- Resim: Getty Images
SEUL– Uzakdoğu’nun “düşman kardeşleri” olarak bilinen Kuzey Kore ve Güney Kore, 1953’ten bu yana ilk kez sivillerin hayatını kaybettiği bir çatışma yaşadı. “Savaşın ayak sesleri” yorumları da yapılan çatışmalar, Kuzey Kore’nin, yönetimi Güney Kore’ye ait olan Yeonpyeong Adası’na topçu ateşi düzenlemesiyle başladı. İki ülke arasındaki gerilim bir anda tırmanırken, 1953’ten bu yana ilk kez iki ülke arasındaki bir çatışmada siviller zarar gördü. Açılan topçu ateşi sonucu Yeonpyeong Adası’nda birçok evin ateş alması sonucu iki sivilin hayatını kaybetti. Dünyanın da itidal uyarısı yaptığı çatışmalara ABD’nin tepkisi ise “Güney’e destek Kuzey’e uyarı” şeklinde oldu. Savaş çıkma ihtimalinin ise uzak olduğu düşünülüyor.
Akıllara bir anda savaş ihtimallerini getiren çatışmalar, Kuzey Kore’nin yerel saatle 14.34’te Güney Kore’nin Yeonpyeong Adası’na Keameori Yarımadası’dan 200 el top atışında bulunmasıyla başladı. İlk çatışma 14.34 ile 14.55 arasında 21 dakika sürerken, Güney Kore bu saldırıya adadaki deniz kuvvetlerine bağlı birlikten cevap verdi. İkinci çatışma ise 15.10 ile 15.41 arasında 31 dakika sürdü. Güney ise ikinci saldırıya hava kuvvetleri ile destek verdi.
İKİ ÖLÜ, İKİSİ SİVİL 18 YARALI
600 haneli yaklaşık bin 300 kişinin yaşadığı Yeonpyeong Adası’nda top ateşlerinin ardından yangın çıktı. Bazı evlerinde alev aldığı bildirildi. Saldırıda 2 sivil, deniz kuvvetlerine bağlı 16 asker yaralanırken, 2 asker ise hayatını yitirdi.
Yaralı askerlerden 2’si hariç hepsi İncheon şehrine, oradan helikopterlerle askerî hastaneye nakledildi. Kuzey Kore’nin yaralıları veya kayıpları hakkında ise halen bir bilgi yok.
YEONPYEONG VE PEKRYUNG ADASI DA BOŞALTILIYOR
Yeonpyeong Adası’nda saldırı sonucu çıkan yangının henüz kontrol edilemediği ifade edilirken, yetkililer ada halkını İncheon şehrine gemilerle taşıyor. Saldırı ihtimaline karşın Yeonpyeong Adası yakınlarındaki Pekryung Adasını da boşaltılıyor.
BAŞKAN LEE: ÇATIŞMA ALANINI GENİŞLETMEDEN CEVAP VERİN
Çatışmaların ardından Güney Kore Devlet Başkanı Lee Myung-Bak yetkililere “Çatışma alanını genişletmeden, saldırılara son verdirecek mahiyette cevap verin” talimatı verdi. Devlet Başkanlık Sarayı Mavi Köşk’ünde bir toplantı düzenleyen Başkan Lee’nin, Kuzey Kore’ye saldırılara son vermesi için acil durum mesajı gönderdiği öğrenildi.
MAVİ KÖŞK: KUZEY SALDIRIYA DEVAM EDERSE, FAZLASIYLA KARŞILIK VERİRİZ
Güney Kore, Kuzey Kore’nin adaları top atışı ile vurması sonucu kırmızı alarma geçti. Mavi Köşk’ün zemin altı katındaki Kriz Yönetim Salonu’nda Milli Güvenlik Kurulu acilen toplandı. Yerel saatle 21.00 sularında Devlet Başkanı Lee toplantıdan ayrılıp, Müşterek Kurmaylar Başkanlığı’na (MKB) gitti.
MKB’de, resmî kıyafetler yerine askeri ceketle açıklama yapan Devlet Başkanı Lee, “Kuzey Kore saldırılarına devam ederse, yaptıklarının birkaç katı fazlası ile bir daha böyle saldırmayacak bir şekilde ceza vereceğiz.” dedi. Başkan Lee sözlerine şöyle devam etti: “Biz bugüne kadar savaş kuralları ile antlaşmalara uymaktan geri durmadık. Lakin bu sefer saldırılara hedef olan siviller. Bu durum kabul edilemez.”
İKTİDAR VE MUHALEFET ORTAK NOKTADA BULUŞTU
Kuzey Kore ile ilgili politikalarda keskin yol ayrımlarına giren Güney Kore’deki iktidar ve muhalefet, Yeonpyeong Adası saldırıları konusunda ise ortak noktada buluştu. İktidardaki Hannara Partisi, “Kuzey Kore bu tip saldırılara artık bir son vermek zorunda” açıklaması yaparken, ana muhalefet partisi Demokrat Parti de “Kuzey Kore başlattığı saldırıyı hemen sonlandırmalı.” diye kaydetti.
