Tübitak’tan alınan bilgilerde, ABD Boston Üniversitesi’ndeki biyomedikal mühendisler, bakterilere saymayı öğrettiklerini açıkladılar.
Sentetik biyolojinin ilgilendiği önemli alanlardan birinin bu konu olduğunu belirten araştırmacılar, yerleştirdikleri gen dizileriyle mikropların farklı olayları sayabilmesini sağladıklarını belirtiyorlar.
Sentetik biyoloji araştırmacıları, gen ağları tasarlayıp oluşturuyor, daha sonra da bu ağları tekrar bölüp bakteri genomlarına ekleyerek onlara özelleştirilmiş işler yaptırmaya ya da istenilen bir molekülü ürettirmeye çalışıyorlar. Çalışma alanının hızla genişlemesine karşın sentetik biyolojinin gen tabanlı araçları sınırlı.
Araştırmacılar, bakterinin saymasını sağlayabilmek için iki farklı sentetik gen tasarlamışlar.
İlki, araştırmacıların Riboregulated Transciptional Cascade (RTC) adını verdikleri sentetik gen ağını kullanıyor. Tetiklendiğinde bazı gen serilerini kopyalayıp yer değiştirterek sayan RTC, üçüncü kopyalamanın sonunda araştırmacıların görebileceği floresan bir protein üretiyor.
İkincisi ise, DNA Invertase Cascade (DIC) adını taşıyor ve ilk tetiklenme gerçekleştiğinde ilk gen, bir protein üretiyor ve bu ürettiği proteinle kendi genini ağdan koparttırıyor, ters çevirttiriyor ve geri yapıştırtıyor. Gen ters çevrildiğinde kopyalanma özelliğini kaybetmiş olsa da dışarıda kuyruk gibi bir uzantısı kalıyor, bu kuyruk protein üretimine işe nereden başlanacağını gösteren bir imleç görevi görüyor. Başarıyla tamamlanan her çevirme işlemi, tetikleyici bir olay olarak sayılıyor ve üçüncü olaydan sonra RTC’deki gibi floresan bir protein üretiliyor.
Araştırmacılar, her iki yöntemde de kullanılan ağı daha yüksek sayıları saymaya uyarlayabileceklerini ve her bir sayı için farklı renkte floresan protein üretebileceklerini belirterek, RTC’nin, 20-30 dakika içinde hızlı gerçekleşen olaylar için verimli çalışırken, DIC’nin zamana yayılan ve aralarında duraksamalar olan olayların belirlenmesinde daha etkin olduğunu söylüyorlar.
Araştırmacılar, bakterilere sayabilme yetisi kazandıran gen ağlarıyla sentetik biyolojiye güçlü bir araç kazandıklarını belirterek, gelecekte bakterinin belli sayıda bölünmeden sonra ya da belli bir süre geçtikten kendisini yok etmesinin sağlanabileceği belirtiliyor.
Yoruma kapalı.