Çin’de birçok Devlet Bakanı birbiri ardına ortadan kayboluyor. Bunlar Başkan Xi’nin hamleleri mi? Güçlü Komünist liderin çevresindeki gelişmeler ne denli tehlikeli? Bu yazıda konuya dair bir analiz bulacaksınız.
Çin Savunma Bakanı General Li Shangfu’nun nerede olduğuna dair hâlâ bir bilgi yok. Uzmanlar, Çin’deki güç mücadelelerini ve tasfiyeleri işaret ediyor. The Epoch Times, yaklaşık iki hafta önce bu üst düzey Çin Komünist Partisi (ÇKP) yetkilisinin, tuhaf bir şekilde ortadan kaybolduğunu duyurdu. Li, son birkaç hafta içerisinde ortadan kaybolan birkaç Bakandan sadece biridir.
Şu ana kadar General Li’nin nerede olduğuna dair hiçbir bilgi yok. Çin’deki bu durum endişe yaratıyor. Özellikle Çin’e komşu bazı ülkeler, Pekin’deki gelişmeleri yakından takip ediyor ve herkes dünyanın en büyük komünist ülkesinde şu anda neler olduğunu merak ediyor.
Rusya’yı Ziyaret Ettikten Sonra Ortadan Kayboldu
Bakan Li Shangfu, stratejik ortaklığı güçlendirmek için Ağustos ortasında Rusya ve Belarus’u ziyaret etti. Bakan ziyaretin hemen ardından ortadan kayboldu.
Çin’in 7-8 Eylül’de Vietnam savunma liderleriyle yapılacak toplantı ve işbirliği görüşmesi iptal edildi. Üst düzey Vietnamlı yetkililer Reuters’e, General Li’nin geri çekildiğini ve bunu Pekin’in kendilerine ilettiğini söyledi. Vietnamlı iki yetkili, Pekin’in bunun General Li’nin “sağlık durumu” ile ilgili olduğunu bildirdiğini söyledi.
Endişeli Komşular
Çin’deki olaylar, sadece Çin’in iç sorunu olarak görülmüyor. Amerika’nın The Epoch Times gazetesine isminin açıklanmaması şartıyla konuşan Yeni Delhi’deki üst düzey bir kaynak, tasfiyenin ÇKP içindeki bir güç mücadelesinden kaynaklandığını söyledi. “Komşu ülkeler, Çin’de siyasi gücü artırmak amacıyla askeri gücün kullanılabileceğinden endişeli. Çünkü bu, onlar için de bir tehlike arz edebilir.” Kaynak, Hindistan’ın çok dikkatli olması gerektiğini söyledi.
Yeni Delhi’de yaşayan savunma analisti Nishakant Ojha, The Epoch Times’a gönderdiği bir e-postada, Çin’in üst düzey yetkililerinin ortadan kaybolmasının Xi Jinping’in siyasi belirsizliklerini yansıttığını söyledi. Nishakant Ojha, bu siyasi belirsizliklerin Çin’in gerileyen ekonomisi ve artan işsizliğiyle alakalı olduğunu söyledi. Bu durumun Çin ile yakın ilişkileri olan ülkeler için de hiç iyi olmadığı yorumunda bulundu.
Yolsuzluk Çemberi
Çok sık olmasa da medya, kimi zaman generallere yönelik iddiaları, soruşturmaları ve haberleri kamuoyu ile paylaşıyor. ÇKP’nin içerisinden sızan yolsuzluk haberlerinin yani sıra, General Li ile kaybolan Dışişleri Bakanı Qin Gang vakası arasındaki benzerliklere de dikkat çekiliyor. Li’nin ortadan kaybolmasının, Çin’in füze kuvvetlerinin üst kademelerindeki tasfiyelerle bir ilgisi olabileceğine dair spekülasyonlar var. Bu vakalar, ayrıca yolsuzluk soruşturmaları kapsamında da rapor edildi.
Japonya Stratejik Araştırmalar Forumu’nda kıdemli araştırmacı ve emekli bir ABD Donanması albayı olan Grant Newsham, The Epoch Times’a gönderdiği bir e-postada şunları yazdı: “Muhtemelen bu seviyelerde, adı yolsuzluklar ile karışmayan tek bir Çinli yetkili yoktur.”
