yeri civarındaki köylüler Reuters’e bir patlama duyduklarını ve ardından Brezilya yapımı Embraer jetinin yere düştüğünü gördüklerini söylediler.
ABD Başkanı Joe Biden 23 Ağustos’ta gazetecilere verdiği demeçte, “Ne olduğunu tam olarak bilmiyorum ama şaşırmadım” dedi. “Rusya’da Putin’in arkasında olmadığı pek fazla olay yok.”
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergei Ryabkov, Başkan Biden’ın sözlerine itiraz etti.
Ryabkov 25 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, “Bence bu tür trajik olaylar hakkında konuşmak ABD başkanının görevi değil” dedi.
‘Dikkatli Ol’
Prigojin, güçlü bir savaş birliği olan Wagner yarı askeri grubuna başkanlık ediyordu. Bu kayıt dışı özel ordu, Kremlin ile bağlantılı olarak Rusya’nın Afrika, Suriye ve son olarak Ukrayna gibi yerlerdeki çıkarları için mücadele ediyordu.
Wagner iki ay önce birçok gözlemciyi hayretler içinde bırakarak, Rusya’nın Ukrayna’daki askeri operasyonu liderliğinden duyduğu hayal kırıklığıyla, Moskova’ya bir saldırı düzenledi. Prigojin’in söylediğine göre bu saldırı Rusya’nın askeri liderliğine karşı bir protestoydu. Ancak çoğu kişi bunu bir darbe girişimi olarak tanımladı.
Rusya Devlet Başkanı Putin başlangıçta Prigojin’in bariz isyan girişimini ezmeye söz verdi. Belarus Cumhurbaşkanı Alexander Lukashenko’nun aracılık ettiği bildirilen bir anlaşmaya varılmadan önce, Prigojin ve paralı askerlerinin bir kısmının komşu ülke Belarus’a sürgüne gönderileceğini söyledi.
Belarus resmi haber ajansı BelTA’ya göre, Cumhurbaşkanı Lukashenko 25 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, Prigojin’i hayatına yönelik olası tehditlere karşı dikkatli olması konusunda uyardığını söyledi.
Belarus cumhurbaşkanının söylediğine göre Prigojin, biri Wagner’in Moskova’ya yürüyüşünde dile getirdiği, hayatına yönelik olası tehditler konusundaki endişelerini iki kez geri çevirdi.
Cumhurbaşkanı Lukashenko 25 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, bariz isyan sırasında Prigojin’e Moskova’ya yürümeye devam ederse öleceğini söylediğini anlattı.
BelTA’nın aktardığına göre Prigojin Lukashenko’ya, “Canı cehenneme, zaten öleceğim” dedi.
Daha sonra Prigojin onu görmeye geldiğinde Lukashenko ona “dikkatli olmasını” söyledi.
Putin’in yakın müttefiki olan Belarus Cumhurbaşkanı yine de, Rusya Devlet Başkanı’nın, açıkça Prigojin ve diğer dokuz kişinin ölümüne yol açan yangınlı uçak kazasıyla herhangi bir ilgisi olduğuna inanmadığını söyledi.
BelTA’ya göre Lukashenko, “Putin’i tanıyorum: hesap yapıyor, çok sakin, hatta yavaş davranıyor” dedi. “Putin’in bunu yaptığını, suçlunun Putin olduğunu hayal edemiyorum. Bu çok kaba ve profesyonellikten uzak bir iş.”
Rusya Devlet Başkanı Putin, kazayla ilgili kamuoyuna yaptığı ilk açıklamada, yolcuların Kremlin’in Ukrayna’daki askeri operasyonuna “önemli katkılarda bulunduğunu” söyledi.
Wagner grubu kuvvetleri, savaş sırasındaki en kanlı seferlerden biri olan Ukrayna’nın Bahmut kenti için yapılan mücadeleye son derece müdahil oldu ve ağır kayıplar verdi.
Prigojin’i 1990’ların başından beri tanıdığını söyleyen Rusya Devlet Başkanı, onu “kara yazılı bir adam” olarak tanımladı. O “hayatta ciddi hatalar yapmış” ama yine de “ihtiyaç duyduğu – hem kendisi için hem de ona sorduğumda ortak amaç için olduğunu söylediği sonuçları elde etmeyi başardı” dedi.
Başkan Putin ayrıca Prigojin’in, “Yetenekli bir adam, yetenekli bir iş adamı” olduğunu söyledi.
Yazan: Tom Ozimek, The Epoch Times
Çeviren: Hatice Atmaca, The Epoch Times Türkiye
Yorumlar kapalı, ancak trackbacks Ve pingback'ler açık.