KUZEY KORE: GÜNEYLİ KUKLALAR UYARILARIMIZA RAĞMEN SINIR İHLALİ YAPTI
Kuzey Kore ise ilk açıklamasını, Yeonpyeong Adası’na saldırmasından yaklaşık 4,5 saat sonra yaptı. Kuzey Kore Merkez Haber Ajansı (KCNA)’na göre Kuzey Kore Yüksek Askeri Komutanlığı “Güneyli kuklalar bizim uyarı anonslarımıza rağmen sınır ihlali yapıp saldırıda bulundular. Bizim devrim kuvvetlerimiz ise buna karşılık verdi.” diye bildirdi. Kuzey Kore, 1999 senesinden beri Yeonpyeong Adası ve Pekryung Adası’nın kendi deniz sahasında bulunduğundan kendilerine ait olduğu iddia ediyordu.
KUZEY KORE İLE OLAN İLİŞKİLER YENİDEN GÖZDEN GEÇİRİLİYOR
Mavi Köşk’ün zemin altı katındaki Kriz Yönetim Salonu’nda Milli Güvenlik Kurulu toplantıya devam ederken, Kuzey Kore ile olan ilişkiler yeniden gözden geçirildi. Kuzey Kore’ye bağlı, güneyli iş adamlarının kurup güneyli işadamlarının işlettiği Kaeseong Sanayi Bölgesine giriş çıkışlar yasaklanırken, Kuzey Kore’deki kutsal kabul edilen Geumgang Dağı’na yapılan turlar da durduruldu. Bu arada Güney Kore, iki ülkenin Kızılhaç yetkililerinin perşembe günü yapacağı görüşmelerin belirsiz bir tarihe kadar ertelendiğini bildirdi.
ÇATIŞMALARDA İLK DEFA SİVİLLER HEDEF OLDU
Yeonpyeong Adası’nda bugün yaşanan saldırılar, 1953’te imzalanan ateşkes antlaşmasından sonra sivillerin zarar gördüğü saldırılar oldu. Özellikle 60’lı yıllarda 38. paralelde iki taraf arasında sıcak çatışmalar olmuş, çatışmalarda iki tarafın ve Birleşmiş Milletler’in askerleri yaralanmıştı. Bugünkü saldırılarda ilk defa siviller zarar gördü. Kuzey Kore bu saldırı ile Soğuk Savaş sonunda 1991 senesinde iki taraf arasında imzalanan ‘Kuzey-Güney Temel Anlaşması’nın saldırmazlık maddesini ihlal etti.
SAVAŞ ÇIKMA İHTİMALİ YOK
Yaşanan çatışmalara rağmen uzmanlar ise bu çatışmaların savaşa dönüşmeyeceği konusunda hemfikir. Güney Kore ekonomisinin yüzde 24’ü 38. paralele yaklaşık 30 km uzaklıkta olan başkent Seul’deyken, yaklaşık yüzde 60’ı ise Seul’ü içine alan ve 38. paralele sınır olan Kyeongi bölgesinde bulunuyor. Çin ile derin ekonomik ilişkileri olan Güney Kore’ye Kuzey’in geniş çaplı saldırı yapması imkansız gibi görünüyor.
Bunun yanı sıra Amerika ile askeri antlaşmaları olan Güney Kore’de ABD’nin 3 bin kişilik askeri üssü bulunuyor. Bu şartlar altında ne Kuzey Kore’nin ne de Güney Kore’nin çatışmaları savaşa dönüştürmeyeceği öngörülüyor. Saldırılar Güney Kore halkında şaşkınlığa yol açtı; ancak halk yine de kendisini Kuzey’e nispeten daha güvende hissediyor.
DIŞ DÜNYA: SALDIRILARA SON VERİLMESİ LAZIM
Saldırılara dünyadan tepkiler de gecikmedi. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Hong Lei, Kore Yarımadası’ndaki çatışma ile alakalı “tarafların barışa ve istikrara katkı yapmak için daha fazla çaba harcaması gerektiğini” söyledi. Pekin Yönetimi, “konuyu yakından izlediklerini ve gerçek durumun teyit edilmesi gerektiğini” ifade ederek, Kuzey Kore’nin nükleer programıyla ilgili altılı görüşmelere geri dönülmesinin zorunlu hale geldiğini ileri sürdü.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise, Kore yarımadasındaki çatışmanın derhal durdurulması çağrısında bulunup, artan gerilimi “büyük tehlike” olarak nitelendirdi.
ABD ise Güney Kore’ye güçlü destek verdi. Beyaz Saray’dan yapılan yazılı açıklamada, Kuzey Kore’nin eyleme son vermesi istendi. Açıklamada, Güney Kore’nin savunulması gerektiği ve bölgesel barışın ve işbirliğine bağlı olduğu vurgulandı. Beyaz Saray ayrıca Güney Kore ile yakın temasların sürdüğünü duyurdu.
