ÇKP’nin üst düzeyinin seçileceği 18. Çin Ulusal Kongresi 7 – 14 Kasım arasında yapılacak.
Bu sabah Çin saati ile saat 9:00’da açılış seremonisi Büyük Halk Salonu’ndan yapılan ve 7 gün süreceği söylenen 18. Çin Ulusal Kongresi’nin sonuçlanması ile önümüzdeki on yıllık süreçte rejime liderlik edecek olan komünist kadronun oluşturması bekleniyor.
Böyle olmasına rağmen bu kongrenin sadece çok iyi bir şekilde sahnelen bir oyun olduğuna ve kongre delegelerinin sahnelenen bu oyunda sadece kendilerine verilen rolleri oynadıklarına inanan çok fazla sayıda insan var. Çin’de etkili bir internet sitesi olan China in Perspective sitesinin editörü olan Chen Kuide bu insanlardan biri. Kuide, bu her beş yılda bir yapılan kongrede her şeyin önceden planlanmış olduğuna ve aslında kongrenin hiçbir öneminin ve anlamının olmadığına inanan ve bunu ifade eden insanlardan biri.
Bu kongre her beş senede bir yapılıyor. Her şey önceden belirlenmiş durumda. Bunun hiçbir anlamı ve önemi yok aslında.
-China in Perspective sitesinin editörü olan Chen Kuide
Ama Parti’nin de, en azından imajı adına bu kongreyi çok ciddiye aldığı da biliniyor.
Kuide gibi düşünen otoriteler ise her şeyin kılıfına uydurulmaya çalışıldığına inanıyor.
Kongre’nin iki yüzü olduğuna inanan bu otoriteler, kongrenin görünen yüzünün incelikle planlandığına ve görünürde Çin Komünist Partisi’nin kendisini nasıl organize edeceğine ve nasıl kadrolaşacağına karar vereceğini söylüyorlar. Ama gerçeğin ise kongreden önce kapalı kapılar ardında yaşanmış olduğuna inanıyorlar.
Aslında bu sene kapalı kapılar arkasında yaşanan mücadelenin çok şiddetli olduğu düşünülüyor. Görevinden alınan eski Chongqing polis şefi Wang Lijun’un bir A.B.D. konsolosluğuna sığınmasının ardından Çin Komünist Partisinde yaşanan bölünmenin şiddetlendiğine inanılıyor. Şu anda iktidar için bir tarafta eski ÇKP lideri Jiang Zemin ve onun destekçileri eski Chongqing parti sekreteri Bo Xilai ve güvenlik şefi Zhou Yongkang mücadele verirken bu grubun karşısında şu anda Parti’yi yöneten Hu Jintao, Wen Jiabao ve Xi Jinping olduğu biliniyor.
Kongrenin sonuçları ise bu iki grubun kapalı kapılar arkasında gizli olarak anlaştıklarını düşündürüyor.
Ulusal Kongrenin Tekniği
18. Ulusal Kongre, Parti’nin destek gruplarının profilini temsil etmek için seçilen 2.268 delegeden oluşuyor. Örneğin delegeler, eyaletlerin, otonom bölgelerin, Halk Kurtuluş Ordusunun, Parti organizasyonunun, bürokrasinin her kesiminin, devletin sahip olduğu kuruluşların, bankaların ve güvenlik güçlerinin temsilcileri olabiliyor.
Hoover Enstitüsünde Komünist Parti uzmanı olan Alice Miller Parti Kongresi’nin –her hangi bir kongrenin- neden önemli olduğuna ait üç neden olduğunu söylüyor: bütün ana politika alanlarında Parti hattını kuruyor, Parti’nin bünyesinin nasıl olduğuna bir bakılıyor ve yeni bir Merkezi Disiplin İnceleme Komisyonunu ve Merkezi Komiteyi seçmeyi sağlıyor.