Modern Karşı-Devrimciler
The Epoch Times’a konuşan Newsham, Xi Jinping’in “yolsuzluk” meselesinin, Mao dönemdeki “karşı-devrimci faaliyetlerin ve suçlamaların” modern bir versiyonu olduğuna inanıyor.
Newsham’a göre yolsuzlukla suçlamak, “rakipleri ortadan kaldırmak ve onları suçlu göstermek için en yaygın kullanılan taktiktir.” Bu nedenle Newsham, Savunma Bakanının “yolsuzluktan” dolayı yakalanmış ve Başkan Xi’nin sadece yolsuzluğa bulaşmış bir yetkiliden kurtulmuş olmasının “ihtimal dahilinde olmadığını” düşünüyor.
Her Yerde Casuslar
Alman Sinolog (Çin uygarlığı araştırmacısı) Frank Lehberger, The Epoch Times’a gönderdiği bir e-postada Xi Jinping’in “tüm Çin toplumunu kasıtlı olarak paranoyak bir çılgınlığa sürüklediğini” söyledi. Çin uzmanı “Çinin her yerinde var olmayan ‘yabancı casuslar’ aranıyor” dedi.
Çin rejiminin Ulusal Güvenlik Bakanlığı 31 Temmuz’da yeni WeChat hesabında şunları duyurdu: “Karşı istihbarat ve casuslukla mücadele için, tüm toplumun seferber olması gerekir.”
The Epoch Times, yeni casuslukla mücadele yasasının Çin’de 1 Temmuz’da yürürlüğe girdiğini bildirmişti. Yeni yasada iddiaların kapsamı genişletildi ve ifadeler daha belirsiz hale getirildi. Bu da yasanın uygulama alanını daha geniş ve hesaplanamaz boyutlara getiriyor. Hatta casusları ihbar edenlere, birçok ödüller verileceği konusunda da açıklamalar yapıldı.
Başkan Atağa Geçtiğinde
Komünist Başkan atağa geçti ve bu da Çin’deki durumun sanıldığından daha ciddi olduğunu ortaya koyuyor. Ancak eylemler gizlice ve kapalı kapılar ardından yürütülüyor.
Sinolog Frank Lehberger: “ÇKP ve Halk Kurtuluş Ordusu içindeki tasfiyeler, ani ölümler ve ‘sağlık nedeniyle tatil’ gerekçesiyle ortadan kaybolmalar, gizli bir şekilde devam ediyor” dedi. Çin uzmanı bunun “1930’larda göstermelik bir şekilde sahnelenen ve propagandası yapılan sahte duruşmalarla gerçekleştirilen Stalinist tasfiyeler ile kesinlikle alakası olmadığını” söyledi.
Lehberger Çin’in üst düzey liderleri arasında olup bitenlere ilişkin doğrulanmış raporlardan yola çıkarak, ÇKP içinde bir tür “isyan hareketinin” varlığından söz ediyor. Lehberger “Xi Jinping’in otokratik iktidarı tehlikede. Asya’ya ve daha sonra tüm dünyaya hâkim olmaya yönelik megalomanyak planları suya düşebilir. Ayrıca, Başkan Xi’nin diktatörlük paranoyasından mustarip olduğunu düşünüyorum” dedi.
Savaştan Önceki Son Hamle
Ancak durumun nasıl gelişeceği belirsizliğini koruyor. Japonya Stratejik Araştırmalar Forumu’ndan eski ABD subayı Grant Newsham, Xi Jinping’in “bazı çevrelerde muhalefet oluştuğunu” fark etmiş olabileceğini söyledi. Newsham gönderdiği e-postada Xi’nin “Başkanlık süresi boyunca birçok rakibini ortadan kaldırıldığını ve şüphesiz birçok düşman kazandığını” vurguladı.
Newsham: “Öte yandan Xi, kendisine tehdit oluşturmayan, emirlere uyan, tamamen uysal dalkavuklardan ve beceriksizlerden oluşan bir ‘ekibi’ bir araya getirmek istiyor da olabilir. Zamanın bize ne göstereceğini hepimiz göreceğiz” dedi.
Yazan: Steffen Munter, The Epoch Times Almanya
Çeviren: Evren Durmaz, The Epoch Times Türkiye
Yorumlar kapalı, ancak trackbacks Ve pingback'ler açık.