Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti’nin yakın işbirliği sonucu Roman vatandaşların ekonomik ve sosyal hayata eşit katılımlarını desteklemek üzere 12 ilde eşzamanlı olarak yürütülen SİROMA projesi kapsamında Mersin’de bir Roman festivali düzenlendi. Festivalin ev sahipliğini Akdeniz Roman Dernekleri Federasyonu(AKROMFED) yaptı. Festivale Mersin Vali Yardımcısı Cemal Yıldızer, AB Türkiye Delegasyonu temsilcileri, Uluslararsı Roman Birliği Kurucu Başkan Yardımcısı Orhan Galjus, Roman Stratejileri Uzmanı Dehran Bislim, İranlı Roman Sosyolog Mojgan Zargar, Akdeniz Belediye Eşbaşkan Yardımcısı Bedrettin Gündeş, Toroslar Belediyesi AB ve Projeler Koordinatörü Ahmet Ata, SİROMA projesi yöneticileri ile Roman vatandaşlar katıldı.
Açılış konuşmasını yapan AKROMFED Başkanı Ali Daylam , konuşmasına alandaki insanları Romanes dilinde selamlayarak başladı. Gerçekleştirilen projenin Türkiye Cumhuriyeti devletinin büyük katkılarıyla gerçekleşen çok önemli bir proje olduğunu ifade ett . 12 ilde uygulanacak projenin aslında Romanların sorunlarının çözümünde çok önemli rol oyanayacağını inandığını ifade eden Daylam projenin kamu kurumlarının sorunları belirlemesinde ve hassas gruplarla nasıl çalışılması gerektiği anlamında önemli olduğuna dikkat çekti.
Daha çok Roman milletvekili ile Roman belediye başkanı da görmek istiyoruz.
Daylam konuşmasının devamında Romanların sorunlarına değinerek; “Mersin Üniversitesi ile ortaklaşa yapılan saha çalışmasının sonuçları bize şunu gösteriyor. İşsizlik oranı %96,5. İlköğretimden kopma oranı %36,5. Liseye giden öğrenci sayısı %4. Üniversite bitiren Roman sayısı %0.4. Bu tablo çok acı. Bu proje ile devletimiz bu sorunların belirlenmesi ve kamu kurumlarıyla bu sorunun çözülmesi için biraz daha derinine çalışılıp sonraki süreçte sorunlara bir devlet politikası ile uzun vadeli bir çözüm getirmesi çok önemli. Çünkü biz istiyoruz ki inşallah parlamentoda sadece Özcan Purçu olmayacak. Sayısı 20’yi 30’u bulacak Roman gençleri olacak. Yerel yönetimlerde de Belediye Başkanlığı istiyoruz.” dedi.
Gelin barışı Romanlar’dan öğrenin!
Konuşmasında Romanes dilinde Nilay olarak adlandırılan baharın ve bereketin Romanlar için çok önemli olduğuna da değinen Daylam ayrıca konuşmasında son günlerde verilen şehitlere de değindi. Daylam barışın son günlerde giderek daha fazla önem kazandığına değinerek; “Şu günlerde ülkemizde gerçekten şehit cenazeleri çok fazla ve barış o kadar önemli ki! Ve barışı öğrenecekseniz işte Romanlar burada. Bugüne kadar hiçbir savaşın içinde olmayan ve hiçbir devletle sorunu olmayan bir grup ama hep mağdur olmuşlardır. Sorunlar hep bize doğru gelmiştir.” dedi.
