Bir Arap ülkesinde ilk olan Tunus’taki Yasemin Devrimi, tüm dünyanın dikkatini çekti. Çin halkı da bu devrimi yakından izliyor. İnternet kullanıcıları ve Çinli yorumcular Tunus’taki dramatik olayların Çin halkı için ilham kaynağı olduğunu söylüyor.
Tunus toplumu, çağdaş Çin toplumuna pek çok konuda benziyor : örneğin zengin ve fakir arasındaki büyük uçurum, artan gıda fiyatları, yüksek işsizlik oranı, devlet yolsuzlukları, değişmez siyasi diktatörlük ve ciddi toplumsal kargaşa. Bu sebeple bazı uzmanlar Çin’de de benzer olayların doğabileceğini söylüyor.
Pekin Spring dergisinin baş editörü ve siyasi yorumcu Hu Ping, Tunus eski iktidar partisi politikasının “istikrar içinde kalkınma ve kalkınma içinde istikrar arayışı” olduğunu ve Çin Komünist Partisi’nin de aynı sloganı kullandığını belirtti.
Hu Ping “Tunus ekonomisi Çin gibi hızla gelişiyor. Ancak, seyyar satıcı olan üniversite mezunu bir gencin kendini ateşe vermesi ile başlayan küçük bir olayın rejimi devirebilecek bir harekete dönüşmesi bastırılmış, derin mağduriyetleri yansıtıyor ve Çin halkını cesaretlendiriyor. Bu durum da ÇKP’yi oldukça tedirgin ediyor” dedi.
Hu, Çin’de birçok kez kendini yakma, intihar girişimleri gibi benzer olayların olduğunu ve bu olayların rejime karşı derin nefreti yansıttığını sözlerine ekledi. Ama Çin çok büyük olduğu için, insanların güçlerini birleştirmesi ve büyük çaplı bir hareket oluşturması kolay değil ve bu yüzden tüm toplumu geniş çapta değiştirmek zor. Ancak bu tür hareketler pek çok yerde aynı anda gerçekleşebilir, o zaman rejimin çöküşü öngörülebilir.
Siyasi yorumcu Chen Pokong ise Tunus ve Çin arasında benzerlikler olduğunu kabul etti ve şöyle dedi: “Arap ülkeleri din ve kültür bakımından Çin’den farklı olmasına rağman Tunus halkının daha yüksek sesle özgürlük, demokrasi ve insan hakları talep etmesi hiçbir kültür veya dinin bu evrensel değerlere engel olmayacağı gerçeğini gösterdi.”
Internet vatandaşları da isimsiz şekilde yorumlarını dile getirdi:
“Tunus’taki protestoların patlak vermesi bize hayatta kalmak için mücadele etmeyi veya sessizlik içinde ölmeyi öğretiyor.”
“Bu bir komplo olamaz: bir sokak satıcısı bir hükümeti deviremez.”
“Tunus’ta hükümetin devrilmesi şok edici bir sürpriz, çünkü Tunus Afrika’da iyi bir ekonomiye sahip birkaç ülkeden biri. Ama bir sokak satıcısının yetkililer tarafından dövülmesi Çin’de çok yaygın ve her gün yaşanan bir durum. Daha da kötüsü Çin’de insanlar öldüresiye dövülüyor, kiminin evleri zorla yıkılıyor.”
“Ne yazık ki, hala bazı ülke yöneticileri ekonomik büyüme sağladıkları sürece sonsuza kadar iktidarda kalabileceklerine inanıyorlar. Ben Ali’den ders çıkarmalılar. “
Böyle cesur söylemlerin, milyonlarca vatandaşı harekete geçirip geçirmeyeceği belirsiz. Kırsal bölgelerde sık sık büyük eylemler oluyor, ancak bunlar hemen polis tarafından acımasızca bastırılıyor.
Siyasi yorumcu Wen Zhao, Çin’de bir yerde bir olay patlak verdiğinde, yetkililer hemen yerel iletişim ve ulaşım ağlarını kesiyor ve bastırmak için başka bölgelerden askeri polis sevk ediyor dedi.
Ancak, Wen rejime karşı iki şey meydan okuyabilir dedi: Birincisi, QQ, MSN veya Twitter üzerinden hızla haber yayılırsa farklı alanlarda, eş zamanlı geniş çaplı kitle hareketleri gerçekleşebilir. İkincisi, Pekin veya Shanghai gibi bir siyasi merkezde büyük ölçekte bir kitle gösterisi olursa bugünkü hiçbir ÇKP lideri Deng Xiaoping gibi orduya ateş açtırma emri verecek kadar cesur olamaz. Wen, bu ihtimal, Parti için tehlikeli olacaktır dedi.