Cai Lun, Kağıt Yapımının Mucidi
Epoch Times, David Wu
Kağıdın keşfinden once, taşlar, yapraklar, kabuklar, hayvan derileri, kemikler ve tekstil ürünleri yazı yazmak için kullanılıyordu. Çeşitli kısıtlamalar nedeniyle bunlar uygun değillerdi. Kağıt yapımı Çin’in uygarlaşmasına olanak verdi. Bu çoğunlukla antik Çin’de kağıt yapımı mucidi olarak tanınmış Cai Lun’a atfedildi.
Cai Lun Doğu Han Hanedanlığı’nda doğmuştu. (M.Ö. 25-220). 15 yaşındayken, imparatorluk mahkemesine kapı ağası olarak hizmet etmek üzere gönderilmişti. Birçok kereler çalışkanlığı, becerikliliği ve etkililiği nedeniyle terfi ettirilmişti. 40 yılı aşkın bir süre mahkemede hizmet etmiş, Ming İmparatorluğu dönemindeki beş İmparator ve Kraliçe de dahil olmak üzere birçok İmparatorun favorisi haline gelmiştir ve kendisine Dük olarak yetki verilmiştir.
Hizmeti sırasında, kraliyet ailesinin enstürmanları ve silahlarının imalatından sorumluydu ve bu nedenle imalat teknolojisine ilgili bir hale geldi. Daha sonra imalat süreci konusunda bir uzman haline geldi. Yönetimi altında üretilen kılıçların ve ekipmanların kalitesi son derece yüksekti.
Doğu Han Hanedanlığından önce, kitaplar rahta, bamboo veya ipek kağıtlardan yapılıyordu. İpek pahalıydı ve bamboo ağırdı, öğrenciler için tüm bu materyaller çok külfetliydi. Kenevir kağıdı ortaya çıkmaya başlamasına rağmen, kağıt yapım işlemi henüz çok başlarındaydı, teknoloji olgunlaşmamıştı ve kenevir kağıtları çok nadirdi.
Cai Lun bazı işçilerin ağaç kabuklarını, kenevirleri, kıyafet paçavralarını ve atılmış balık ağlarını kağıt yapımında ham madde olarak kullanmasını istedi. Ham maddeler iyice kıyılıp daha sonra uzun bir sure suya batırılıyordu. Sonrasında, karışım hamur haline getiriliyordu, ısıtılıyordu ve ince dilimlere ayrılıyordu. Güneş altında kurutulduktan sonra, hamurlar üzerine yazılmaya uygun kağıt haline geliyordu.
M.Ö. 105 yılında, Cai Lun, o zamanki İmparatora yaptığı kağıdı sundu ve İmparator bundan oldukça memnun olarak kağıda sahip olmak üzere imparatorluk fermanı yayınlattı ve kağıt yapımı işlemi Çin çevresinde geniş çapta benimsendi. Sonuç olarak, Çin uygarlığı literatürü hızla gelişti.
Sekizinci yüzyılda, Çin, kağıdı Asya’daki diğer ülkelere ihraç etti, fakat kağıt yapımı tekniğinin sırrını yüzyıllar boyu gizli tutu. M.Ö. 751’de, Çin Tang Hanedanlığı ve Arap İmparatorluğu arasındaki anlaşmazlıklar sırasında, birçok Çinli kağıt yapımı işçisi Araplar tarafından esir alındı, sonrasında kağıt endüstrisi Bağdat’ta gelişti ve zamanla Arap dünyasına yayıldı. Arap dünyasında “kağıt” (kagaz) kelimesi Çin dili kökenlidir. Sonra, kağıt yapımı teknolojisi Arap dünyasından Kuzey Amerika ve Avrupa’ya yayılmıştır. Tarihi kayıtlara gore, Avrupa ilk kağıt yapımı fabrikasını Cai Lun kağıdı bulduktan 1000 yıl sonra yapmıştır. Modern zamanlarda her ne kadar kağıt yapım endüstirisi iyi gelişmiş olsa da, hala Cai Lun’un bulduğu temel işlemi kullanmaktadır.
Cai Lun’un kağıt yapım teknolojisi, kültür alışverişini büyük ölçüde kolaylaştıran bir dönüm noktası olmuş ve insan uygarlığının gelişimine muazzam etkiler katmıştır.