Bu illerin emeklisi çok, çalışanı yok

ANKARA– Her geçen yıl katlanan sosyal güvenlik kara deliğini en iyi özetleyen tablo ortaya çıktı. Türkiye’de çalışandan çok emekli maaşı alanların yaşadığı il sayısı giderek artıyor. 143 bin çalışanın bulunduğu Zonguldak’ta 142 bin emekli bulunuyor. Bartın’da ise 41 bin emekliye karşın sadece 35 bin sigorta ödeyen yaşıyor. Yine bir Batı Karadeniz şehri Karabük 44 bin çalışana karşın 47 bin emeklisiyle dikkat çekiyor.

Avrupa’nın en genç nüfusuna sahip olan Türkiye’de devletten emeklilik maaşı alanların sayısı 9 milyonu aşarken, bu rakam 100’den fazla ülkenin nüfusunu geride bıraktı. Sosyal Güvenlik Kurumu emeklilere 1 yıl içinde 60 milyarın üzerinde maaş ödüyor. Artışa göre emekli sayısı 2015 yılına kadar 10 milyonu aşacak.

Türkiye, nüfusunun yüzde 25’i 15, yüzde 93’ü ise 64 yaşın altında bulunmasına rağmen çalışan nüfus başına düşen emekli sayısında OECD ülkeleri arasında en kötü durumda yer alıyor. Genç nüfusun yüksekliğine karşın Süleyman Demirel’in başbakanlığı döneminde çıkarılan 38-40’lı yaşlarda emeklilik çalışan-emekli dengesini bozdu. Dünyada emekliye maaş ödenebilmesi için her 1 emekliye karşılık 4 çalışanın bulunması normal kabul ediliyor. Türkiye’de 1 emekliye düşen sigortalı çalışan sayısı 1,82 kişide kalıyor. Çalışan-emekli dengesinin gelecekte çok daha fazla bozulmasının önüne geçmek için çıkarılan 65 yaşında emekliliğin 30 yıl sonra etkide bulunacağı kaydediliyor. Kısa ve orta vadede çözüm olarak ise kayıt dışı istihdamın önlenmesi, işsizliğin azaltılması tavsiye ediliyor.

EMEKLİYİ ANKARA VE İSTANBUL BESLİYOR

İstanbul çalışanın en fazla yaşadığı iller sıralamasında başta geliyor. Türkiye’nin en kalabalık şehrinde 3 milyon 570 bin 468 işçi üzerinden sigorta yatırılıyor. Bu ilde 1 milyon 783 bin 735 emekli ise aylık alıyor. Memur şehri imajıyla bilinen Ankara’da da 1 milyon 373 bin 887 çalışan bulunuyor. Bunların 849 bini SSK sigortalısıyken 345 bini memur. Başkent’te yaşayan emekli sayısı ise 745 bin 764.

Sahil kentlerinde emeklilik keyfi yaşayanların bol olması beklenirken, bir zamanların işçi şehirleri şimdi emeklinin başkenti olmuş durumda. Bartın, Sinop, Karabük ve Zonguldak gibi illerde emekli sayısı çalışanı aşmış durumda. Türkiye Emekliler Derneği Başkanı Kazım Ergün durumu şu sözlerle özetliyor: “Emeğin başkenti Zonguldak’tı. Şimdi emeklinin başkenti Zonguldak oldu. Zonguldak’ın 142 bin çalışanı, 140 bin emeklisi var. Nüfusa göre emeklilikte yüzde 22,1 ile Türkiye birincisi.”

İŞTE TÜRKİYE’NİN ÇALIŞAN VE EMEKLİ HARİTASI*

İl Çalışan Emekli

Adana 336.755 247.711

Adıyaman 66.193 30.639

A.karahisar 126.310 86.017

Ağrı 35.153 13.066

Amasya 62.909 53.723

Ankara 1.373.887 745.764

Antalya 495.690 209.783

Artvin 33.932 31.59

Aydın 196.163 158.597

Balıkesir 240.365 206.621

Bilecik 48.984 33.890

Bingöl 24.832 11.616

Bitlis 32.441 13.390

Bolu 67.137 44.720

Burdur 54.965 43.662

Bursa 636.700 388.739

Çanakkale 111.507 85.980

Çankırı 34.689 29.895

Çorum 97.250 74.025

Denizli 235.737 145.380

Diyarbakır 148.791 71.426

Edirne 85.028 67.753

Elazığ 88.821 64.096

Erzincan 43.364 27.444

Erzurum 108.429 65.838

Eskişehir 180.894 148.994

Gaziantep 231.590 114.637

Giresun 79.445 70.178

Gümüşhane 22.156 16.077

Hakkari 23.300 7.602

Hatay 210.841 127.016

Isparta 87.970 62.702

Mersin 287.053 183.956

İstanbul 3.570.468 1.783.735

İzmir 936.110 711.960

Kars 33.527 17.243

Kastamonu 72.913 61.555

Kayseri 238.573 154.545

Kırklareli 77.473 60.533

Kırşehir 40.934 33.017

Kocaeli 400.466 201.034

Konya 371.623 227.247

Kütahya 116.232 100.583

Malatya 138.635 77.674

Manisa 273.037 172.167

K.Maraş 158.362 66.206

Mardin 62.366 28.528

Muğla 201.492 119.626

Muş 30.141 11.346

Nevşehir 61.763 39.768

Niğde 59.067 36.723

Ordu 121.408 86.441

Rize 73.303 57.063

Sakarya 186.668 119.243

Samsun 231.503 185.450

Siirt 30.750 13.613

Sinop 41.609 41.692

Sivas 111.664 87.544

Tekirdağ 222.988 99.974

Tokat 93.769 71.987

Trabzon 154.811 116.250

Tunceli 15.988 7.134

Şanlıurfa 130730 49.393

Uşak 81.156 56.118

Van 78.196 33.880

Yozgat 76.472 52.107

Zonguldak 143.836 142.017

Aksaray 62.417 32.477

Bayburt 13.501 8.655

Karaman 48.672 27.961

Kırıkkale 49.885 43.850

Batman 49.017 22.782

Şırnak 36.132 9.155

Bartın 35.983 41.630

Ardahan 14.182 6.602

Iğdır 18.498 7.321

Yalova 46.405 33.469

Karabük 44.141 47.729

Kilis 16.299 9.990

Osmaniye 67.989 40.394

Düzce 78.924 40.886

Toplam 15.129.394 9.179.191

(*) SGK verileri