Sıcak Çarpmasının İlk Belirtisi Yüksek Ateş
Tıp kitaplarında insanın -50 ile + 50 C sıcaklık dereceleri arasında yaşayabilen homoiyoterm bir canlı olduğu belirtilse de uzmanlara göre, 41 derecenin üstü sıcaklıklar insan hayatı için son derece tehlike arz ediyor. Aşırı sıcaklıklar sıcak çarpmaları riskini de beraberinde getiriyor.Aile Hekimi Dr. Levent Balcı, insan vücudunun normalde ısı artışlarını dengeleyebilecek bir yapıda olduğunu belirterek, “Isınan vücut kendini soğutmak için iki yol dener. Bunlardan birincisi ‘terleme’, ikincisi ise deri yüzeyine fazla kan pompalayarak vücut ısısını düşürmektir. Vücudumuz kendini soğutamadığında, vücudun artan ısısı kalıcı hasarlara neden olabilir. Güneş çarpması ya da sıcak çarpması ve bunun neden olduğu dehidratasyon (vücudun aşırı su kaybı) tehlikeli sağlık problemlerine neden olabilir. Özellikle küçük çocuklar ve yaşlılar bünyelerinin zayıf olması nedeniyle güneşe ve aşırı sıcaklığa karşı daha hassastırlar. Sıcak çarpmasının ilk belirtisi yüksek ateştir. Aşırı terleme, nabız sayısında hızlanma ve vücudun çeşitli yerlerinde ağrılar vardır. Ağızda aşırı kuruma, susuzluk hissi ve bilinç bulanıklığı da diğer belirtiler arasında yer alır. Burun kanaması görülebilir. Sıcak çarpmasından ilk etkilenen organ beyindir. Aşırı derecede baş ağrısı, huzursuzluk bitkinlik ve aşırı yorgunluk, hızlı nabız atımı ve beraberinde hızlı soluk alıp verme, ve kas krampları birbirini takip eden olaylardır. Vücut hızla ısınır, yüze hızlı bir kan akımı olur ve yüz kıpkırmızı görür, terleme yoktur, düzensiz ateş ve yavaş yavaş bilinç kaybı hastalık tablosunun ağırlaşmaya başladığını gösterir.” dedi.
Vücudun aşırı su kaybının giderek artması sonucu kalp, akciğer ve böbreklerin de olumsuz etkilendiğini anlatan Dr. Levent Balcı, bu belirtilerin kısa sürede ilerlemesi halinde hafıza zayıflığının da arttığını söyledi. Solunum güçlüğünün de baş göstereceğini kaydeden Dr. Balcı, tedavi gecikirse hastada kalıcı hasarlara neden olabileceğine dikkat çekti. Hastaneye gidene kadar mümkünse hastaya soğuk su banyosu yaptırılmasının vücut ısısının düşürülmesine yardımcı olacağını vurgulayan Dr. Levent Balcı, sıcak çarpmasının acil ve hayatı tehdit eden bir durum olduğunu dile getirdi.
Dr. Balcı, sıcak çarpması durumunda yapılacakları şöyle sıraladı: “Hasta güneş altındaysa gölge ve serin bir yere taşıyın. Ateşine bakın. Nabzını kontrol edin. Sağlık ekibi gelene kadar hastanızın bilincini kontrol edin. Ona adını, yaşını vb. bilgilerini sorun. Bilinci açık ise hastayı yarı oturur pozisyonda bekletin. Eğer bilinci kapalıysa ya da kötüye gidiyorsa hastanızı sırt üstü yatırıp başını sola doğru yatırın. Bu nefes alıp vermesini kolaylaştırır. Hastaya soğuk duş aldırın ya da duruma göre kasıklarına, el ve ayak bileklerine, başına ve boynuna soğuk kompresler uygulayın. Vücut ısısını düşürmek için oda sıcaklığını düşürün. Isınan kompresleri tekrar soğutun; çünkü ısınan kompresler hastanın ateşini düşürmeye yardımcı olmaz. Hastanın bilinci açık ise alkolsüz ve soğuk içecekler – tercihen su – içirmeye gayret edin. Bilinci kapalıysa ya da bulanıksa hastanıza bir şey içirmeye çalışmayın. Bilinci kapalı ya da bulanık kişi içirmeye çalıştığınız suyu ciğerlerine kaçırabilir, boğulmasına neden olabilirsiniz. Bu durumda hastanızın ısısını dışarıdan düşürmeye çalışın.”