Yarının kötü huyu dünü taklit etmesidir”
2013 yılında Çin tarafından ortaya atılan ‘bir kuşak bir yol projesi’ temelde, Çin’de üretilen malların hızlı biçimde Avrupa’ya, Afrika’ya, Orta Doğu’ya ulaştırılmasını planlar. Trilyonlarca dolarlık bir ulaşım, ticaret ve altyapı projesidir. Çin’in başını çektiği projeye 100′ den fazla ülke dahildir. Kısaca amaç, deniz yoluyla Avrupa’ya giden ürünleri kara ve demiryolu ile daha kısa zamanda teslim etmektir ki deniz yoluyla iki ayı bulan süreler, kara ve demiryolu ile iki haftada halledilebilecektir. Bir Kuşak Bir Yol projesinin üç ayağı vardır. Güney Koridor dediğimiz kısım, Güneydoğu Asya, Hint Okyanusu, Afrika ve Avrupa limanlarına ulaşır. İşte bu güney koridor ulaşım hattı, Gazze, İsrail, İran, Yemen savaş ve gerilimlerinden dolayı sağlıklı bir ilerlerme gösterememekte ve hayata geçememektedir.
Kuzey Koridor ise kuzeyden Rusya üzerinden kara ve demiryolu ile Avrupa’ya bağlanmaktır ki bu güzergah da Ukrayna Rusya savaşı nedeniyle beklemektedir.
Projenin üçüncü ayağı Türkiye üzerinden geçen Orta Koridor’dür. Orta Koridor günümüz konjonktürü itibarıyla en hızlı biçimde devreye sokulabilecek bir formüldür ve büyük oranda açılışa hazırlanmaktadır.
Tabii Orta Koridor üzerinde de Ermenistan -Azerbaycan gerilimi vardı. Zira Türkiye ve Nahçıvan’ı en kısa yoldan Azerbaycan’a ve Türkistan coğrafyasına bağlayacak yol, arada kalan Ermenistan’a ait olan Zengezur bölgesi idi. Zengezur bölgesi küçük bir toprak parçası. Orada yani Nahçıvan -Azerbaycan arasında sadece 48 km’lik bir bölüm var. İşte tüm gürültü Zengezur denilen bölgeden geçen bu kısa bağlantı yolu içindir.
Çünkü Zengezur yolu açılmasa Türkiye -Azerbaycan -Türkistan-Çin bağlantısı kuzeyden Gürcistan -Rusya üzerinden geçmek ya da güneyden İran’ı dolanmak zorunda kalıyor ki bu yolu uzatan ilave bir güçlüktür.
Zengezur bölgesini bypass edebilecek güneyden İran üzerinden geçebilecek bir diğer alternatif, İran tarafından kabul görmemiştir. Tüm bu gelişmeler Orta Koridor yolu üzerindeki Zengezur bölgesini çok önemli kılmaktadır.
Karabağ Savaşı’yla ve daha birçok askeri, siyasi, diplomatik manevralarla ve Türkiye’nin büyük destekleriyle Ermenistan Zengezur yolunu açmak için ikna edilmiş görünse de 4 yıldır bunu türlü nedenlerle sürüncemede bırakıyordu. Burada tabii Rusya’nın, İran’ın, ABD’ nin hesapları ve etkileri mutlaka vardı. Ermenistan ve Azerbaycan yakın zamana değin Rusya’nın arka bahçesi idi. Türkiye ve İran da elbette bölgede söz sahibi diğer ülkeler idi.
Rusya’nın Ukrayna savaşı dolayısıyla güç kaybetmesi, Türkiye ile İran’ın bir türlü ortak hareket edememesi, bölgede Ermenistan ve Azerbaycan üzerinde bir boşluk oluşturdu. Rusya’nın, İran’ın zayıflaması, bölgede oluşan güç boşluğu Türkiye ve ABD tarafından doldurulmaya çalışıldı. Türkiye’nin bölgede emsalsiz gayretleri vardı. Ermenistan ve Azerbaycan ile yakınlaşması, Zengezur yolunun açılması için yoğun çabalar gösterdi.
Fakat her nedense Zengezur yolu bir türlü açılmıyordu. İşte bu noktada ABD devreye girdi ve Azerbaycan ve Ermenistan’ı masaya oturtarak Zengezur yolunun açılmasını sağladı. Vurgulamak gerekir ki bir ABD’li şirkete kiralanması beklenen bölüm Ermenistan toprağıdır ve Azerbaycan’ın bunda bir dahili yoktur.
Trump’ın iktidara gelişiyle ABD politikalarında beklenmeyen değişimler oluyor. Trump ‘önce Amerika’ diyerek daha çok bir iş adamı mantığıyla yönetiyor ülkesini. Öncelikli görevi ABD’yi yeniden eski güçlü günlerine döndürmek. Çin’in yükselişini durdurmak. Dünya üzerindeki savaşları bitirmek, mümkünse yeni savaşlar çıkartmamak ve Siyonistler ve küreselciler boyunduruğundan kurtulmaktır. Ticaret yollarının hakimiyetini ele geçirmektir.
Süveyş Kanalı, Panama Kanalı, Meksika Körfezi, Grönland, Tayvan Boğazı gibi Zengezur Yolu da önemli bir geçiş merkezidir.
Orta Koridor’un en önemli ayağı olan Zengezur yolu ile ABD, Çin ve Rusya’ya karşı önemli bir koz elde etmiştir. Bu anlaşma bir bakıma Türkiye’nin elini Rusya ve Çin’e karşı da güçlendirmiş oldu.