ABD Başkanı Joe Biden ve Çin lideri Xi Jinping, Umman Sultanlığı için mücadele ediyor. Her iki ülke de, Ortadoğu’da stratejik önemi olan Umman‘dan çıkar elde etmeye amaçlıyor. Çin Ortadoğu’da Umman’da bir askeri üs kurarak bölgedeki güç dengesini kendi lehine değiştirmeyi hedefliyor.
Beyaz Saray, 10 Kasım’da Biden’ın, Umman Sultanı ile görüştüğünü bildirdi. İki ülke arasındaki bağları yeniden güçlendirmek amacıyla yapılan görüşme, Biden-Xi toplantısından sadece beş gün önceydi. Umman, Körfez İşbirliği Konseyi’nin bir üyesidir ve geleneksel olarak ABD’nin müttefiki olmuştur. Ancak İsrail Hamas savaşı, ABD ile Umman Sultanlığı arasında gerginliğe yol açmıştır.
Çin rejimi, ABD’ye düşmanlık beslerken kendisini de İran ve Suriye gibi ülkelerin müttefiki olarak konumlandırıyor. Ayrıca ABD’nin Körfez bölgesindeki geleneksel müttefikleri üzerindeki nüfuzunu artırmaya çalışıyor. 11 Ekim’de Çin devlet medyası, bir Çin deniz biriminin Umman Sultanlığını ziyaret ettiğini bildirdi. Ziyaretin amacını “dostluğu” ve “işbirliğini” geliştirmek olarak açıkladı.
Umman’da Askeri Üs
Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) yetkilileri, geçen ay Umman’da bir Çin askeri üssü kurma fikrini Ummanlı mevkîdaşlarına iletti. Bu gerçekleşirse, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Orta Doğu ve Hint Okyanusu’nda üsler kurma yönündeki uzun vadeli hedefine bir adım daha yaklaşacak.
Umman, Arap Yarımadası’nın güneydoğu kıyısında yer alıyor. Güney ve doğusundan Umman Denizi, kuzeydoğudan ise Umman Körfezi ile çevrilidir. Ayrıca İran ile Umman arasında uzanan Hürmüz Boğazı da, son derece stratejik bir önem sahiptir. Burası petrol zengini Basra Körfezi’nden, dünyanın geri kalanına açılan tek deniz geçişidir.
Çin Orta Doğu’da Yayılma Politikası
Carl Schuster, ABD Pasifik Komutanlığı’nın Hawaii İstihbarat Merkezi eski başkanıdır. Schuster, The Epoch Times’ın ABD baskısına konuştu. “Çin’in Orta Doğu’daki üs arayışı, Orta Doğu’ya ve Basra Körfezi’ne artan ilgisinin sinyalini veriyor. Pekin’in, batı Hint Okyanusu ve Orta Doğu’nun belirli bölgelerinde, kalıcı varlık kurmayı hedeflediği anlaşılıyor” dedi.
Schuster, Çin’in Umman Sultanlığının konumu nedeniyle orada askeri bir üs kurmaya karar verdiğini söyledi. Umman’ın, Çin Halk Cumhuriyeti açısından stratejik bir konumda bulunmasının iki nedeni var. Petrol ithalatının yaklaşık yüzde 50’sinin geçtiği Basra Körfezi’ne erişimi izlemek ve gerektiğinde kontrol etmek.”
Umman ayrıca PLA’ya Pakistan’da Çin kontrolündeki Gwadar limanı yakınında bir üs teklif etti. Bu Çin’in, limandan itibaren karadan boru hattıyla nakledilen petrol ve sıvı gaz sevkiyatını korumasını kolaylaştırıyor.
Gwadar Limanı, Çin ve İslamabad’ın “Kuşak ve Yol Girişimi” (Yeni ipek yolu) ve “Tüm Hava Koşullarına Uygun Stratejik İşbirliği Ortaklığı İnisiyatifi” için önemlidir. Liman, Umman Körfezi’nin doğu kanadında, Hürmüz Boğazı’nda, Umman’ın karşısında yer almaktadır.
Hedef Ortadoğu İle Sınırlı Değil
ÇKP hâlihazırda Hint Okyanusu’ndaki birçok limanı kiralamıştır. Çin, Gwadar’ın yanı sıra, Sri Lanka’nın başkenti Kolombo’nun limanını da kontrol ediyor. Schuster, ÇKP’nin Hindistan’da yayılmacı bir politika yürüttüğünü söylüyor. Ayrıca Hint Okyanusu kıyısı boyunca bir dizi üs ve limanla buraları kuşatmak istediğine inanıyor.
Schuster “İnanıyorum ki, Çin 2030 yılına kadar Hint Okyanusu’nda etkisini artıracak. Myanmar’dan Maldivler ve Seyşeller üzerinden Güney Afrika’daki Cibuti ve Durbin’e kadar uzanan bir dizi üs kurmayı planlıyor. […] Bu, Çin petrolünün ve önemli hammaddelerinin çoğunun taşınması gereken kritik deniz yollarını koruyacaktır” yorumunda bulundu.
Askeri uzman, ayrıca Umman’da askeri bir üs kurulmasının avantajlarına da dikkat çekiyor. Çin, 2017 yılında Afrika ülkesi Cibuti’de bir askeri üs inşa etti. Burayı Çin ana karası dışındaki ilk askeri üssü haline getirdi. Schuster “Umman, Çin’in Cibuti’deki üssünden, 1.330 deniz mili [2.463 km] uzakta. Her iki üsteki deniz devriye uçakları, Basra Körfezi ve Aden Körfezi’nin yanı sıra Batı Hint Okyanusu’na da rahatça ulaşabilecektir” dedi.
Schuster bu hamlelerin, “Batı Hint Okyanusu’ndaki deniz güç dengesini değiştireceğini” ifade etti. “ABD ve Hindistan’ın, bundan sonra Hint Okyanusu’nda operasyonlar gerçekleştirirken, PLA’nın varlığını hesaba katması gerekecektir” dedi.
Bu makale ilk olarak theepochtimes.com’da “China Makes a Strategic Move in the Middle East Ahead of Biden-Xi Meeting“ başlığı altında yayınlandı.
Yazan: Jenny Li, Michael Zhuang, The Epoch Times Almanya
Çeviren: Evren Durmaz, The Epoch Times Türkiye
Yorumlar kapalı, ancak trackbacks Ve pingback'ler açık.