Çin, eski Donanma komutanı Amiral Dong Jun’u, yeni Savunma Bakanı olarak atadı. Çin’in yeni Savunma Bakanı, Tayvan ve Güney Çin Denizi’nde askeri tecrübelere sahip. Aylardır Çin’in liderlik çevresinde bir istikrarsızlık görülmekteydi. Orduda üst düzey diplomat değişikliği yönündeki spekülasyonlar, bu atamayla sona erdi.
Geçtiğimiz aralık ayında Çin devlet haber ajansı, Amiral Dong’un yeni Savunma Bakanı olarak atandığını duyurdu. 62 yaşındaki eski deniz komutanı, General Li Shangfu’nun yerini alacak. General Li Shangfu iki ay boyunca hiçbir açıklama yapılmadan ortadan kaybolduktan sonra, Ekim ayında serbest bırakılmıştı.
Yeni Savunma Bakanı Dong, Halk Kurtuluş Ordusunu (PLA) yöneten yedi üyeli bir organ olan Merkezi Askeri Komisyonun (CMC) bir üyesi değil. Dong’dan önceki savunma bakanlarının hepsi, Merkezi Askeri Komisyon üyesiydi. Çin rejimin kapalı siyasi sisteminde, Savunma Bakanının ordu üzerinde pek fazla söz hakkı yoktur. Üstelik silahlı kuvvetler, ülkenin silahlı kuvvetleri olmaktan daha çok, Çin Komünist Partisinin (ÇKP) bir koludur. Ayrıca partinin en üst düzey Lideri ve Merkezi Askeri Komisyon’un Başkanı da Xi Jinping’dir.
Yeni Savunma Bakanı Atamasının ABD-Çin İlişkileri Üzerindeki Olası Etkisi
Dong, kariyerini Çin Donanmasında yaptı. 2021’de PLA Donanması’nın başına geçmeden önce, donanmanın Doğu Komutanlığı birlik biriminde komutan yardımcısı olarak görev yaptı. Doğu Komutanlığı birlik birimi, Tayvan yakınlarında deniz ve hava tatbikatları yapmaktan sorumluydu. ÇKP, Tayvan’ın kendi toprağının bir parçası olduğunu iddia ediyor. ÇKP Lideri Xi Jinping bir konuşmasında, Tayvan’ı fethetmek için “güç kullanmayacağına dair söz vermeyeceğini” açıkladı.
Yeni savunma bakanı aynı zamanda Güney bölgesinde de komutanlık deneyimine sahip. Güney Komutanlığı, Güney Çin Denizi’nin tartışmalı sularındaki operasyonlardan sorumludur.
Tayvan ve Güney Çin Denizi üzerindeki anlaşmazlıklar, Çin ile ABD arasındaki ilişkileri de geriyor. Çin rejimi Ağustos 2022’de, dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin, Tayvan’a yaptığı ziyaretin ardından, Washington’la askeri ve diğer önemli alanlarda işbirliğini kesmişti. Neredeyse iki yılın ardından 21 Aralık’ta ilk defa, her iki ülkenin askeri yetkilileri arasında görüşmeler gerçekleşti.
Li’nin kısa görev süresi boyunca, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin ile resmi bir toplantı yapılmadı. Pekin, görüşmeler karşılığında Washington’dan, Trump yönetiminin Çin’e 2018’de uyguladığı yaptırımları kaldırmasını istedi. Ancak bu talep ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından reddedildi. Trump dönemi yaptırımları Pekin’in, Rusya’nın en büyük silah ihracatçısı olan Rosoboronexport’tan savaş uçağı ve teçhizat satın aldığı iddiasıyla uygulanmıştı.
Pekin’in Üst Kademelerinde İstikrarsızlık
Dong’un kamuya açık özgeçmişinde dikkat çeken bir unsur var: Xi ile doğrudan bir temasının olmaması. Buna karşılık Li, Çin’de “ikinci kızıl nesil” olarak bilinen, Xi’nin yakın siyasi çevresinin bir üyesiydi. Bu terim, Mao Zedong’un 1949’da ülkenin kontrolünü ele geçirmesine yardım eden üst düzey Komünist Parti kadrolarının oğulları veya kızları için kullanılıyor. Li’nin Babası Li Shaozhu, ÇKP Kızıl Ordu gazisi ve PLA Demiryolu Birliklerinin komutan yardımcısıydı.
Dong’un atanması, orduda hız kesmeden devam eden tasfiyeler döneminin ortasında geldi. Pekin, eski savunma bakanının atanmasından yedi ay sonra görevden alınmasıyla ilgili herhangi bir açıklama yapmadı. Medyada yayınlan birçok raporda, Li’nin askeri teçhizat alımıyla ilgili yolsuzluk şüphesiyle soruşturulduğu öne sürülüyor.
Bunun yanı sıra Komünist Parti rejimi, yayılan bu tür raporlar hakkında yorum yapmıyor. Ekim ayında düzenlenen basın açıklamasında, Li’nin görevden alınmasının yolsuzlukla mücadele soruşturmasıyla ilgili olup olmadığı soruldu. Savunma Bakanlığı sözcüsü “açıklayacak hiçbir bilgisi olmadığını” ifade etti.
Eski savunma bakanı aylardır kamuoyu önünde konuşmadı. Son kez 29 Ağustos’ta bir güvenlik forumunda konuşmuştu. Orada Gana, Zambiya ve diğer Afrika ülkelerinin savunma bakanlarıyla görüşmeler gerçekleştirmişti.
Tasfiyeler Çemberi
Li, birkaç üst düzey yetkili ve generalin gerekçe gösterilmeden tasfiye edilmesinin ardından, görevden alındı. Bu nedenle, Xi yönetimindeki parti liderliğinin üst kademelerinde olası huzursuzluklara ilişkin spekülasyonlar alevlendi. Ağustos ayında Çin, ülkenin nükleer cephaneliğinden sorumlu iki üst düzey komutanını aniden görevden aldı. Sonuç olarak dış gözlemciler bu durumu, son yıllarda ÇKP ordusunun en yüksek seviyelerindeki en önemli değişiklik olarak nitelendirdiler.
Orduda huzursuzluk devam ediyor. Son olarak ÇKP üç üst düzey havacılık savunma liderini, 2.000 üyeli siyasi danışma organı olan Çin Halkının Siyasi Danışma Konferansı’ndan çıkardı. Ayrılanların tamamı, ülkenin en büyük savunma şirketlerinin üst düzey yöneticileriydi.
Bu makale ilk olarak theepochtimes.com’da şu başlık altında yayınlandı: “China Appoints Former Navy Chief as New Defense Minister“
Yazan: Dorothy Li, The Epoch Times Almanya
Çeviren: Evren Durmaz, The Epoch Times Türkiye
Yorumlar kapalı, ancak trackbacks Ve pingback'ler açık.