Batı Han’ı Etik ve Nazik Bir Şekilde Yöneten İmparator Wen
Epoch Times’dan David Wu
Qin İmparatorluğu, yaklaşık dört yüz yıl ayakta kalan Han Hanedanlığı tarafından (MÖ202-MS220) varlığı sona erdirilmeden önce sadece on beş yıl kadar sürmüştür. Han imparatorlarının Qin Hanedanlığı’ndan öğrendikleri başlıca ders; güçlerin diğer ülkeleri fethetmek için kullanılabileceği fakat onları yönetmek için kullanılamayacağıdır. Etik yönetim bir hanedanlığı sonsuza kadar ayakta tutmanın tek yoludur.
Han Hanedanlığı Çin’in politik, yasal, anayasal ve felsefi sistemlerinin kurulduğu dönemdir. Hanedanlık iki dönemden oluşur: Batı Han ve Doğu Han. Batı Hanedanlığı süresince, uzun sureli bir refah dönemi var olmuştur ve Çinliler Han’ın halkı olarak kabul edilir. O günden bu güne kadar “Han insanları, Han karakterleri ve Han giyimi” sözcükleri kullanılır.
İmparator Wen (MÖ202-157) Han Hanedanlığı’nın beşinci imparatorudur. 23 yıl boyunca ülkeyi yönetmiştir. Bu dönemde insanlar barışçıl ve huzurlu bir yaşam yaşamışlardır. Bu dönem Han Hanedanlığının savaştan çıkmış bir ulustantırmanan bir ekonomiye geçtiği dönemdir.
İmparator Wen’in iyilikseverliği uzun yıllar boyunca etkili olmuştur. Onlardan beş tanesi şöyledir;
İlk olarak İmparator Wen fiziksel cezalandırmayı ve suçlu olan kişilerle bağlantılı olduğu bilinen ama suç işledikleri kanıtlanmamış kişilerin cezalandırılmasını kaldırdı. İmparator Wen yasaların ülkeyi yönetmek, suçları önlemek ve insanları iyi davranışlara sevk etmek için olduğunu inanırdı. Eğer suç işleyen bir kişi yasalara göre cezalandırılıyorsa, bu kişilerle bağlantılı ama suçsuz olan kişiler bu cezaya dahil edilmemeliydi. Dahası, yasalar ve düzenlemeler adil olduğu sürece, insanlar da adil bir düşünme şekline sahip olacaklardı; kuralların doğru bir şekilde uygulanması, insanların bu kurallara inanmalarını sağlayacaktı.
İkinci olarak, İmparator Wen, başkentte yaşayan asil ailelerin kendi feodal topraklarına dönmelerini emretti; böylece rençperler gerekli tüketim mallarını uzun mesafeler boyunca taşıyarak onlara ulaştırmak zorunda kalmayacaklardı. Diğer taraftan da, asiller insanlarını yerel şekilde yönetebileceklerdi.
Üçüncü olarak İmparator Wen, çok basit bir hayat sürdü. Başkente taşınmasının ardından hüküm sürdüğü 23 yıl boyunca, yaşadığı yere hiçbir lüks mal getirtmedi. Giydiği kıyafetler normal kalitedeydi ve çarpıcı değillerdi. Bu tüm ulusa bir örnek oldu. Mezarında her hangi altın veya gümüş dekoratif bir eşya olmaması için bir emir verdi. Aksine çömleklerin kullanılmasını istedi. Emir aynı zamanda mezarın halkı sıkmamak için orta bir ebatta olması gerektiğini belirtiyordu.
Dördüncü olarak, İmparator Wen o zamanlar bir suç olarak görülen imparatorluk mahkemelerinin ve politik olayların eleştirilmesi suçunu kaldırdı. O, tavsiyeler alarak bir kişinin ülkeyi yönetmek için farklı yollar bulabileceğini ve inatçılıktan kurtulabileceğini düşünmüştür.
Beşinci olarak, sınırların korunması konularında, İmparator Wen insanların iyi bir yaşam sürmeleri için savaş ve diplomasi arasında karar vermiştir. Kuzey Hunları sürekli olarak karşılıklı anlaşmaları ihlal ederek Çin’i işgal etmelerine rağmen, İmparator Wen birliklere sadece savunmayı arttırmayı emretmiş ve insanlara dert ve keder yaratmamak için Hunlara savaş ilan etmemiştir.
MÖ 159 yılında, ülke çapında kuraklık baş göstermiş ve bunu da çekirge istilası takip etmiştir.İmparator Wen insanlara yardımcı olabilmek adında bir seri önlem almıştır: toprak sahiplerinden vergi almamıştır, dağ ve göllerin kalkındırılması üzerindeki yasakları kaldırmıştır, sarayda lüks üzerine yapılan harcamaları kaldırmıştır, memurların sayısını azaltmış ve fakirlere tahıl ambarlarını açmıştır.
İyiliksever bir yönetici olmanın yanında, İmparator Wen aynı zamanda çok büyük bir evlatlık sevgisi ve sadakat göstermiştir. Annesi üç yıl boyunca yatakta hasta iken, o annesine bakabilmek için sık sık bütün gece ayakta kalmıştır. Annesi ne zaman bir ilaç alacak olsa, ilacın güvenli olup olmadığını anlamak için ilaçları önce kendi denemiştir.
Yönetimi boyunca, etik yönetime ve nezakete çok değer verilmiş ve böylece sosyal düzen sağlanmış ve insanların yaşamı barış içerisinde geçmiştir. Yıllarca süren savaştan dolayı zarar gören ekonomi toparlanmış ve yoluna girmiştir. Batı Han Çin tarihinde seyrek olarak görünen ‘uyum içindeki toplumlardan birisidir.