Doğumla başlayan yaşam süreci boyunca insan gördüğü veya görmediği pek çok olaydan etkilenerek büyür. Dil gelişimi de bunlardan birisidir. Genetik faktörler , doğum sırasında ve sonrasındaki kopmplikasyonlar, ağız – motor bozukluklar, orta kulak iltihabı, çevresel nedenler , cinsiyet, sosyo ekonomik statü , aile stresi gibi faktörler her engel grubunda olduğu gibi dil gelişimini de etkiler.
Dil gelişiminde beynin rolü hep ön planda tutulmuştur. Araştırmalara göre el tercihi yani sol veya sağ elini kullanma dil gecikmesine sebep değildir. Doğum kilosu , prematüre doğum komplikasyonlarının da dil gecikmesine sebep olmadığı öne sürülmektedir. Yapılan araştırmalarda ELD li çocuklarda ağız – motor bozuklukların olduğu belirtilmiştir. Uzun süre orta kulak iltihabı çekmiş çocuklarda ileriki yıllarda ELD problemine rastlama ihtimali bulunmaktadır.
Erkek çocuklar hemen hemen tüm rahatsızlıklardan daha çok etkilenirler. Bu durum ELD ‘de daha çok belirgindir. ELD dahil tüm konuşma bozuklukları okul öncesi dönemdeki erkek çocuklarda daha belirgindir.
Okul öncesi dönemdeki dil deneyimlerinin yetersiz olması dil gelişimini olumsuz etkiler. Bu çevresel dil gecikmesi olarak adlandırılır. Bir çok çocuk ebeveynleriyle ve kardeşleriyle dile dayalı yeterince iletişim kuramazsa bu çocuklar konuşmanın sosyal özelliklerinin farkına varamazlar. Berstein (1971) ve diğer araştırmacılara göre evde kullanılan dil istenenden yetersizse sonraki dil kullanımı ve öğrenimi problemli olmaktadır.
Çocuklarda dilin kazanımı konusunda çevresel etkilerin rolü büyüktür. Bu süreçte erken uyarılma çok önemlidir. Bu konu Amerika’da uygulanan ‘Head Start Projesi’ nin temelini oluşturmuştur. Dinleme , anlama ve konuşma ve iletişim projenin en önemli konuları arasındadır. Bu projeye göre düşük gelir ve eğitim düzeyine sahip ailelerin bulundukları çevrelerde açılan anaokulları hem çocuklara hem de ailelerin eğitimi açısından çok faydalı olmuştur. 1965 yılında ‘; Hiç Bir Çocuk Geride Kalmasın‘ sloganıyla başlatılan ve % 100 Amerikan Devleti destekli proje uzun süre içinde çocuklar üzerinde oldukça olumlu etkiler bırakmış , başarı düzeyinin artmasına sebep olmuştur. Proje eğitime katılan ebeveynlere iş ve meslek edinme imkanı sağlamış , aynı zamanda ebeveynlerin bu konuda eğitim görmelerine sebep olmuştur.
Gelecek yazı: ELD’li Çocukların Sosyal Gelişimi
Yazı dizisinin devamı;
ELD’li Çocukların Sosyal Gelişimi
Önceki yazı;
Yazarımızın yazılarından seçmeler;
Tuvalet Eğitimi Ama Nasıl, Ne Zaman
Doğum Sırasının Kişiliğin Gelişimi Üzerindeki Etkileri
Daha fazlası için buraya tıklayın
