5 Temmuz 2009’da Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nin başkenti Urumçi’de yaşanan katliam nedeniyle Çin Hükümeti üçüncü yıl dönümünde Ankara’da protesto edildi.
Doğu Türkistan Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Ankara Şubesi tarafından organize edilen protesto yürüyüşü 5 Temmuz 2012’de saat 11.30’da Gaziosmanpaşa Horasan Sokak’ta başladı. Grup, Ankara’nın Çin Büyükelçiliği’ne yürüdü .
1949’da Çin tarafından işgal edilen Doğu Türkistan’ın Urumçi şehrinde 5 Temmuz 2009’da yaşanan olaylarda en az 197 kişi ölmüş ve en az 1721 kişi ise yaralanmıştı. Bölgeden gelen haberlere göre ise ölü ve yaralı sayısı bunun çok üzerinde olduğu, sokakların Uygur Türklerinin cesetleri dolduğu ifade edilmişti. Olaylar sırasında çok sayıda Uygur Türk’ü kaybolmuş ve kendilerinden haber alınamamıştı.
Doğu Türkistan Derneğinin Ankara Şube Başkanı Hayrullah Efendigil yaptığı açıklamada Çin Halk Cumhuriyeti’nin 60 yıldan fazla bir süredir Doğu Türkistan’da her türlü katliam ve asimilasyon politikasını yürüttüğünü belirtti.
Uygur Türkleri’nin bugün de aynı baskı altında olduğunu belirten Efendigil, “Çin yönetimi, Uygur Türkleri’ni yok etmek ve vatanlarında azınlık durumuna düşürmek için insan hak ve hürriyetlerini hiçe saydığı gibi, dünya kamuoyunun vicdanını ayaklar altına almakta, insanlığın yükselttiği ‘Dur’ sesine kulaklarını tıkamaktadır” dedi.
5 Temmuz 2009’da başkent Urumçi’nde yaşanan olaylar sonucunda binlerce Müslüman Uygur Türkü’nün öldüğünü, binlerce Uygur Türkü’nün tutuklandığını ifade eden Efendigil şunları söyledi:
“Geçtiğimiz 2 yıl boyunca gaddar ve iki yüzlü tutumundan vazgeçmeyen Çin yönetimi, bugün de Doğu Türkistan’ın Hoten şehrinde Uygur Türkleri’ni sindirmeye ve yok etmeye çalışmaktadır. Gece baskınları düzenleyen Çin polisi, nedensiz tutuklamalar yapmaktadır. Bunun karşısında çaresiz kalan Uygurlar, 18 Temmuz’da Hoten idare binasına yürümüş ve duydukları rahatsızlığı demokratik biçimde protesto ederek haklılıklarını dile getirmeye çalışmıştır. Ancak güvenlik güçleri, Uygur halkına silahla mücadelede bulunmuş ve birkaç Uygur, olay yerinde hayatını kaybetmiştir. Bu sert tutum karşısında galeyana gelen halk, Çukurpazar beldesindeki bir karakola saldırmış, 2’si polis 4 Çinli’yi öldürmüş, 2 polisi de ağır yaralamıştır. Çin güvenlik güçleri, bu olaya en sert şekilde müdahale etmiş ve 24 Uygur Türkü’nün ölümüne neden olmuştur.”
Pekin yönetiminin şehrin dış dünyayla bütün iletişimini kapattığını , bölgeyi tecrit ettiğini dile getiren Efendigil, “Biz Doğu Türkistanlılar, Hoten’de büyük bir vahşetin, soykırımın ve katliamın yaşanmasından endişe ediyoruz. Türk ve dünya kamuoyuna bir kez daha sesleniyoruz, Çin’in bu pervasız tutumuna bir an önce ‘Dur’ demelerini bekliyoruz. Çin yönetiminin saldırılarında hayatını kaybedenleri bir kez daha rahmetle anıyor, Doğu Türkistan’ın bağımsızlığı yolundaki kararlılığımızı beyan ediyoruz” diye konuştu.
Kamu-Sen üyelerinin de destek verdiği gösteride Çin aleyhine sloganlar atıldı. Ellerinde pankartlarla Büyükelçilik önünde toplanan grup Çin bayrağını yaktı. Çin Halk Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği önüne siyah çelenk bırakılmasıyla protesto sona erdi .
