Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), hazırladığı müfredatla 60-72 aylık çocukların gelişim özelliklerini belirledi.
Temel Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan programa ilişkin Bakanlık yetkilileri, Bakanlık Okul Öncesi Programına eklediği “12” numaralı ek dosyada da ilkokula otomatik kayıtları yapılan 60 aylık çocukların gelişimsel özelliklerini sıraladı. 60-66 ay arasında olan ve okula kaydı yapılmış olan çocukların velileri dilekçe vermeleri halinde çocuklarını ilkokula göndermeyebilecek. 66 ayı doldurduğu ve rapor almadığı halde çocuklarını okula göndermeyen veliler de günlük 15 TL ceza ödeyecek
MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan programda “Bilişsel Gelişim”, “Dil Gelişimi”, “Motor Gelişimi”, “Özbakım Becerileri”, “Sosyal ve Duygusal Gelişimi” başlıkları altında 60-72 aylık çocukların gelişim özellikleri sıralandı.
Buna göre Bakanlığın “4+4+4” yasası ve genelgeyle ilkokulda okumayı uygun gördüğü 60-72 aylık çocuklardan beklenen ve olması gereken gelişimsel özellikler şöyle:
60-72 AYLIK ÇOCUKLARIN BİLİŞSEL GELİŞİMİ:
- Eksik insan resmini kol ve bacak çizerek tamamlar
- 10-25 parçalı yap-bozu tamamlar
- Geometrik şekilleri birleştirerek yeni şekiller oluşturur
- 6-10 nesneyi herhangi bir özelliğine göre gruplandırır
- 1’den 10’a kadar olan nesne grupları le rakamlar arasında ilişki kurar
- 1’den 10’a kadar olan nesneleri kullanarak toplama yapar
- 1’den 10’a kadar olan nesneleri kullanarak çıkartma yapar
- Yarım ve bütün olan nesneleri gösterir
- 1’den 20’ye kadar olan rakamları sıralar
- Eşleştirme, ilişki kurma, gruplandırma ve sıralamayı nasıl yaptığını açıklar
- Neden sonuç ilişkilerini kurar
- Kısa bir süre gösterilen bir resimdeki ayrıntıları hatırlar
- Bir olaydan sonra ne olabileceğini tahmin eder
- Nesneler arasındaki benzerlik ve farklılıkları söyler
- Bir dizi içerisindeki nesnelerin birbirlerine göre konumlarını söyler
- Miktar bildiren kıyaslama ifadeleri kullanır
- Haftanın günlerini sırasıyla söyler
- 20’ye kadar ritmik sayar
- Günün farklı zaman dilimlerinin isimlerini söyler
- Yaptığı işe dikkatini verir
- Problem durumunun çözümüne yönelik akıl yürütür
- Somut nesneleri kullanarak grafik oluşturur
- Nesne grafiğini okur
- Üç öğeden oluşan örüntüler oluşturur
60-72 AYLIK ÇOCUKLARIN DİL GELİŞİMİ:
- Sesler arasındaki farklılıkları söyler
- Sesler arasındaki benzerlikleri söyler
- Verilen sese benzer sesler çıkarır
- Sesinin tonunu, hızını, şiddetini ayarlar
- Sıralı ve bileşik cümleler kurar
- Cümlelerinde özneye uygun fiil kullanır
- 6 ve daha fazla sözcükten oluşan cümleler kurabilir
- Geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanı kullanır
- “Kim, ne, ne zaman, nerede, neden, nasıl?” gibi soruları yanıtlar
- Cümlelerinde “çünkü, daha sonra” gibi bağlaçlar kullanır
- İşaret ve kişi zamirlerini kullanır
- Konuşmalarında zaman zarflarını kullanır
- Çoğunlukla dilbilgisi kurallarını doğru kullanır
- Bazı sözcüklerin zıt, eş ve eşsesli anlamlarını söyler
- Sohbete katılır ve sohbeti sürdürür
- Akıcı konuşur
- Dinlediği bir öyküyü anlatır
- Resim, nesne, ya da olaylar arasında ilişki kurarak anlamlı öykü anlatır
- Konuşmalarında mizahı kullanır
- Çevresindeki yazılı materyalleri tanır
- Yazının bir anlam ifade ettiğini bilir
- Yetişkinlere duygu ve düşüncelerini anlatır
- Okumanın günlük yaşamdaki yeriyle ilgili konuşmalara katılır
- Yazının yönünü gösterir
- Kitaplarda anlam taşıyan ögenin yazı olduğunu söyler
- Kitaptaki resimlere bakarak okuyormuş gibi yapar
60-72 AYLIK ÇOCUKLARIN MOTOR GELİŞİMİ:
- Engelin üzerinden koşarak atlar
- Ritmik olarak galop(tek ayak üzerinde yukarı zıplamak) hareketini yapar
- Ritmik olarak seker
- Tek ayak sıçrayarak 2-3 m. ilerler
- Topu tek elle omuz üstünden atar
- Topu tek elle yerden yuvarlar
- Belli bir mesafedeki hedefi vurur
- Topu yerde 5-6 kere sektirir
- İp atlar
- Vücudunun farklı bölümlerini kullanarak dengede durur
- Tek ayak üzerinde 9-10 saniye durur
- Yardımsız öne yuvarlanır (takla atar)
- Çeşitli hareketleri müzik ve ritim eşliğinde ardı ardına yapar
- Yumuşak malzemeleri kullanarak 2-3 parçalı kompozisyonlar oluşturur
- Model gösterildiğinde kâğıdı çapraz şekilde katlar
- Modele bakarak daire, üçgen, kare ve dikdörtgen çizer
- Yatay, dikey, eğri ve eğik çizgiler çizer ve bunlardan yeni bir şekil oluşturur
- Kalemi doğru tutar
- 1-5 arası rakamları kopya eder
60-72 AYLIK ÇOCUKLARIN ÖZBAKIM BECERİLERİ:
- Dişlerini fırçalar
- Elini yüzünü yıkar, kurular
- Vücudunu yıkar
- Tuvalet gereksinimini kendi başına karşılar
- Günlük işlerde sorumluluk alır ve yerine getirir
- Giysilerini kendi kendine çıkarır, giyinir
- Giysilerinin düğme ve çıt çıtlarını çözer ilikler
- Ayakkabılarını bağlar
- Yemek araç gereçlerini yetişkin gibi kullanır
- Yemek tabaklarını ya da servis tepsisini taşır
- Temizlikle ilgili malzemeleri doğru kullanır
- Tehlike yaratacak durumları fark eder
60-72 AYLIK ÇOCUKLARIN SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİMİ:
- Evinin adresini söyler
- Ebeveynin telefon numarasını söyler
- Duygularını belli eder
- Başkalarının duygusal ifadelerini açıklar
- Kendini özgün yollarla ifade eder
- Kurallara uyar
- Gerekli durumlarda kuralları başkalarına açıklar
- Aldığı sorumluluğu yerine getirir
- Kendine güven duyar
- Yeni ve alışılmamış durumlara uyum sağlar
- Yeni tanıştığı bireylerle kolay iletişim kurar
- Amaçları doğrultusunda davranır
- Duygularını kontrol eder
- Gerektiği durumlarda liderliği üstlenir
