MOSKOVA– Dünya’nın iki nükleer gücü Rusya ve Çin stratejik ortaklık anlaşması başta olmak üzere, enerji, bankacılık, ticaret, güvenlik ve ulaşım alanlarında 10 yeni anlaşma imzaladı. Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev ve Çin Devlet Başkanı Hu Jintao’nun hazır bulunduğu imza törenin ardından iki ülke devlet başkanları, uluslararası arenada işbirliğinin güçlenmesini öngören ortak deklarasyonu parafe etti. Çoğunluğunu enerji alanında oluşturan anlaşmalara göre Rusya’nın petrol ve doğalgazı Çin’e akacak. Medvedev ve Jintao’nun yeni petrol boru hattının açılışını yapıyor. 15 yıldır çalışmaları sürdürülen ancak inşaatına 2009’da başlanabilen hattan ilk petrol Kasım ayında akmaya başlayacak. Rusya’dan petrol alımına üç katına çıkaracak Çin, 25 milyar dolarlık sağladığı kredi nedeni ile ucuza petrol alımı yapacak. Doğu Sibirya-Pasifik petrol boru hattının bir parçası olan proje Aralık 2009’da inşaatına başlandı. Projenin 2011 sonunda tamamı ile aktif hale gelmesi planlanıyor. Rusya’nın dev petrol şirketi Rosneft, petrol boru hatları ulaşım şirketi Transneft ve Çin Ulusal Petrol Şirketi (CNPC) projenin ortakları arasında yer alıyor. Proje kapsamında Çin tarafı 25 milyar dolarlık kredi sağlarken, Rus şirketlerde 2011-2030 arasında her yıl ortalama 15 milyon ton petrol verecek. İKİ NÜKLEER SANTRAL DAHA Çin’de iki nükleer santral inşaatını sürdüren Rusya, bu ülkeye ek iki nükleer santral daha yapacak. Rusya’nın doğalgaz şirketi Gazprom ve Çin Ulusal Petrol Şirketi doğalgaz alımı konusunda da bir anlaşma imzaladı. Rusya’nın Çin’e ek doğalgaz sevkıyatını öngören anlaşmada fiyat konusunda mutabakat sağlanamadı. Rusya’nın 2015’den itibaren Çin’e olan sevkıyatını yıllık 30 milyar metreküpe çıkarması öngörülüyor. Rusya Enerji Bakanı Sergey Şmatko Çin ile doğalgaz alımı konusunda tüm parametrelerde anlaşma sağladıklarını, sadece fiyat konusunun daha sonra yeniden ele alınacağını söyledi. Kommersant’a açıklamada bulunan Rus uzmanlara göre Rusya’ya doğalgaz maliyeti bin metreküp için 180 doların üzerinde. Çin’e doğalgazın 220 doların altında verilmesi mümkün değil. Mevcut piyasa şartlarında Rusya Avrupa ülkelerinden bin metreküp için 300 doların üzerinde rakam alıyor. Pekin’in beklentisi ise 150 doların biraz üzeri. DEMOKRATİK DÜNYA DÜZEN ÇAĞRISI Medvedev ve Jintao’nun imzaladıkları deklarasyonda demokratik bir dünya düzeni çağrısı da yapıldı. Herhangi bir ülke ya da grubun diğerleri üzerinde hegemonya oluşturmasına karşı çıkılan açıklamada, tüm devletlerin eşit haklara sahip olmalarına vurgu yapıldı. İki ülke toplam ticaret hacmi 2008’de 55,9 milyar dolara ulaşırken, kriz nedeni ile 2010’da bu rakamın yüzde 56 küçülerek 25,5 milyar dolara gerilemesi bekleniyor. Önümüzdeki yıllarda hedef yeniden 50 milyar doların üzerini yakalamak. Rusya liderinin üç gün sürecek Çin gezisinde Pekin’in dışında Dalian ve Shanghai kentlerine de uğraması bekleniyor. Rusya Devlet Başkanı Shanghai Dünya Fuarı’nda Rusya Günü kutlamalarına da katılacak.