Merkezi Komite şu anda mevcut 371 çekirdek kadrodan oluşuyor ve bu kadro Parti Kongresi’nin kapanmasından sonraki gün yapılan genel kurulda yeni liderliği resmen başlatan bir dizi ağır atamalar yapıyor.
Bu atamalar 22 ila 25 kişiden oluşan yeni Politbüroyu ve 7 ila 9 kişiden oluşan ve en üst gücü yönlendiren Politbüro Daimi Komitesini, silahlı kuvvetleri yönlendiren Merkezi Askeri Komisyonu ve Politbüro kararlarını uygulayan yeni Sekreteri atamayı da içeriyor. Komite, önümüzdeki günlerde Xi Jinping olması beklenen Çin Komünist Partisi genel sekreterini de atıyor.
Yani, Parti’de 2,268 delegeden oluşan kongre 370 kişilik Merkezi Komiteyi seçiyor, bu komite de 7 kişiden oluşan Daimi Komiteyi (bu sene 9’dan 7’ye düşürülmesi beklenen) seçen ve 22 (belki de 25) kişiden oluşan Politbüroyu seçiyor. Buna parti içi demokrasi deniyor.
Gerçek
Amerika’da yaşayan bir ekonomist olan ve 1989 yılındaki Tiananmen Katliamı sonrasında Parti’den uzaklaştırılan Parti lideri Zhao Ziyang’ın yardımcısı olan Cheng Xiaonong, gerçekte bu sistemin tabandan yukarıya doğru işlemesi gerekirken, yukarıdan tabana doğru indiğini söylüyor.
Cheng Xiaonong buna ‘demokratik merkeziyetçilik’ dendiğini söylüyor ve durumu şöyle özetliyor; “ Bütün parti üyeleri Parti merkezini takip ediyorlar. Hiç kimse kendi adına düşünemiyor, ne yapmanız gerekiyorsa onu yapmanız ve liderler tarafından sizden ne yapmanız istenirse onu yapmanız gerekiyor. Bunun demokrasi ile hiçbir bağlantısı yok.“
Cheng Xianong’a göre 2000’nin üzerindeki delege tarafından seçilmesi gereken Merkezi Komite, aslında çoktan seçildi bile; “ Üstteki kişilerin size vermesini istediği insanlara oy veriyorsunuz. Eğer, ‘Hayır’ derseniz veya yanlış ismi yazarsanız, bu probleme sebep olur. Bu durumda biri gelip sizinle konuşacak ve eğer hayatta kalmak için size doğru olanı yapmanız gerektiğinizi söyleyecektir. Aslında hiçbir şansınız yok, siz sadece plastik bir mühür görevi görürsünüz.”
1980’lerde Cheng Xianong kongreye bir delegasyonun politik gözlemcisi olarak katıldığında kişilerin nasıl oy vermeye zamanından önce, üst-düzey yöneticiler tarafından yönlendirildiğine gözleri ile tanık olduğunu ifade ediyor.
Bu seneki seçimler içinde şunları ekliyor, “Bu yıl ÇKP tarihi için özellikle önemli, 1949 yılında Parti başa geçtiğinden beri, tepede iki grup arasında gerçek bir güç mücadelesi veriliyor ve bu iki grup biryıldan fazla bir süredir birbiriyle çatışıyorlar.”
Ve şöyle devam ediyor: “ Parti’ye saldırmak için dış basına birçok skandal, birçok çekişme ve pek çok bilgi akışı oldu. Bunların hepsi de geçen sene meydana geldi.”
Cheng Xianong’a göre bu çatışma temelinde Daimi Komite tarafından yönlendirilen mutlak gücü kimin yöneteceği ve bu komitenin büyüklüğünün ne olacağı üzerine; “Şimdi yetkililer daha küçük bir Daimi Komite istiyor, çünkü böylece komiteyi kontrol etmek kolaylaşacak. ÇKP bu modeli kopyalıyor ki, bu model Sovyet Komünist Partisi’nin Stalin döneminde uygulanmıştır.”