AB, Avrupa standartlarında bir ayrımcılıkla mücadele mevzuatının bir eşitlik kurumu ile desteklenmesini istiyor
Başkan Daylam’ın konuşmasının ardından kürsüye Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Sektör Yöneticisi Mehmet Caner Demir çıktı. Demir kendileri için önemli olanın Avrupa standartlarında bir ayrımcılıkla mücadele mevzuatının bir eşitlik kurumu ile desteklenmesi olduğunu ifade ederek şunları dile getirdi: “ Romanlar binlerce yıldır Avrupa ve Anadolu medeniyetlerinin bir parçası oldular. Buna rağmen farklı ülkelerde farklı düzeylerde dışlanmaya maruz kalıyorlar. Bizler bunun farkındayız ve bizler burada sadece baharı kutlamaya, eğlenmeye ve bir şeyler öğrenmeye gelmedik aynı zamanda bir dayanışma ruhu içerisinde bu sorunların farkına varmak ve çözüm için adım atmak için buradayız. Bu bağlamda geçen hafta sonu yürürlülüğe giren Türkiye’nin Roman vatandaşları için açıkladığı strateji belgesi hepimiz için hayırlı olsun. Bu hepimizin beklediği güzle bir haberdi. Bu stratejinin bazı eksikleri olabilir ancak hakkıyla ve katılımcı bir şekilde uygulanırsa bunun hakkıyla hayata geçmesi sadece Roman vatandaşların değil tüm Türkiye vatandaşlarının faydasına olacaktır diye düşünüyoruz. Arzumuz Avrupa standartlarında bir ayrımcılıkla mücadele mevzuatının bir eşitlik kurumu ile desteklenmesidir.“
Romanlarla ilerde daha büyük projeler imza atacağız
Daha sonra kürsüye çıkan Toroslar Belediyesi Avrupa Birliği ve Projeler Koordinatörü Ahmet Ata Toroslar Belediyesi ve AKROMFED’in 8 sene önce boyunca yaptığı ortak çalışmalar hakkında bilgi verdi. Roman milletvekili Özcan Purçu’nun ilk ortak proje olan şemsiye örme atölyesi için Mersin’e geldiği dönemden bugüne kadar geçen süreci anlatan Ata, Romanlarla gelecekte daha büyük projelere imza atacaklarına inandığını ifade etti.
Roman kadın pazarı müjdesi
Belediyesi Eş-Başkan Yardımcısı ve AKROMFED Onursal Üyesi Bedrettin Gündeş de ilk kurulan Roman derneğinden bugüne kadar sürecin içerisinde olan biri olarak Romanların yaşadıkları ayrımcılığa vurgu yaparken, Romanlara barınma ve istihdam konusunda sağlanan olanaklarla onların çok iyi yerlere geleceğine inandığını belirtti. Ayrıca Gündeş Akdeniz Belediyesi tarafından hazırlıkları yapılan Roman Kadın Pazarı’nın da müjdesini verdi.
Vali Yardımcısı Cemal Yıldızer Mersin’deki farklılıklara vurgu yaparak, Mersin’in Romanlarla da beraber bir medeniyet yuvası olduğunu ifade etti. İlde yaklaşık 35.000 Roman vatandaşın yaşadığını ifade eden Vali Yıldızer devlet tarafından açıklanan strateji belgesi doğrultusunda Mersin Valiliğinin Romanlar için her türlü desteğe hazır olduklarını söyledi.
Bu etkinlikler Avrupa’ya örnektir
Festivalin yurt dışından gelen misafirlerinden Uluslar arası Roman Birliği Kurucu Başkan Yardımcısı Orhan Galjus bu projenin Avrupa’ya örnek olabilecek nitelikte bir proje olduğunu ve AB’de bile Romanlar ile diğer vatandaşları bu kadar bir araya ve karşı karşıya getiren etkinlikler olmadığını ifade ederek, bu projeyi AB’de tüm kurum ve kuruluşlara örnek bir etkinlik olarak anlatacağını ifade etti. İran’dan gelen Sosyolog Mojgan Zargar ise babasını 2o yıldır İran’da müziğiyle Romanları tanıtmak için yaptığı çalışmaları anlatırken Romanların aslında göçebe bir toplum olmadığını ama gittikleri her yerde dışlandıkları için göçebe bir toplum olmaya zorlandıklarını ifade etti. Roman stratejileri konusunda uzman olan ve Makendonya’dan gelen Dehran Bislim ise Türkiye’deki Romanlar ile Avrupa’daki Romanların iletişimini sağlamak için ellerinden gelen her şeyi yapmaya hazır olduklarını dile getirdi.
Konuşmaların ardından alanda çocuklar için yüz boyama, kum boyama, resim yapma etkinlikleri gerçekleştirildi. Ayrıca düzenlenen halı saha maçında şampiyon olan takıma kupası verildikten sonra AKROMFED Roman Halk Dansları Topluluğu ve AKROMFED Tiyatro Ekibi sahne adı. Roman Federasyonları bünyesinde faaliyet gösteren sepet, hasır, şemsiye, resim ve örgü atölyeleri de alanda ürünlerini sergiledi. Etkinlik Ayhan Daylamve Murat Divandiler’in konserleri ile sona erdi.
.