Sonbahar Ortası Festivali (aynı zamanda Ay veya Ay Pastası Festivali olarak adlandırılır) Çin ay takvimine göre sekizinci ayın on beşinci gününe denk gelmektedir.
Gelenek olarak bu günde, aile üyeleri ve arkadaşlar bir araya gelerek ay pastası, meyve ve cay keyfi ile birlikte parlak sonbahar ortası dolunayını kutlarlar.
3.000 yıl öncesine kadar giden Sonbahar Ortası Festivali, Çin Yeni yılından sonra en önemli geleneksel festivaldir. Sonbahar ortası terimine ilk kez, Zhou Hanedanı’nın dini törenlerinin yazılı derlemesi olan “Zhou Ayinlerinde” rastlanmaktadır (M.Ö. 1045 – 221).
Festival yaz hasat sezonu bittikten sonra, ayın genelde tam ve parlak olduğu günde kutlanmaktadır.
Efsaneden doğmaktadır
Festival Chang E hakkındaki güzel acıklı hikayeden gelmektedir. Birçok versiyonu olmasına rağmen en bilinen versiyonu şöyledir.
Uzak bir antik dönemde, gökyüzünde yanan on güneş tüm bitkileri kavurmuş ve insanları korkunç yoksulluğa sürüklemişti. Hou Yi adlı bir kahraman dokuz güneşi düşürmüştü. Gök İmparatoriçesi Wangmu, insanı ölümsüze çeviren iksirin bir kısmını ona ödül olarak sundu.
Hou Yi’nin eşi Chang E güzelliği ve iyiliği ile tanınıyordu. Karısına çok aşık olan Hou Yi avdan döndükten sonra paylaşmak üzere eşinden iksiri saklamasını istedi. Kötü adam Peng Meng tüm bu olanları pencereden gördü.
Üç gün sonra, Hou Yi av için evi terk etti. Kötü adam elinde kılıç ile eve geldi. İksiri vermesi için Chang E’yi tehdit etti. Chang E acele ile iksiri ağzına götürdü ve yuttu. Anında bedeni havalandı, pencereden süzüldü ve aya doğru uçtu.
Hou Yi akşam eve döndüğünde, cariyelerden neler olup bittiğini öğrendi. Gözyaşları içinde, karanlık gökyüzüne baktı ve sevgili eşine seslendi. Ay o anda net ve parlak oldu. Hou Yi kederle ona bakan eşinin gölgesini ayda gördü.
Hou Yi daha sonra arka bahçede bir tütsü masası kurdu. Masaya Chang E’nin beğendiği tatlı kekler ve taze meyveler koydu. Eşi için bir anma töreni düzenledi. Bu ay takvimine göre 8. ayın 15. günüydü.
Chang E’nin bir göksel varlığa dönüştüğü ve ayda yaşadığı haberi hızla yayıldı. Birçok kişi ay ışığında tütsü masası kurdu ve onlara bakması için iyi kalpli Chang E’ye dua etti.
O günden sonra, her yıl aynı gün aya tapma geleneği insanlar arasında yayıldı.
Ay pastası – festival sembolü
Tütsü yakmak, sonbahar-ortası ağaçları dikmek, kuleleri fener ile aydınlatmak ve ejderha dansları yapmak gibi ülkenin birçok yerinde farklı gelenekler bulunmakta. Ancak farklı çeşitlerde yapılan ay pastası festivalin önemli sembollerinden biri olmuştur.
Ay pastası genelde yuvarlak veya dikdörtgen şeklinde olup 10cm. çapında ve 4-5 cm. kalınlığındadır. Lotus çekirdeği ezmesi ile kaplı olup, tatlı dolumu tuz ile dengelemek için ortasında bütün yumurta sarısı bulunmaktadır. Kek aile üyeleri veya arkadaşlar arasında paylaşılmak üzere kesildiğinde yumurta sarısı yuvarlak ay gibi görünmektedir.
Ay pastası genelde fırında pişiriliyor. Her yörenin kaynaklarına ve zevklerine bağlı olarak birçok çeşidi bulunmaktadır. En meşhur çeşidi lotus çekirdeği ezmesi, fasulye ezmesi ve hurma ezmesinden oluşan şekerli bir dolgudan yapılmaktadır.
Son yıllarda kahve, çikolata, fındık, meyve, sebze ve et gibi yeni içerikler de eklenerek geleneksel tarife yenilik kazandırılmıştır.
Genelde ay pastası üzerinde şekiller vardır. Kırmızı halka, uzun ömür veya huzur sembolleri, ay, Chang E veya tavşan en yaygın olan şekillerdir.
Haberi hazırlayan: Duoyu Zhong, Epoch Times