ABD Başkanı Donald Trump, 30 Ekim’de ABD ve Rusya’nın nükleer silahların azaltılması hakkında görüştüklerini söyledi. Asya turu dönüşünde gazetecilerin sorularını yanıtlarken, Pentagon’un 30 yıllık nükleer test moratoryumunu sona erdirme kararını savundu. “Durumu oldukça iyi kontrol ediyoruz” diyerek süreç hakkında gazetecilere güvence verdi. Trump, nükleer silahsızlanmanın hem ABD hem Rusya için kritik önem taşıdığını vurguladı. Aynı zamanda Çin’in nükleer kapasitesini hızla artırdığını belirtti. “Bu sürece Çin’i de dahil edebiliriz” diyerek uluslararası işbirliğine işaret etti.
ABD elinde 5.177 nükleer başlık bulundururken Rusya ise 5.459 nükleer başlık saklıyor. Çin’in envanteri yaklaşık 600 başlık seviyesinde ve hızla artıyor. Buna ek olarak Fransa, İngiltere, Hindistan, Pakistan, İsrail ve Kuzey Kore daha küçük stoklara sahip. Bu durum, nükleer silah kontrolü açısından uluslararası işbirliğinin önemini artırıyor.
Trump, Nükleer Testleri Başlatıyor: Uluslararası Topluluk Endişeli
Trump, 29 Ekim’de Truth Social’da nükleer testlerin başlayacağını duyurdu. Nükleer savaş başlığı test edilirse, 1992’den beri süren 30 yıllık ABD moratoryumu sona erecek. Yenilenen testlerin nasıl bir şekil alacağı belirsizliğini koruyor. Trump, testlerin yeraltında mı, su altında mı, atmosferde mi yoksa uzayda mı yapılacağını belirtmedi.
1963 anlaşması, atmosferde, uzayda ve suda test yapılmasını yasaklamıştı. Bu durum, uluslararası topluluğun endişe duymasına neden oluyor.
New START anlaşması, ABD-Rusya arasında nükleer silah kontrolünde kritik rol oynuyor. 2010’da imzalanan anlaşma uzun menzilli silahları sınırlıyor ve ayrıca iki ülkeye karşılıklı denetim yapma imkânı sağlıyor. New START Şubat 2026’da sona erecek ve yenilenmezse iki ülke sınırlama olmadan karşı karşıya kalacak. Moskova anlaşmayı uzatma teklifinde bulundu; Trump teklifi olumlu karşıladı. Buna ek olarak, Kremlin sözcüsü Peskov, Trump’ın yanıtını umut verici olarak nitelendirdi.
Hem Washington hem de Moskova, diğer nükleer güçleri tartışmalara dahil etmeyi planlıyor. Trump, Çin’in nükleer kontrol sürecine katılması gerektiğini belirtti. Moskova ise İngiltere ve Fransa’nın silahlarının tartışmalara dahil edilmesini önerdi. Böylece uluslararası nükleer kontrol görüşmeleri genişliyor ve yeni aktörler sürece giriyor.