Çin basınında Çin’de geliştirilmekte olan hızlı tren projesinin kullanışsız, verimsiz ve güvensiz olduğuna dikkat çekilirken, rüşvet iddiaları da gündemden düşmüyor.
Bu konudaki ilk uyarıları yapan Çin yasama meclisi üyesi Feng Pein olmuştu. Feng hızlı tren projesinin güvensizliğinin yanısıra ve bu konuda varolan tutarsız harcamalar ile ilgili soru işaretleri olduğunu vurgulamıştı.
Çin devleti tren yolu hattına 106,53 milyar dolar (700 milyar yuan) ve hızlı tren projesine de 76 milyar dolar ayırdığını açıklamıştı. Oysa ki ülkenin teknoloji ve eğitim alanındaki toplam bütçesi 60 milyar dolar.
Feng yüksek hızlı tren projesinin kağıt üzerinde her km için mailiyetinin 15.2 milyon dolar olduğunu ama gerçekte bunun çok üzerinde bir harcama yapıldığını açıkladı.
Bu sebeple ülkenin Demiryolu Bakanlığı da birikmiş borçlarının sıkıntı yarattığını açıklamıştı. Pekin-Tianjin demir yolu hattı tamamlanan ilk hızlı tren hattı. Bu tren hattından dolayı ülkenin yıllık zararı 106 milyar dolar olmuş ve bu güne kadar faizle beraber 90 milyar dolar bir ödeme yapılmıştır.
Ayrıca, bu hattaki fiyatların yüksekliği zaten ekonomik durumu hiç de parlak olmayan ve Çin’de çok büyük bir çoğunluğu oluşturan dar gelirli halkın bundan faydalanmasını neredeyse imkansız hale getirmiş ve halk bu noktada hayal kırıklığına uğramıştır.
Bir Çin vatandaşı internet üzerinde geçen ay yazdığı bir yazıda, bu hattın first-class (1. sınıf ) kompartmanlarında yer bulamadığı için satın aldığı ikinci sınıf kompartmanda sadece kendisinin seyahat ettiğini yazmıştı.
Muazzam bir bütçe ile yapılan bu proje ve yine Çin’de bu proje ile ilişkilendirilen gayrimenkul yatırımları yolsuzluk ve rüşvet için çok uygun bir zemin hazırlamaktadır.
Aynı zamanda zimmetine 120 milyar dolar para geçirmek suçundan şu anda hapiste olan eski Demir Yolları Bakanı Liu Zhijun’un bıraktığı borç mirası da ödenmeye devam etmektedir.
Liu’nun bakan olduğu dönemde büyük bir genişleme yaşayan demir yolu hattı gelecek yıl 13.000km’ye ulaşacak.
Bütün dünyada, ( Türkiye’yi bunun dışında bırakıyorum ), hızlı tren projeleri yapısı ve teknolojisi gereği güvenli olması açısından, çok yavaş ve sistemler defalarca test edilerek yapılırken, Çin’de bu yapım süreci çok büyük bir hızla ilerlemekte ve bu konudaki standartlara uyulmamaktadır.
“China Economic Weekly” de verilen bir demeçte projede çalışan mühendislerden birisi “ Yapım çalışmalarımızın kalitesi konusunda garanti veremeyiz” demiştir. Bir diğer emekli mühendis “ Çin hızlı trenlerine asla binmeyeceğini” belirtmiştir.
Kato Yoshikazu Financial Times ‘a verdiği demeçte “Liu’nun zamanında gerçekleştirilen hızlı tren projesinde ekonomik kurallara ve yasalara uyulmadığını ve yapım sürecinin çok hızlı olduğunu” belirtmiştir.
Ayrıca demir yollarının şu anda %70 oranında bir zararda olduğunu söyleyerek bu eğer bir özel şirket olsaydı çoktan iflas etmişti demiştir.
Haberin İngilizce versiyonu
