Ürünleri müşterilere hızlı bir şekilde ulaştırmaya çalışan kuryeler birçok sorunla da karşı karşıya kalıyor.
İşsizliğin mecbur bıraktığı mesleklerden biri olan ağırlıklı olarak gençlerin çalıştığı meslek kolu moto kuryecilik. Konuya dair çalışmaların yer aldığı raporlarda “az tehlikeli meslek kolları”ndan sayılıyor açıklamaları yer alıyor. Ancak söz konusu alan birçok tehlikeyi bünyesinde barındırıyor.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi’nin (İSİG Meclisi) verilerine göre bu alanda 1 Mart 2020 ve 1 Mart 2021 tarihleri arasında 189 çalışan iş kazaları sonucu yaşamını yitirdi.İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi; 2011 yılından itibaren farklı sektörlerden, işkollarından, mesleklerden işçilerin (sanayi/hizmet/tarım, metal işçisi, mevsimlik tarım işçisi, banka işçisi, sağlık işçisi, inşaat işçisi, doktor, mühendis, akademisyen, iş güvenliği uzmanı vs.) ve işçi ailelerinin hayat verdiği bir ağ örgütlenmesidir. İSİG Meclisi ve İBB teslimat sektörü arasında 16 Mart 2022 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilen bir sosyal diyalog toplantısıyla Moto kuryelerin sorunları ve çözüm önerileri raporlaştırıldı. Bu toplantının sonuç raporu ve çözüm önerileri yayınlandı.
Moto-kuryeler güvenlik açısından risk arz eden, korumasız bir araçla hizmet üretiyorlar. Bu aracın kullanımında güvenlik açısından özel ekipmanların kullanımına ihtiyaç var. Yapılan iş uzun süreli ve aralıksız olarak sürdürmeye uygun bir iş değil, zira sürekli dikkat ve yoğunlaşma gerektiriyor. Moto-kuryelik mevsim şartlarından da doğrudan etkilenen bir iş. Tüm bu faktörler bir arada düşünüldüğünde moto-kuryeliğin ölümlü iş kazası riski yüksek bir meslek olduğu görülüyor. Ürettikleri hizmette kullanılan aracın korumasızlığı ve işin niteliğinden doğan riskler gözetilerek moto-kuryelik mesleği tehlikeli iş sınıfında yer alması gerektiği halde bu sınıfta yer almıyor.
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Alınmıyor
Bu sebeple işverenler iş güvenliği uzmanlığı, işyeri hekimliği ve hizmetlerini sunma zorunluluğuna sahip değiller. Moto-kuryelerin çok büyük bölümünün iş sağlığı ve güvenliği eğitimi almadığı görülüyor. Uluslararası ve ulusal emek örgütlerinin saha çalışmaları mesleğin icrası için yasal zorunluluk olan M, A1, A2 ve A sınıfı sürücü belgesi dahi olmayan moto-kuryeler olduğunu ortaya koyuyor. Bir kazanın iş kazası olarak tanımlanabilmesi için işverenin de parçası olduğu bir süreçle iş kazası olarak tespit edilmesi gerekiyor. Ancak esnaf kurye modeli ile çalışan platform çalışanlarında çalışma anlaşması işveren çalışan ilişkisi arz etmediği için yaşanan kazalar trafik kazası olarak değerlendiriliyor.
Motosikletli kuryelerin çalıştıkları firmalara göre çalışma şartlarının da farklılaştığını biliyoruz.Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, motokuryeler için yasal bir düzenlemeye gidileceğini açıklamıştı. Pandemi süreci ve sonrasında önemi ortaya çıkan motokurye hizmetini yerine getiren kuryelere ait araçlar için parklanma ve dinlenme alanları oluşturulması için Bakanlıkça, Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’nde değişiklik yapılıyor. Bakanlık açıklamasında, “Özellikle büyükşehirlerimizde trafik bakımından yoğun hale gelen motokurye araçlarının düzenli bir şekilde parklanmaları, kullanıcılarının emniyetli sürüşünü artırmak ve dinlenebilecekleri alanlar, trafik etüdünde yapılacak ihtiyaca göre imar planlarında belirlenecektir” denildi.
“İlk Pilot Uygulamasını Tuzla’dan Başlatıyoruz”
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, moto kuryelerle için yapılacak yeni düzenlemeyle ilgili açıklamayı Ramazan ayı içerisinde düzenlenen Tuzla Gençlik Buluşması toplantısında yapmıştı. Türkiye’de 1 milyon 200 bin motokuryenin olduğunu ifade eden Kurum, motokuryelerin can güvenliğini artırma ve onları koruma amacıyla devreye alacakları sistemle ilgili, şunları söylemişti:
“Biz illerimizi, ilçelerimizi gezerken, evlerimizde rahat huzurlu bir şekilde yaşarken, motokurye kardeşlerimizle sıkça karşılaşıyoruz. Evde bir ihtiyacımız, bir hastamız olsa ilaca ihtiyaç duysak, evde yiyecek, içeceklerle ilgili bir eksiğimiz olsa veya yemek siparişi versek hep motokurye kardeşlerimiz bu hizmeti veriyorlar. İstanbul’umuzda şu an 250 bin motokuryemiz var. Motokuryelerimizin dinlenebilmesi, ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için yeni yapılacak tüm imar planlarında yol kenarlarında dinlenme alanları ayırıyoruz. İstanbul’daki 250 bin motokurye evladımız için yol kenarlarında yeni cepleri açıyoruz, ilk pilot uygulamasını Tuzla’dan başlatıyoruz.”
“Yeni Yapılacak Tüm İmar Planlarında Moto Kurye Kardeşlerimizin Dinlenme Alanları İçin Yeni Yerler Ayırıyoruz”
Motokuryelerin, modern zamanda insanlara büyük vakit kazandıran bir hizmet sunduklarının altını çizen Kurum, istihdam grubundaki vatandaşlara, “Yeni yapılacak tüm imar planlarında motokurye kardeşlerimizin dinlenme alanları için yeni yerler ayırıyoruz. Araçlarını şarj edebilecek ve araçlarının bakımını yapabilecekler. Buna ilişkin yönetmeliğimizi değiştiriyoruz. Bu projeye de Bakanlığımız her türlü maddi desteği verecek. Bu proje insanımıza, vatandaşımıza verdiğimiz kıymeti gösterir. Arkadaşlarımızın bizim için yapmış olduğu hizmetler karşılığında az da olsa onlara değer verdiğimizi gösterir. Onlar her şeyin en güzeline layık. Cansiperane bir şekilde mücadele veriyorlar. Bir dakika önce o ilacı, yemeği yetiştirebilmek için çok büyük risklere giriyorlar. Belki de böyle bir projeyi dünyada ilk defa ülkemizde başlatmış olacağız” şeklinde konuşmuştu. Moto kuryeler kendileriyle ilgili bir düzenlemenin bekleyişi içerisindeler.
Yorumlar kapalı, ancak trackbacks Ve pingback'ler açık.