MOSKOVA – ABD’li diplomatların raporlarının WikiLeaks’de yayınlanması ile ilgili deprem sürerken, Moskova yakın çevresi ile yeniden safları sıklaştırmaya başladı. İki gündür eski Sovyet ülkelerinden Savunma Bakanları, Dışişleri Bakanları ve ülke liderleri Moskova’da zirve üstüne zirve yapıyor.
Rusya-Kazakistan-Belarus arasında oluşturulan Gümrük Birliği’nin Ortak Ekonomik Bölge’ye (OEB) geçişi için ilk adım atılırken, Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksander Lukaşenko ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’in katıldığı zirvede 17 anlaşma parafe edildi. Rusya’dan yıllık 40 milyon tondan fazla petrol alan ve bunun önemli bir kısmını ihraç eden Belarus, Moskova ile anlaşma sağladı. Gümrüksüz petrol alım avantajını elde eden Minsk, üçüncü ülkelere satışta ihracat vergisinden Moskova’ya pay verecek.
Zirve sonrası basının karşısına çıkan üç lider yayınladıkları ortak deklarasyonda gümrük birliğinin Ocak 2012’den sonra OEB’ye dönüşeceğini ve sonrasındaki hedefin de ‘Avrasya Birliği’ olduğunu açıkladı. Gümrük Birliği’nin oluşumu ile ilgili çok yapıcı çalışmalarda bulunduklarını ifade eden Rusya Devlet Başkanı Medvedev, “Ortak Ekonomik Bölge’ye doğru ilerliyoruz. Gelcek hedefimiz ‘Avrasya Birliği'” dedi.
OEB oluşumunun üye ülkelerinin ekonomilerinin modernizasyonlarına büyük katkı sağlayacağını kaydeden Medvedev, “Sizinle yeni bir ekonomik birlik oluşturmaya hazırız. Bu sadece bizim için değil, birliğe dahil olacak tüm ülkeler için önemli olacak” hatırlatmasında bulundu. Medvedev birliğin yeni ülkelerin üyeliklerine de açık olacağını hatırlattı. Kırgızistan ve Tacikistan’ın önümüzdeki dönemde Gümrük Birliği ve OEB’ye dahil olması bekleniyor.
Üçlü zirve sonrasi Avrasya Ekonomik Topluluğu (EurAsEC) üye ülke liderleri ayrı bir zirve daha gerçekleştirdi. Rusya ile birlikte örgüte üye olan Kazakistan, Belarus, Ermenistan, Kırgızistan ve Tacikistan ülke liderleri katıldı. Ekonomik krizle mücadele ve ekonomik modernizasyon çalışmalarının ele alındığı zirvede, bölgede ticari ve ekonomik bağların güçlenmesine vurgu yapıldı.
RUSYA-KAZAKİSTAN ORTAK SAVUNMA SİSTEMİ KURUYOR
Zirvelerden sonra ikili görüşmeler yapan Medvedev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev’le iki yıllık bir süreyi kapsayan ortak aksiyon planını imzaladı. İmza sonrası basına açıklamada bulunan liderler ‘çok yakın stratejik ortak’ vurgusu yaptı. Bir çok alanda Kazaksitan’la Rusya’nın ortak projeler geliştirdiğini kaydeden Medvedev, Kazakistan’ı yüksek teknoloji ortağı ilan etti.
Diğer taraftan iki ülke ortak güvenlik alanlarında da çalışmalarını sürdürüyor. Kollektif Güvenlik Anlaşması Örgütü Savunma ve Dışişleri Bakanları toplantısına katılmak üzere Moskova’da bulunan Kazakistan Savunma Bakanı Adilbek Jaksıbekov Rus meslektaşı Anatoli Serdyukov’la görüşmesinde ortak savunma sistemi kurulmasında mutabakat sağladı. Bu çerçevede Rusya’nın Kazakistan’a S-300 füze savunma sistemlerini göndermesi bekleniyor. Ancak konu ile ilgili müzakereler henüz sonuçlandırılmış değil.
Moskova’da bugün Kollektif Güvenlik Anlaşması Örgütü üye ülkeleri ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülke liderleri de birer zirve yapacak.
