Plos ONE’da Mayıs ayında yayınlanan haberde, kör insanların ekolokasyon ile yerlerini belirleyebildikleri belirtiliyor.
Ekolokasyon, balina, yunus gibi bazı memeli hayvanların ve yarasaların, ses dalgalarını kullanarak, cismin boyut, uzaklık ve diğer verilerini görmelerine yarayan bir teknik. Uzaklık, hayvanın sesinin çıktığı anla, yankısının geri dönüşü arasında geçen zaman ile hesaplanıyor. Hayvanın iki kulağının birbirinden uzak olması sebebiyle yankı, nesnenin pozisyonuna göre iki kulağa farklı zamanlarda ve farklı şiddetlerde varıyor. Süre ve şiddet farkı, hayvan tarafından nesnenin pozisyonunu belirlemek için kullanılıyor. Ekolokasyonla hayvan sadece uzaklığı değil, biçim ve büyüklüğü de saptayabiliyor.
Hayvanlardaki bu özellik, insan ekolasyonunun araştırılmasına, dolayısıyla da kör insanların yapmasının imkansız olarak görüldğü bazı şeyleri yapmasına olanak sağlamış, mesela bisiklet kullanmak gibi.
Kör insanlar, dilleriyle çıkardıkları ses ile, geriye dönen yankıyı dinleyerek, objeleri hissetmeyi öğreniyorlar.
Kanadalı araştırmacılar, ekolokasyon yapan iki kör insanın kulaklarına birer mikrofon yerleştirerek, çıkardıkları ses ve geriye dönen yankıyla etraflarındaki objeleri tanımaya çalışmalarını kaydettiler. Kayıtlar tekrar deneklere dinlettirilerek, beyinsel aktivitelerini görmek için, araştırmacılar fonksyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) ile çalıştılar.
Araştırma, kör insanların, objelerin şekillerini, hareketlerini ve yerlerini doğru bir şekilde tesbit edebildiklerini ortaya çıkardı.
İlginç bir şekilde, beynin gözleri gören insanlarda aktif olduğunu bildiğimiz görsel kısmının, kör insanlarda da aktif olduğu belirlendi. Buna karşılık, deneklerin yankılı haldeki kayıtları dinlerken, beyinlerinin işitsel algılama ile ilgili kısmının ise aktif olmadığı gözlendi.
Basın açıklamasında konuşan Western Ontario Üniveristesi’nden Lore Thaler, bu sonucun kör insanlarda beynin görsel algılama kısmının, ekolokasyon için çok önemli bir rol oynadığını gösterdiğini belirtti. Bunun yanında, görebilen ve yankılama kayıtları dinletilen deneklerde, objelerin tanınmadığı ve beynin yankılara yönelik bir aktivite göstermediği görüldü.
Araştırmacılardan Stephen Amott, yine de görebilen kişilere ekolokasyonun öğretilerek, görsel beyinlerinin eğitilebileceğini belirtiyor.
Orjinal ingilizce kaynak
İlgili Haberler:
Yoruma kapalı.