2 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği Tiananmen Olayı, 30. yılında yüzbinlerce kişi tarafından anıldı.
“Çin’in Yurtsever Demokratik Hareketlerini Destekleyen Hong Kong İttifakı”na göre, 180 binden fazla kişi Victoria Parkı’nda toplanarak ölenlerin anısına mum yaktı.
Polis, rakamı 37 bin olarak açıkladı.
Tayvan’ın başkenti Taipei’de de gerçekleştirilen anma töreninde binlerce kişi katıldı. Aralarında Tayvan Lideri Yardımcısı Chen Chien-jen’de bulundu.
Chen, “Tarih, günümüz için bir model olarak geçmişten ödünç almamızı ve geçmiş hatalarımızı derinlemesine düşünmemizi sağlayan bir aynadır.” dedi ve olayların ardındaki gerçekleri açıklama ve insan hakları ihlallerini derhal durdurma çağrısında bulundu.
Chen, “Maalesef, Çin’deki gençlerin çoğu, 1989’da yaşanan olaydan habersiz çünkü Çin’de, tarihin bu kısmı tamamen silinmiş durumda.” şeklinde konuştu.
Chen, Çinli yetkililerin, “özgürlük, demokrasi ve insan hakları gibi evrensel değerlere zıt yönde giden yanlış bir yol seçtiği” değerlendirmesinde bulundu.
1949 yılında Çin Komünist Partisi’nin kurucusu Mao Zedong iktidara gelmiş, bazı hükümet üyeleri Tayvan’a yerleşmiş, Çin Cumhuriyeti iktidarının adada devam ettirilmesi istenmiş fakat Tayvan’ın Çin tarafından bağımsızlığı kabul edilmemişti.
Protestolar 10 Gün Öncesinden Başladı
26 Mayıs’ta Hong Kong’ta 2 binden fazla gösterici, 4 Haziran 1989 yılında gerçekleşen 2 binden fazla kişinin hayatını kaybettiği Tiananmen Olayı için sokağa dökülmüştü.
Göstericiler, “Halk unutmayacak. Demokrasi aktivistlerini serbest bırak. 4 Haziran protestosunu temize çıkar. Tek parti iktidarına son ver. Demokratik bir Çin inşa et.” sloganları atmıştı.
1989 Tiananmen Olayı Nedir?
Çin’de öğrencilerin, aydınların ve işçilerin önderliğinde gerçekleşen gösterileri ve ardından yaşananları ifade eder. Demokrasi talebiyle 15 Nisan ve 4 Haziran arasında Pekin’de Tiananmen meydanına çıkıldı.
Pekin’de protestolar toplumsal eşitliği hedef gösteren Çin Komünist Partisi tarafından kanlı bir şekilde bastırıldı ve pek çok sivil hayatını yitirdi.
Protesto yer alanlar 3 gruptu. Çin Komünist Partisi’nin yönetimi altındaki hükümetin siyasi yozlaşma içinde olduğunu ve baskıcı bir tutum takındığını düşünen aydınlar, 1978’den bu yana ekonomik reformların fazla ileri gittiğini bunun sonucunda enflasyonun ve proletaryanın yaşamını tehdit eden işsizliğin arttığını düşünen şehir işçileri ve üniversite öğrencisi sosyalistlerdi.
20 Mayıs’ta sıkı yönetim ilan edildi. 3 Haziran’ı 4 Haziran’a bağlayan gece tanklar ve piyade birlikleri gösterileri bastırıp protestocuları dağıtmak üzere Tiananmen Meydanı’na gönderildi. Güvenlik güçleri gerçek mermilerle kalabalığı dağıtmak için saldırıya geçmiştir.
Olayda Çin Komünist Partisi’ne göre 23, Çin Kızılhaç’a göre 2bin600 kişi yaşamını yitirmiştir. Genel kabule göre yaralı sayısı 7bin-10bin kişi sayıldı.
Komünist Parti içerisinde askeri müdahaleye karşı gelen yetkililer uzun süre baskı altında tutulmuş ve tutuklanmıştır. Komünist Parti Genel Sekreteri Zao Ziyang, şiddet kullanımına karşı çıktığı için, öldüğü 2005 yılına kadar ev hapsinde tutulmuştur. Koltuğuna ise Jiang Zemin geçmiştir.
Yorumlar kapalı, ancak trackbacks Ve pingback'ler açık.