Oy sayımı ile ilgili aylardır süren tansiyonun ardından Afganistan’ın seçim komisyonu yeni devlet başkanının ismini açıkladı. Buna göre, Eşref Gani Ahmedzai seçimin galibi gelerek Afganistan’ın yeni başkanı oldu. Seçimde ikinci gelen Abdullah Abdullah ise “icracı yönetici” seçildi. İki lider arasında kuvvet paylaşım anlaşması imzalandı.
Tansiyonun artmasından endişe duyan seçim komisyonu önerilere uyarak, toplam oy sayılarını yayınlamadı.
İlk turu 5 Nisan 2014 yılında yapılan seçimde hiç bir aday yüzde elli barajını aşamamış, bu yüzden seçim ikinci tura kalmıştı. 14 Haziran’da yapılan ikinci tur seçimleri en çok oyu alan iki aday olan Dr. Eşref Gani Ahmedzai ve Dr. Abdullah Abdullah arasında geçmişti. Ancak Dr. Abdullah ve ekibi ikinci turda seçimlere hile karıştırıldığını iddia ederek seçim sonuçlarını kabul etmeyeceklerini dile getirmişti. Bu noktada ABD ve BM devreye girerek iki adaya Ulusal Birlik hükümeti kurmak yönünde baskı yapmıştı. Baskılar sonucu Başkanlık sarayında Dr. Eşref Gani ve Dr. Abdullah Abdullah ulusal birlik hükümeti kurmayı taahhüt ettikleri antlaşmayı imzaladı. Antlaşmaya Afganistan’ın şu anki Devlet Başkanı Karzai, birinci Başkan yardımcısı Yunus Kanuni, İkinci Başkan yardımcısı Karim Halili olmak üzere birçok bakan ve her iki adayın yardımcıları katıldı. İmzaların atılmasının ardından Karzai bir konuşma yaptı. Karzai, “Her iki adayın anlaşarak ulusal birlik hükümeti kurmasından dolayı çok memnunum. Bu iki adayın Afganistan’daki mevcut barış ve huzurun devamı için çalışacaklarına inanıyorum” dedi.
Ulusal birlik hükümetinde Eşref Gani Ahmedzai Başkan olacak, ünlü komutan General Dostum ise birinci Başkan yardımcısı olarak görev yapacak. Dr. Abdullah Abdullah ise yeni oluşturulacak olan İcracı Başkan yardımcılığına getirilecek. Bakanlıkların her iki ekip arasında paylaştırıldığı ancak hangi bakanlığın hangi ekibe verildiği tam olarak belli olmadı.
Bu zorunlu kurulan hükümetin ne kadar görevde kalacağı ise kestirilemiyor. Zira ABD yönetimi ve BM eğer ki iki aday aralarında anlaşamazlarsa Afganistan’a yapacakları yardımları keseceklerini söylemişlerdi. Zor günlerden geçen Afganistan’da her iki aday zorunlu olarak bu ulusal birlik hükümetine evet demek zorunda kalmıştı. Ayrıca seçim sonuçları açıklanmadan böyle bir hükümetin kurulması Afgan halkında demokrasi ve seçim sürecine olan inancı çok zayıflattığı ve halkın artık seçimlere itibar etmeyeceği iddia ediliyor.
Afganistan’da yaşanan karışıklıklar ve kaos döneminden hiç memnun olmadıklarını dile getiren kumaş dükkânı sahibi Seyfullah, “Altı aydır seçim oldu, sonuçlar açıklanacak diye biz hiç iş yapamadık, elimizdeki parayı da harcadık. Bugün ise iki adayda seçimi kazandı, bana göre bunun hiçbir manası yok ve bu seçim sonuçsuz bir seçim olmuştur. Bu iki adayın aynı anda hükümeti kurması bana göre sorunları daha da artıracaktır” dedi. Kullandıkları oyların hiçbir önemi olmadığını gördüklerini de kaydeden Seyfullah, bu yüzden bir daha oy kullanmayacağını dile getirdi.
Bir başka Kabil esnafı Müşteba ise gelinen bu durumu bir aracın iki şoförü olmasına benzettiğini ifade ederek, her iki adayın da devlet yönetimini kendi yönlerine çekeceğini, devletin paylaşıldığını ve Afganistan’ı daha zor günlerin beklediğini dile getirdi. Müşteba, “İnsanların parmakları kesildi, canlarını kaybettiler, onlarca güvenlik gücü seçim sürecindeki saldırıda hayatını kaybetti. Eğer ki imkân olsa ben kullandığım oyu geri istiyorum” dedi. Müşteba ayrıca, “Allaha yemin olsun ki ben hayatta oldukça bir daha asla oy kullanmayacağım çünkü bizim oyumuzu dikkate alan yok” diye ekledi. Bölge esnafı Hacı Nimetullah da seçimin kendilerine bir fayda sağlamadığını ifade ederek, “Bu seçim Afgan halkının faydasına olan bir seçim olmadı. Gördük ki bizim oyumuz hiç bir önem arz etmiyormuş. Oy kullanan halkın değil yabancıların istediği oldu” dedi.
Afganistan halkı seçimler sonrası sosyal medya üzerinden de tepkisini göstermeye devam etti. Birçok kullanıcı 2 adayın yönetimde olmasına tepki gösterirken özellikle Twitter üzerinde “Biz bir tane başkanı seçmek için sandık başına gitmiştik. Şimdi ise başkanı seçtik, İcracı yönetici ise hediye olarak verildi. Bir alana bir bedava” şeklinde yorumlar yapıldı.
Uzun süre devam eden anlaşmazlıklar döneminde Abdullah Abdullah seçim sonuçlarını kabul etmek için birçok şart ortaya koymuştu. Bunların başında Afganistan’da mevcut yönetimde bulunmayan “İcracı Yönetici” adında başbakana benzer yetkilere sahip bir makam oluşturulacak ve bu makamı seçimde ikinci olan kişi alacaktı. Diğer önemli bir isteği de seçim sonuçlarının açıklanmaması sadece kimin başkan olacağı kimin ise icracı yönetici olacağının belirtilmesiydi. Abdullah ayrıca İcracı yöneticinin Başkan gibi önemli makamlara atama yapabilmesini istemişti. ABD ve BM’nin iki aday anlaşma sağlamazsa Afganistan’a yapacakları yardımları keseceklerini söylemesi sonrasında Eşref Gani’nin üzerindeki baskılar arttı ve diğer ülkelerin yardımları olmadan Afganistan’ın ayakta kalamayacağını bilen Gani, antlaşmaya evet demek zorunda kaldı.
Kaynak: İHA